Odsetki od nienależnie wykazanej nadpłaty

Nasza spółka wykazała w deklaracji nadpłatę podatku naliczonego nad należnym i zawnioskowała o jej zwrot na rachunek bankowy. Okazało się jednak, że źle rozliczyła otrzymane faktury. Urząd skarbowy zwrócił podatek, ale wiemy, że jest to nienależna kwota i spółka musi ją zwrócić. Czy od tej nadpłaty powinniśmy zapłacić odsetki? Czy jeśli sami skorygujemy deklarację (zanim urząd się zorientuje), to musimy zapłacić odsetki w wysokości podstawowej czy obniżonej? Jak je obliczyć? – pyta czytelniczka.

Zaległość podatkowa powstaje wówczas, gdy podatek nie został zapłacony w terminie płatności określonym w ustawach. Sam fakt niezapłacenia podatku, bez względu na zaistnienie innych okoliczności, skutkuje powstaniem zaległości podatkowej z mocy prawa, następnego dnia po dniu, w którym upłynął termin płatności.

Zgodnie z art. 52 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa (dalej jako o.p.) na równi z zaległością podatkową traktuje się także:

- nadpłatę, jeżeli w zeznaniu lub w deklaracji została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy zwrócił ją lub zaliczył na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych;

- zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wykaże, że nie nastąpiło to z jego winy;

- wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej;

- oprocentowanie nienależnej nadpłaty bądź zwrotu podatku zwrócone lub zaliczone na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

Za zaległość podatkową ustawodawca uznaje więc również nienależnie przyjęte przez podatnika świadczenie pieniężne lub świadczenie przyjęte w wyższej wysokości, niż przewidują to przepisy. Powstanie zaległości podatkowej powoduje po stronie podatnika (płatnika lub inkasenta) obowiązek wypełnienia zaległego obowiązku podatkowego zgodnie z prze- pisami o.p. wraz z zapłatą odsetek za zwłokę za zaległości podatkowe. Odsetki naliczane są od kwoty będącej różnicą pomiędzy właściwą kwotą podatku a kwotą wpłaconą w przypadku niedopłaty albo kwoty nienależnie zwróconej lub zaliczonej na poczet przyszłych zobowiązań.

Uprawnienie do niższej stawki

Zgodnie z obowiązującym obwieszczeniem ministra finansów z 10 października 2014 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi obecnie 8 proc. kwoty zaległości w stosunku rocznym.

Od 1 stycznia 2009 r. podatnik ma możliwość zapłaty zaległości podatkowej z obniżoną stawką odsetek za zwłokę. Uprawnienie to przysługuje pod warunkiem skorygowania deklaracji i pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty wraz z zapłatą pełnej zaległości w terminie siedmiu dni od dnia złożenia korekty. Obniżona stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowej wynosi 75 proc. stawki podstawowej, czyli obecnie 6 proc. kwoty zaległości w stosunku rocznym. Zastosowanie obniżonej stawki odsetek jest możliwe w przypadku samodzielne- go korygowania deklaracji (zeznań) przez podatnika w przypadku stwierdzenia zaniżenia kwot podatku. Oznacza to, że podatnik nie będzie mógł zastosować obniżonej stawki odsetek poprzez złożenie korekty deklaracji po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej lub po zakończeniu tej kontroli, a także gdy korekta zostanie złożona w wyniku czynności sprawdzających.

Podatnikowi, o którym jest mowa w pytaniu, będzie zatem przysługiwać obniżona stawka odsetek za zwłokę, jeżeli zrobi korektę wraz z uzasadnieniem i wpłaci brakującą kwotę podatku wraz z odsetkami, przed podjęciem w stosunku do niego kontroli podatkowej.

Już od następnego dnia

Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

Przykład

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o CIT podatnicy są obowiązani wpłacać na rachunek urzędu skarbowego zaliczki miesięczne w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące. Zazwyczaj zaliczki miesięczne podatnik wpłaca w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Wobec tego w przypadku niedopłaty zaliczki na CIT za sierpień 2015 r. odsetki będą naliczone od 21 września 2015 r.

Natomiast odsetki od nienależnie otrzymanego zwrotu nadpłaty powinny być naliczane od dnia, w którym nastąpił jej zwrot. Należy pamiętać, że dzień ten rozumiany jest jako dzień obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego. Nie jest więc nim dzień zaksięgowania wpłaty na koncie podatnika.

Do kiedy

Szczegółowe unormowania w zakresie dnia, do którego podatnik powinien naliczać odsetki za zwłokę w zobowiązaniu podatkowym, określa § 4 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach. Zgodnie z tym przepisem odsetki za zwłokę są naliczane m.in. do dnia, łącznie z tym dniem:

- zapłaty podatku;

- potrącenia;

- wpłacenia przez podatnika równowartości nienależnie otrzymanej kwoty nadpłaty lub kwoty zwrotu podatku oraz otrzymanego oprocentowania;

- zaliczenia nadpłaty wraz z jej oprocentowaniem lub zwrotu podatku na poczet zaległości podatkowej;

- złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przypadku niezłożenia zeznania w terminie, na ostatni dzień terminu złożenia zeznania – od nieuregulowanych w terminie płatności w całości lub w części zaliczek na podatek dochodowy.

Podatnik jest obowiązany samodzielnie obliczyć i wpłacić na rachunek organu podatkowego należną kwotę podatku wraz z odsetkami. Wartość należnych odsetek oblicza się według wzoru: kwota zaległości x liczba dni opóźnienia x oprocentowanie odsetek / 365. W internecie dostępne są kalkulatory odsetek podatkowych, które m.in. można znaleźć na stronie Ministerstwa Finansów.