Paulina Karpińska-Huzior: ulgi kryzysowe kłopotliwe dla firm

Ustawa antykryzysowa w art. 23 przewiduje odmowę udzielenia przedsiębiorcy pomocy publicznej, gdy ten naruszy nakazy i zakazy przewidziane na okres pandemii. Gdy taka pomoc ma formę ulgi podatkowej, to jak może postąpić urząd skarbowy i ile ma na to czasu?

Wszystko zależy od rodzaju takiej ulgi. Po odroczeniu terminu płatności podatku organ podatkowy może domagać się jego zapłaty nawet po pięciu latach. Wynika to z tego, że ordynacja podatkowa przewiduje zawieszenie biegu przedawnienia. Sprawa się nieco komplikuje, gdy podatek został w części bądź w całości umorzony. Z zasady w części umorzonej takie zobowiązanie wygasa, a zatem zwrot cofniętej pomocy nie powinien mieć charakteru podatku. Takiego charakteru, jak się zdaje, nie nadaje mu ustawa antykryzysowa. Ta bowiem posługuje się pojęciem „zwrotu kwoty stanowiącej równowartość udzielonej pomocy publicznej". Wszystko zatem zależy, jak taki zwrot zakwalifikują organy podatkowe.

Czytaj także:

Naruszanie rygorów epidemii grozi utratą wsparcia z tarcz antykryzysowych

To jakie pole do działania ma fiskus?

Jeśli organy skarbowe uznają, że zwracana kwota stanowi zwrot dotacji, to będzie on ulegał przedawnieniu, jako że w tym zakresie stosuje się ordynację podatkową. Odsyłają do niej przepisy ustawy o finansach publicznych.

Z obserwacji jednak praktyki działania organów podatkowych wynika, że zdarzało im się dochodzić należności o wątpliwym charakterze, nawet po upływie terminu przedawnienia.

Robiły to w dość zaskakującej formie, bo poprzez złożenie pozwu cywilnego o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia.

Jak to, cywilny pozew o należność regulowaną prawem administracyjnym? Czy to w ogóle dopuszczalne?

Takie procesy rzeczywiście się toczyły. Miałam okazję doradzać klientowi w procesie po złożeniu takiego pozwu. Miał on swój finał w Sądzie Najwyższym, który orzekł, że takie pozwy są niedopuszczalne. Nie można jednak zupełnie wykluczyć, że dochodząc zwrotu pomocy publicznej udzielonej w czasie pandemii, fiskus po upływie terminu przedawnienia sięgnie znów po takie środki, choćby były one wątpliwe i napiętnowane przez SN.

A jak jest z pomocą udzielaną w formie dotacji z Polskiego Funduszu Rozwoju? Tu chodzi o gotówkę, a nie o ulgę.