Złe wieści dla podatników, którzy procesują się ze skarbówką o odmowę wydania interpretacji podatkowej, bo sprawa podpada pod klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania. W środę Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że do odmowy wydania interpretacji wystarczy samo uzasadnione przypuszczenie stosowania klauzuli. Urzędnikom wytknął tylko błędy w procedurze.
Pytanie bez odpowiedzi
Sprawa dotyczyła małżonków, wspólników spółki. Zapytali fiskusa o skutki podatkowe planowanego wystąpienia spółki operacyjnej z celowej. Odpowiedzi się nie doczekali. Spotkał ich los wielu innych podatników, którym po wprowadzeniu klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, zwanej też klauzulą obejścia prawa podatkowego, masowo zaczęto odmawiać wszczęcia postępowania.
Uzasadnienie też było standardowe. We wnioskach małżonków fiskus dopatrzył się elementów pozwalających przypuszczać, że mogą być one przedmiotem decyzji zabezpieczającej w postępowaniu klauzulowym z art. 119a ordynacji podatkowej. W sprawie ewentualnego stosowania klauzuli urzędnicy zasięgali nawet opinii resortu finansów. Ten potwierdził ich przypuszczenia, że opisana sytuacja to klasyczna konstrukcja optymalizacyjna.
Podatnicy nie dali za wygraną. Zarzucili, że fiskus nie ocenił, czy w opisanej transakcji osiągnięta zostanie jakakolwiek korzyść podatkowa. Mówiąc najprościej, w ocenie skarżących przed odmową interpretacji fiskus powinien sprawdzić, czy spełnione są przesłanki zastosowania klauzuli obejścia prawa podatkowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargi małżonków. NSA uchylił te wyroki i postanowienia skarbówki, ale to zwycięstwo okazało się pyrrusowe. Sąd kasacyjny zauważył, że postępowania interpretacyjne i klauzulowe o wydanie decyzji zabezpieczającej mają charakter autonomiczny. Klauzulowe to procedura szczególna w stosunku do interpretacyjnego. Jeśli wniosek o interpretację odwołuje się wprost do przepisów regulujących postępowania klauzulowe, to fiskus odmawia interpretacji. Co jednak, gdy – jak w spornym przypadku – tak nie jest? Tu NSA wytknął fiskusowi, że jego tryb postępowania w takich sytuacjach jest wadliwy.