Interpretacje podatkowe: organ podatkowy zajmie się prawem pracy

Organ podatkowy nie może odmówić wyjaśnienia pojęć z innych dziedzin prawnych, jeśli od prawidłowego zastosowania tych przepisów zależą prawa lub obowiązki podatnika bądź wysokość jego zobowiązania.

Aktualizacja: 16.07.2015 08:46 Publikacja: 16.07.2015 07:00

Interpretacje podatkowe: organ podatkowy zajmie się prawem pracy

Foto: Rzeczpospolita, Tomasz Wawer

Minister finansów oraz inne uprawnione organy wydają indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego (art. 14b § 1 ordynacji podatkowej). Te rozumiane są jako:

- przepisy ustaw podatkowych,

- postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także

- przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Normy podatkowe niejednokrotnie odwołują się jednak do definicji zawartych w innych gałęziach prawa – np. w przepisach prawa pracy, prawa cywilnego, handlowego, upadłościowego czy ustawy o rachunkowości. Co więcej, niektóre przepisy podatkowe nakładają na podatników obowiązki lub ustanawiają przywileje dopiero w zestawieniu z normami „niepodatkowymi". Nie można ich zatem postrzegać w oderwaniu od innych dziedzin prawa, co próbują czynić organy podatkowe. Odmawiają wydania interpretacji w sprawach, w których regulacja prawa podatkowego odwołuje się do przepisu z innej dziedziny prawa. Często w takich sytuacjach sprawy trafiają przed Naczelny Sąd Administracyjny.

Analiza restrukturyzacji

W jednej ze spraw rozpatrywanych przez NSA spółka zamierzała prowadzić działalność w specjalnej strefie ekonomicznej (SSE). Warunkiem było zatrudnienie na jej terenie minimalnej liczby pracowników w przeliczeniu na pełne etaty w ściśle określonym terminie, a ponadto zwiększenie i utrzymanie wskazanego w przepisach szczególnych poziomu zatrudnienia przez wskazany okres. Spełnienie tych warunków decydowało również o uzyskaniu prawa do zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).

Spółka zamierzała spełnić te warunki, jednak w związku z modernizacją zakładu mogła zajść potrzeba redukcji bądź reorganizacji niektórych stanowisk pracy. Mogło to być łączenie etatów, modyfikacja nazw stanowisk, zakresu obowiązków, zmniejszenie zatrudnienia wskutek przejścia grupy pracowników na emeryturę czy przejęcia pracowników w trybie art. 231 kodeksu pracy. Spółka chciała zatem wiedzieć, czy tego typu zmiany wpłyną na prawo do zwolnienia z opodatkowania CIT.

Fiskus odmówił wydania interpretacji, twierdząc, że przedmiotem wniosku nie są kwestie regulowane przepisami prawa podatkowego, lecz m.in. kodeksu pracy.

NSA nie zgodził się jednak z tym stanowiskiem i uznał argumenty skarżącej spółki. Według sądu należało rozważyć przepisy i pojęcia prawa pracy, ponieważ były one ściśle powiązane z przepisami podatkowymi i wpływały na przyznanie zwolnienia podatkowego (wyrok z 3 kwietnia 2015 r., II FSK 458/13).

Delegacja to też sprawa podatkowa

Podobne przypadki odmowy wydania interpretacji zdarzały się już wcześniej. W jednej ze spółek prowadzono działalność polegającą na świadczeniu usług opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi. Wymagało to częstych wyjazdów pracowników. Mimo określenia miejsca świadczenia pracy w umowie – jako obszar województwa – wykonanie większości usług i tak wiązało się z wyjazdami poza stałe miejsce pracy lub za granicę. Zdaniem spółki wyjazdy te miały charakter podróży służbowych. Delegacja powinna mieć jednak charakter incydentalny, a nie stały. Spółka miała więc wątpliwości co do tego, czy może potraktować częste wyjazdy pracowników poza granice województwa jako podróże służbowe i w konsekwencji zwolnić wypłacone diety, koszty podróży i noclegów z podatku dochodowego na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem organu w przepisach podatkowych nie ma definicji podróży służbowej. Zawiera ją kodeks pracy. Wobec tego rozstrzygnięcie kwestii dotyczących obowiązku czy zasad wypłacania diet i innych należności za czas podróży służbowej nie leży w kompetencji organu. Organ stwierdził ponadto: „jeżeli w opisanym zdarzeniu przyszłym będziemy mieli do czynienia z podróżą służbową, to diety i kwoty należności wypłaconych pracownikom, związanych z podróżą służbową, podlegać będą zwolnieniu na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a u.p.d.o.f.". Taka warunkowa interpretacja nie dawała jednak podatnikowi żadnej odpowiedzi na pytanie o jego sytuację prawnopodatkową.

NSA zakwestionował działanie fiskusa. „Jeżeli przedmiotem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego jest regulacja prawa podatkowego, która odwołuje się do przepisów prawa pracy, ocena możliwości stosowania i wykładni interpretowanej normy podatkowej przepisy te powinna uwzględniać i obejmować".

Kwestia reprezentacji

Fiskus często odmawia wydania interpretacji również ze względu na związek z innymi dziedzinami prawa. Przykładem jest sprawa dotycząca wniosku spółki akcyjnej o wydanie interpretacji, w którym pytano, kto powinien podpisywać deklaracje i zeznania podatkowe, aby były one prawnie skuteczne, jeśli uprawnienie do reprezentacji spółki przysługuje członkom zarządu. Organ podatkowy odmówił jej wydania. W swojej skardze na odmowę wydania interpretacji spółka wskazała, że kluczowa jest tu kwestia składania zeznań podatkowych, a prawidłowy na nich podpis wywołuje konsekwencje w zakresie prawa podatkowego. Sądy przyznały jej rację.

W ocenie NSA nie tylko w prawie podatkowym uregulowano elementy, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość. Mimo że instytucja indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego odnosi się głównie do regulacji z zakresu prawa podatkowego, prawo podatkowe określa konsekwencje prawnopodatkowe w związku ze zdarzeniami regulowanymi przez inne dziedziny prawa i nie funkcjonuje w oderwaniu od innych gałęzi prawa (wyrok z 14 listopada 2014 r., II FSK 2524/12).

Zdaniem autorki

Alicja Biernat, adwokat, Kancelaria EIR Legal Employment & Industrial Relations

Wskazane przypadki wpisują się w dotychczasową linię orzeczniczą, zgodnie z którą, jeśli organ podatkowy wyda warunkową interpretację, nie przyjrzawszy się zagadnieniu z dziedziny innej niż prawo podatkowe, bądź w ogóle odmówi rozpatrzenia sprawy, warto kwestionować to stanowisko i dążyć do wyjaśnienia, jakie prawa czy obowiązki dana norma kreuje dla podatnika. Jednocześnie należy podkreślić, że organ słusznie odmówi wydania interpretacji, gdy ta będzie dotyczyć wyłącznie przepisów innych niż podatkowe (zob. wyrok NSA z 30 listopada 2012 r., II FSK 1193/11).

Również inne dziedziny prawa

Konieczność zajęcia stanowiska przez organy podatkowe dotyczy także innych dziedzin, np. prawa cywilnego lub handlowego. Jeśli przedmiotem interpretacji jest np. kwestia opodatkowania z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej, zastosowanie będzie mieć nie tylko przepis prawa podatkowego, ale również odpowiednia norma prawa handlowego (określenie pojęcia „dywidenda") czy cywilnego (pojęcie „osoba prawna"). Oznacza to, że w niektórych sytuacjach organ musi ocenić przepisy podatkowe i niepodatkowe tworzące daną normę podatkową (z uzasadnienia wyroku NSA z 27 listopada 2013 r., II FSK 27/12).

Minister finansów oraz inne uprawnione organy wydają indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego (art. 14b § 1 ordynacji podatkowej). Te rozumiane są jako:

- przepisy ustaw podatkowych,

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego