Pan Jan Borowski zorientował się, że sposób postępowania w związku z rozliczaniem podatku związanego z jedną ze spółek nie odpowiada wydanej przez ministra finansów interpretacji ogólnej. W związku z tym we wszystkich trzech województwach zaczął rozliczać się w ten sam sposób. Pan Jan może spać spokojnie, ponieważ niejednolita praktyka organów nie może mu szkodzić, jeżeli stosuje się do aktualnej interpretacji.
Jak działa ochrona
Ochrona oddziałuje na dwa sposoby. Po pierwsze, podatnikowi nie grozi odpowiedzialność karna skarbowa. Po drugie, prowadzi do braku konieczności uiszczania wyższego podatku. Jednak trzeba pamiętać, że w przypadku nieuwzględnienia przez organ danego narzędzia, ochrona nie zadziała automatycznie. Podatnik skorzysta z ochrony, jeżeli w odpowiednim czasie powoła się na wynikające z niej dobrodziejstwo. Tym odpowiednim czasem jest postępowanie podatkowe, w ramach którego organ zmierza do zwiększenia podatku. Jeżeli organ podatkowy nie kwestionuje danych zawartych w deklaracji, to oczywiście podatnik nie musi powoływać się na uzyskaną ochronę.
Przykład
Pan Jan Borowski zaczął rozliczać się w jednolity sposób w różnych miastach. Na terenie jednego z nich przyjęty przez podatnika sposób interpretacji przepisu został zakwestionowany przez organ w ramach czynności sprawdzających. Organ podatkowy wszczął postępowanie podatkowe w celu określenia zobowiązania podatkowego w wysokości wyższej niż zadeklarowana. W trakcie postępowania pan Jan złożył wniosek o zwolnienie z podatku na podstawie art. 14m o.p. Wniosek uzasadnił nieuiszczeniem podatku w części, o którą organ chce zwiększyć wymiar daniny, na skutek zastosowania się do ogólnej interpretacji ministra finansów.
Wniosek może zostać złożony zarówno przed organem pierwszej, jak i drugiej instancji. Jeżeli podatnik nie skorzysta z ochrony prawnej, to po wydaniu decyzji w organie odwoławczym rozstrzygnięcie stanie się ostateczne. Organy powinny posiadać informację o interpretacjach (objaśnieniach), w związku z czym kwestionowanie rozliczenia może wynikać z przeoczenia. Poinformowanie organu, w trakcie czynności sprawdzających, o zastosowaniu się do odpowiedniego wyjaśnienia, najczęściej pozwoli uniknąć wszczęcia postępowania podatkowego. Tym samym żądanie zwolnienia będzie niepotrzebne.
Przykład
W ramach czynności sprawdzających (jest to tryb, w ramach którego organ bada, czy są podstawy do wszczęcia postępowania) organ wezwał pana Jana do złożenia wyjaśnień, wskazując przyczyny podania w wątpliwość rzetelność danych zawartych w rozliczeniu. Pan Jan wskazał pracownikowi organu interpretację ogólną, do której się zastosował. Organ zrezygnował z domiaru podatku.
W miastach gdzie organy nie kwestionują rozliczeń pana Jana, nie trzeba ich informować o zastosowaniu się do interpretacji (objaśnienia) ani tym bardziej składać wniosków o zwolnienie.
Na co trzeba uważać
Wniosek wystosowany na podstawie art. 14m o.p. nie jest podstawą do wszczęcia oddzielnego postępowania w sprawie zwolnienia. Można go złożyć jedynie w odniesieniu do postępowania, które wiąże się z obliczaniem podatku. Jeżeli podatek zostanie określony decyzją ostateczną, to zwolnienie na podstawie art. 14m o.p. nie stanowi podstawy do wzruszenia decyzji nieuwzględniającej interpretacji.
Instrumenty, o których była mowa, mają pośredni wpływ na rozstrzygnięcia spraw podatkowych. Same w sobie nie stanowią podstawy podejmowanych decyzji. Wpływają na sytuację podatnika przede wszystkim poprzez zapewnienie ochrony, którą może urzeczywistnić zwolnienie z podatku. Niekiedy do jej wyegzekwowania będą musieli doprowadzić sami podatnicy.
ZOBACZ wniosek o uwzględnienie interpretacji w rozstrzygnięciu sprawy (pdf)
* * *
W kolejnym artykule opisane zostaną interpretacje ogólne ministra finansów, tzn.:
- czym się charakteryzują;
- co zawierają;
- w jakim celu są wydawane;
- czego dotyczą;
- gdzie ich szukać;
- czy mogą być wydane na wniosek podatnika;
- jakie warunki trzeba spełnić, żeby uzyskać ochronę prawną.
Autor jest głównym specjalistą w Urzędzie Miasta Szczecin
podstawa prawna: art. 14a-14s ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 800 ze zm.)
