Postępowanie podatkowe: firma może pytać organ, gdy chodzi o jej odpowiedzialność podatkową

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 29 sierpnia 2017 r. (I SA/Rz 370/17).

Stan faktyczny

We wniosku o interpretację spółka wyjaśniła, że prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na sprzedaży sprzętu elektronicznego, perfum i kosmetyków, artykułów użytku domowego, wyrobów chemicznych. Jednym ze sposobów prowadzenia działalności jest sprzedaż towarów w systemie tax free (art. 126–130 ustawy o VAT). Spółka spełnia wymogi, aby zwracać VAT podróżnym spoza UE. Odbiera od podróżnych pisemne oświadczenia o przeznaczeniu nabywanych od niej towarów i na ich podstawie wystawia podróżnemu deklarację tax free. Nie wystawia jej jednak tym, którzy nie złożą żadnego oświadczenia albo nabyli towary do innych celów niż prywatne. Nie zwraca VAT podróżnym, którzy przedstawiają deklarację tax free niepotwierdzoną przez urząd celny lub potwierdzoną w sposób budzący wątpliwości, a także na której urząd celny uczynił wzmiankę, że towary nie zostały wywiezione w bagażu osobistym podróżnego.

Spółka zapytała czy w opisanych okolicznościach może odmówić wystawienia deklaracji, a także samego zwrotu VAT podróżnemu.

Odpowiedzi się jednak nie doczekała. Fiskus odmówił wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji. Stwierdził bowiem, że przedmiotem wniosku o interpretację nie mogą być przepisy regulujące właściwość oraz uprawnienia i obowiązki organów podatkowych oraz kontroli skarbowej. Tymczasem w jego ocenie wniosek podatnika dotyczył właśnie uprawnień i obowiązków organu podatkowego. Ponadto, kwestia ta nie mieści się w pojęciu wykładni przepisu prawa, lecz oceny stanu faktycznego związanego z treścią złożonego oświadczenia.

Rozstrzygnięcie

Spółka nie zgadzała się z takim stanowiskiem. Zaskarżyła odmowę, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uwzględnił jej skargę. Jego zdaniem wniosek złożony przez spółkę dotyczył interpretacji przepisów prawa podatkowego, tj. art. 126–130 ustawy o VAT. Nie ma znaczenia, że powołane przepisy nie przewidują obowiązku pobierania przez sprzedawców oświadczeń o przeznaczeniu zakupionego towaru. Obowiązki podatnika jako sprzedawcy należy bowiem odczytywać na tle całości uregulowań w zakresie VAT, a nie tylko spornych przepisów.

WSA nie zgodził się z fiskusem, że wniosek o interpretację dotyczy stanu faktycznego, bądź uprawnień i obowiązków organu podatkowego.

Sąd zauważył, że pytanie skarżącej sprowadza się do oceny prawidłowości określonego zachowania, tj. wydania lub odmowy wydania dokumentu tax free podróżnemu oraz zwrotu lub jego odmowy, gdyż od tego zachowania mogą zależeć określone skutki w sferze odpowiedzialności podatkowej podatnika jako sprzedawcy. Na nim bowiem ciążą obowiązki w zakresie weryfikacji dokumentów przedstawionych przez podróżnych i podjęcia decyzji co do zasadności zwrotu, a ponadto to sprzedawca ponosić będzie ewentualne konsekwencje nieuzasadnionego zwrotu podatku.

Zdaniem sądu podatnik ma zatem prawo uzyskać od organu wiążące stanowisko, czy w świetle obowiązujących uregulowań prawnych jako sprzedawca może podjąć decyzję o odmowie wydania dokumentu i odmówić zwrotu podatku. WSA podkreślił, że intencją podatnika było przedsięwzięcie działań mających ochronić go przed uznaniem, że bierze udział w oszustwie podatkowym.

Sąd przypomniał, że zasadniczym celem instytucji interpretacji indywidualnej jest ochrona podatników przed konsekwencjami błędnego obliczenia zobowiązania podatkowego. Sąd zwrócił też uwagę, że spółka wskazywała na interpretacje wydane w tożsamym stanie faktycznym i prawnym. Fiskus natomiast zasłonił się zmianą ordynacji podatkowej od 1 stycznia 2016 r. W ocenie sądu takie stanowisko nie jest uprawnione. Zwłaszcza, że już w nowym stanie prawnym były wydawane kolejne interpretacje w tożsamym stanie faktycznym i prawnym. A to oznacza, że część podatników skorzystała z mocy ochronnej interpretacji, a część nie. Takie działanie organu jest sprzeczne z zasadą prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych. ©?

—Aleksandra Tarka

Zdaniem eksperta

Maciej Kordalewski, konsultant podatkowy w kancelarii Martini i Wspólnicy