Pod koniec grudnia dyrektorzy izb skarbowych otrzymali z Departamentu Administracji Podatkowej Ministerstwa Finansów pismo wyjaśniające kwestię odbioru gotówkowych nadpłat podatku na podstawie pisemnego pełnomocnictwa. Według MF w takich sytuacjach nie powinno się wymagać nadmiernych formalności, w tym notarialnego potwierdzenia podpisu na pełnomocnictwie.
Ministerialne pismo wskazuje, że w takich przypadkach pełnomocnictwo ma charakter cywilnoprawny i nie należy do niego stosować przepisów art. 136 i następnych ordynacji podatkowej. Zauważono w nim, że nie istnieje ustawowy wymóg notarialnego poświadczania podpisu na pełnomocnictwie. Przypomniano jednak, że organ zwracający nadpłatę takiemu pełnomocnikowi powinien sprawdzić zgodność danych osoby odbierającej nadpłatę z danymi osoby wskazanej w pełnomocnictwie. Powinny się tam znaleźć także inne dane, dotyczące np. tytułu nadpłaty, wskazanie deklaracji, z której ona wynika, oraz wysokość kwoty do zwrotu.
Gdyby organ podatkowy nabrał wątpliwości, czy pełnomocnictwo jest autentyczne, powinien to wyjaśnić z mocodawcą wskazanym w pełnomocnictwie (czyli z podatnikiem, któremu przysługuje zwrot nadpłaty). Ma w tym celu użyć – jak to wskazano w piśmie – „dostępnych środków komunikacji".
Do wysłania instrukcji z MF doszło po interwencji rzecznika praw obywatelskich Ireny Lipowicz. Jeszcze w grudniu 2014 r. zwracała ona uwagę, że problem z odbiorem nadpłat mają głównie osoby starsze i niepełnosprawne, zwłaszcza te nieposiadające rachunku bankowego. Często trudno im osobiście zjawić się w urzędzie skarbowym, a na odbiór w formie przekazu pocztowego nie decydują się ze względu na dodatkowe koszty. Tymczasem niektóre urzędy skarbowe domagały się, by podpis na pełnomocnictwie do odbioru nadpłaty był poświadczany notarialnie. To oznaczałoby dodatkowe koszty i formalności dla podatnika.
– Ta niejednolita praktyka wynikała z odmiennej interpretacji przepisów w organach skarbowych. W ocenie RPO pismo to wyeliminuje takie przypadki w przyszłości i ułatwi podatnikom, zwłaszcza tym starszym lub niepełnosprawnym, kontakt z aparatem skarbowym – komentuje Katarzyna Łakoma, dyrektor zespołu prawa administracyjnego i gospodarczego w Biurze Rzecznika.
