Fiskus ma świetną wymówkę na odmowę wydania interpretacji

PROCEDURY | Tylko w ciągu ostatniego roku organy, powołując się na klauzulę o unikaniu opodatkowania, w ponad 580 sprawach odesłały z kwitkiem podmioty wnioskujące o indywidualną interpretację. Na szczęście nie kończy to drogi do otrzymania stanowiska skarbówki.

Aktualizacja: 10.09.2017 17:35 Publikacja: 10.09.2017 15:00

Fiskus ma świetną wymówkę na odmowę wydania interpretacji

Foto: Fotolia.com

Do niedawna interpretacja indywidualna była bardzo przydatnym narzędziem dla przedsiębiorców. Wystarczyło przedstawić stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe, zadać pytanie o skutki podatkowe określonej struktury, wyrazić własną ocenę i uiścić opłatę w wysokości 40 zł.

Niestety od momentu wprowadzenia do ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) przepisów dotyczących klauzuli o unikania opodatkowania – od 15 lipca 2016 r. – nie jest to już takie proste i oczywiste. Alternatywą dla interpretacji stał się wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej, od której jednak opłata jest zaporowa. Wynosi bowiem aż 20 000 zł.

Zgodnie z art. 14b § 5b o.p. nie wydaje się interpretacji indywidualnej w zakresie tych elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, co do których istnieje uzasadnione przypuszczenie, że mogą być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem art. 119a lub stanowić nadużycie prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Nagminna praktyka

Co to oznacza? Otóż to, że jeśli fiskus uzna, że sprawa przedstawiona we wniosku o interpretację może być uznana za obejście przepisów podatkowych, to odmawia wydania interpretacji. I nic by w całej sprawie nie było dziwnego, gdyby nie fakt, że nowa regulacja spowodowała, iż organy podatkowe nagminnie odmawiają wydania interpretacji indywidualnych w kwestiach, w których do tej pory inni podatnicy (wnioskodawcy) otrzymywali już pozytywne interpretacje.

Można tu wymienić chociażby pytania dotyczące programów lojalnościowo-motywacyjnych, przekształcenia spółki z o.o. w spółkę komandytową, czy darowizn w rodzinie. To tylko część z przykładów, bo te można by mnożyć. Z danych przedstawionych przez Ministerstwo Rozwoju i Finansów wynika, że od 15 lipca 2016 r. do 27 kwietnia 2017 r. wydano 584 postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji. (por. odpowiedź na interpelację poselską z 12 maja 2017 r., nr 11902). To oznacza nic innego, jak odmowę wydania interpretacji w prawie 600 przypadkach.

Uzasadnione przypuszczenie

Co ciekawe, urzędnicy fiskusa jako argument za odmową podają „uzasadnione przypuszczenie", że może dojść do zastosowania klauzuli o unikaniu opodatkowania (podawana podstawa prawna to art. 14b § 5b o.p.). Analizując te przypadki odmowy wydania interpretacji w indywidualnej sprawie, można odnieść wrażenie, że dochodzi tu do swoistego nadużycia stosowania „uzasadnionego przypuszczenia", że dana czynność może prowadzić do unikania opodatkowania ze strony urzędników skarbówki.

Warto bowiem zwrócić uwagę, że „uzasadnione przypuszczenie" jest zwrotem szacunkowym i nie ma swojej definicji ani w przepisach prawa podatkowego, ani w innych gałęziach prawa. Jego znaczenia należy poszukiwać w sferze językowej. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (www.sjp.pwn.pl) termin „uza- sadnione przypuszczenie" oznacza:

- uzasadnione – oparte na obiektywnych racjach, podstawach,

- przypuszczać – domyślać się czegoś lub uważać coś nie mając pewności.

W konsekwencji – trzeba to wyraźnie podkreślić - organ nie może się tylko domyślać, że opisane przez podatnika elementy stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego mogą być przedmiotem decyzji z art.119a o.p. Takie przypuszczenie musi być oparte na obiektywnych podstawach prawnych. A te urzędnicy powinni przedstawić w swojej odmowie.

Urzędniku, podaj argumenty

Zgodnie z art. 119a o.p. czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej, nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny (unikanie opodatkowania). Skutki podatkowe takiej czynności określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki mógłby zaistnieć, gdyby dokonano czynności odpowiedniej. Za odpowiednią natomiast uznaje się czynność, której podmiot mógłby w danych okolicznościach dokonać, jeżeli działałby rozsądnie i kierował się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej.

Organ podatkowy, wydając postanowienie o odmowie wydania interpretacji indywidualnej, powinien zatem ocenić wystąpienie łącznie ww. przesłanek i wskazać konkretne argumenty znajdujące podstawę w przepisach i przemawiające za tym, że przedstawione przez podatnika elementy stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego miały na celu unikanie opodatkowania. Organ interpretacyjny powinien więc wykazać, iż zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że:

- celem czynności jest przede wszystkim osiągnięcie korzyści podatkowej;

- pozostałe cele ekonomiczne lub gospodarcze czynności, wskazane przez podatnika są mało istotne;

- zachodzi sprzeczność osiągniętej korzyści podatkowej z przedmiotem i celem ustawy podatkowej;

- występuje sztuczny sposób działania.

„Nie" nie zawsze jest możliwe

Podatnicy, którzy otrzymali już ze skarbówki odmowę otrzymania interpretacji z powołaniem się na przypuszczenie wskazujące na możliwość zastosowania klauzuli o unikaniu opodatkowania, powinni sprawdzić, czy urzędnicy mieli prawo taką odmowę wydać. Przepisy precyzują bowiem, że nie stosuje się przepisów o klauzuli antyabuzywnej:

- jeżeli korzyść podatkowa lub suma korzyści podatkowych osiągniętych przez podmiot z tytułu czynności nie przekracza w okresie rozliczeniowym 100 000 zł, a w przypadku podatków, które nie są rozliczane okresowo – jeżeli korzyść podatkowa z tytułu czynności nie przekracza 100 000 zł;

- do podmiotu, który uzyskał opinię zabezpieczającą – w zakresie objętym opinią, do dnia doręczenia uchylenia lub zmiany opinii zabezpieczającej;

- do podmiotu, którego wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej nie został załatwiony w terminie, o którym mowa w art. 119zb – w zakresie objętym wnioskiem, do dnia doręczenia zmiany opinii zabezpieczającej;

- do podatku od towarów i usług oraz do opłat i niepodatkowych należności budżetowych;

- jeżeli zastosowanie innych przepisów prawa podatkowego pozwala na przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania.

Bardzo istotne jest przede wszystkim, aby wskazać we wniosku o wydanie interpretacji, że ewentualna korzyść podatkowa nie przekracza 100 000 zł. Wówczas organ podatkowy nie może odmówić interpretacji.

podstawa prawna: art. 119a–119zf ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 201 ze zm.)

Maja Fabrowska, radca prawny, konsultant podatkowy w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Jest wyjście z sytuacji

Podatnicy, którzy otrzymali odmowę, mają na szczęście pewne możliwości prawne, które mogą zastosować. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania z wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji służy zażalenie w terminie siedmiu dni od doręczenia tego postanowienia. W zażaleniu należy wskazać dlaczego nie zgadzamy się z rozstrzygnięciem. Jeśli Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej utrzyma w mocy zaskarżone postanowienie, możemy złożyć skargę do WSA. Gdy również sąd przyzna rację szefowi KAS, podatnikowi przysługuje jeszcze skarga do NSA. Warto z tych możliwości korzystać, nawet jeśli wydaje nam się, że jest to proces żmudny, długotrwały i stresujący. Efekty mogą być bowiem w wielu przypadkach korzystne dla podatnika. A o te zawsze warto walczyć. ?

Do niedawna interpretacja indywidualna była bardzo przydatnym narzędziem dla przedsiębiorców. Wystarczyło przedstawić stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe, zadać pytanie o skutki podatkowe określonej struktury, wyrazić własną ocenę i uiścić opłatę w wysokości 40 zł.

Niestety od momentu wprowadzenia do ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) przepisów dotyczących klauzuli o unikania opodatkowania – od 15 lipca 2016 r. – nie jest to już takie proste i oczywiste. Alternatywą dla interpretacji stał się wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej, od której jednak opłata jest zaporowa. Wynosi bowiem aż 20 000 zł.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów