Czy warto wystąpić o opinię zabezpieczającą

Posiadanie opinii uniemożliwia zastosowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, jednak wysokie koszty oraz konieczność przekazania Szefowi KAS informacji na temat działań firmy czyni z niej rozwiązanie mało popularne.

Aktualizacja: 29.05.2017 08:10 Publikacja: 29.05.2017 06:00

Czy warto wystąpić o opinię zabezpieczającą

Foto: 123RF

Wychodząc naprzeciw problemom, jakie w konkretnych przypadkach sprawiać będzie ocena czy dana optymalizacja już stanowi unikanie opodatkowania czy raczej mieści się w ramach racjonalnego planowania podatkowego, ustawodawca przewidział instytucję tzw. opinii zabezpieczającej. Mogą o nią wystąpić wszystkie zainteresowane daną sprawą podmioty, a przedmiotem wystąpienia mogą być zarówno czynności dopiero planowane, jak i już zrealizowane lub będące w toku.

Wnioskodawca zobowiązany został do wyczerpującego przedstawienia wszystkich istotnych okoliczności dotyczących tak zaangażowanych podmiotów, jak i samych czynności optymalizacyjnych (przepisy konkretnie wskazują niektóre ich rodzaje), a także własnego stanowiska w sprawie. Ponadto, do wniosku można dołączyć dokumenty (ta możliwość stanowi jedną z różnic opinii zabezpieczającej w stosunku do interpretacji indywidualnych). W toku postępowania, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może prosić o dodatkowe wyjaśnienia, a nawet zorganizować spotkanie z udziałem wnioskodawcy. Finalnie, Szef KAS wydaje opinię zabezpieczającą lub odmawia jej wydania.

Wydanie opinii oznacza uznanie przedstawionych przez wnioskodawcę okoliczności za niespełniające kryteriów unikania opodatkowania. Odmowa wydania opinii zabezpieczającej – przeciwnie. Oznacza, że w sprawie może zostać zastosowana klauzula. W obu wypadkach wnioskodawca ma otwartą drogę sądową (podobnie jak w przypadku „nieprawomyślnych" interpretacji indywidualnych).

Czas jaki ustawodawca wyznaczył Szefowi KAS na załatwienie sprawy opinii zabezpieczającej to sześć miesięcy. W przypadku uchybienia temu terminowi uznaje się, że stanowisko przedstawione we wniosku przez wnioskodawcę jest prawidłowe.

Nie ma wielu wniosków...

Postępowanie nie należy to tanich. Opłata w wysokości 20 000 zł + m.in. koszty wszelkich biegłych oraz ich podróży. Zważywszy na to, że opłata za interpretację indywidualną wynosi 40 zł, a interpretacji takiej nie wydaje się w przypadku, gdy sprawa podpada pod klauzulę, nie może dziwić widoczna już skłonność administracji podatkowej do dopatrywania się okoliczności „klauzulowych" wszędzie tam, gdzie wnioskodawca odnosi jakiekolwiek korzyści podatkowe. Korzystanie z tej możliwości przez podatników nie będzie zatem zbyt popularne.

1. Złożenie wniosku o opinię jest równoznaczne z przekazaniem Szefowi KAS informacji o swoich planach lub wykonanych lub wykonywanych już czynnościach.Tymczasem brak informacji po stronie administracji podatkowej stanowi istotne zmniejszenie ryzyka, po pierwsze kontroli, a po drugie zauważenia sprawy i zainteresowania się przez kontrolerów, gdy kontrola się akurat zdarzy.

2. Złożenie wniosku nie stanowi żadnej przeszkody do wszczęcia kontroli lub postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowych.

3. Spodziewaną postawą Szefa KAS będzie raczej „szukanie dziury w całym" niż tłumaczenie wątpliwości na korzyść podatnika, a (o opinię można wystąpić do Rady do spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania w trakcie toczącego się już postępowania, W takim przypadku opinia sporządzana jest gratis przez względnie niezależny organ ekspercki.

Opinie zabezpieczające, podobnie jak opinie Rady, po usunięciu danych identyfikujących strony, podlegają publikacji w BIP.

...chociaż są korzyści

Co realnie daje podatnikowi posiadanie opinii zabezpieczającej? Otóż, jej posiadanie uniemożliwia zastosowanie klauzuli w zakresie objętym tą opinią, a także wówczas, gdy podatnik złożył wniosek o taką opinię, a opinia nie została przez organ podatkowy wydana w terminie – w zakresie objętym wnioskiem. W tym ostatnim przypadku mamy do czynienia z analogicznym rozwiązaniem, jakie obowiązuje w odniesieniu do interpretacji indywidualnych – jeśli interpretacja nie zostanie wydana w terminie, to przyjmuje się, że stanowisko podatnika jest prawidłowe.

Tylko przy dużych transakcjach

Klauzula nie znajduje zastosowania z mocy samego prawa, dzięki czemu nie ma potrzeby się przed nią zabezpieczać. Klauzuli nie stosuje się, przede wszystkim wówczas, gdy korzyść podatkowa nie przekracza 100 000 zł w okresie rozliczeniowym.

Klauzuli nie stosuje się w ogóle do jakichkolwiek spraw w zakresie VAT, gdyż podatek ten posiada własne regulacje w kwestii uchylania się od opodatkowania.

podstawa prawna: art. 119w – 119zf ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 201 ze zm.)

Zdaniem autora

Gdy nie ma innych środków - Mateusz Kaczmarek, doradca podatkowy

Stosowanie klauzuli zostało także wyłączone w każdym przypadku, w którym zastosowanie innych przepisów prawa podatkowego pozwala na przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania. Innymi słowy, ustawodawca nadał klauzuli rangę narzędzia, po które wolno sięgnąć tylko w ostateczności, gdy nie ma już innego wyjścia. Najwyraźniej sam przewidywał, że klauzula może stać się narzędziem nadużyć krzywdzących podatników, jako że ocena takich atrybutów czynności podatnika jak „sztuczność lub odpowiedniość działania" czy „intencja osiągnięcia głównie korzyści podatkowych" albo odgadnięcie celu ustawy podatkowej (intencji ustawodawcy) daje bardzo dużą swobodę interpretacyjną. Niewiele w tym względzie zmieniła próba definiowania tych pojęć. W zasadzie wyszedł z tego błąd znany w logice jako „definiowanie nieznanego nieznanym". Jak bowiem inaczej spojrzeć na wyjaśnienie zwrotu „czynność odpowiednia" zwrotem „czynność rozsądna", albo słowa „sztuczny" słowem „nierozsądny"? Natomiast cel czynności uznaje się za podatkowy, gdy inne cele wskazane przez podatnika „należy uznać za nieistotne".

Wychodząc naprzeciw problemom, jakie w konkretnych przypadkach sprawiać będzie ocena czy dana optymalizacja już stanowi unikanie opodatkowania czy raczej mieści się w ramach racjonalnego planowania podatkowego, ustawodawca przewidział instytucję tzw. opinii zabezpieczającej. Mogą o nią wystąpić wszystkie zainteresowane daną sprawą podmioty, a przedmiotem wystąpienia mogą być zarówno czynności dopiero planowane, jak i już zrealizowane lub będące w toku.

Wnioskodawca zobowiązany został do wyczerpującego przedstawienia wszystkich istotnych okoliczności dotyczących tak zaangażowanych podmiotów, jak i samych czynności optymalizacyjnych (przepisy konkretnie wskazują niektóre ich rodzaje), a także własnego stanowiska w sprawie. Ponadto, do wniosku można dołączyć dokumenty (ta możliwość stanowi jedną z różnic opinii zabezpieczającej w stosunku do interpretacji indywidualnych). W toku postępowania, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może prosić o dodatkowe wyjaśnienia, a nawet zorganizować spotkanie z udziałem wnioskodawcy. Finalnie, Szef KAS wydaje opinię zabezpieczającą lub odmawia jej wydania.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe