Osoby, które chcą skorzystać z podatkowych preferencji, powinny na własną rękę rozliczyć się z fiskusem. W składanym przez pracodawcę PIT-40 można bowiem uwzględnić tylko składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Przypomnijmy, że do złożenia rocznego rozliczenia podatku pracownika zobowiązany jest pracodawca, któremu zatrudniony przekazał oświadczenie PIT-12 (deklaruje w nim m.in., że nie ma innych dochodów i nie korzysta z ulg). Przesłanie PIT-40 do urzędu skarbowego nie pozbawia jednak pracownika prawa do złożenia samodzielnego rozliczenia. Przenosi do niego informacje z PIT-40: przychody, koszty ich uzyskania, dochód, składki. Wpisuje też kwotę zaliczki pobranej przez płatnika. Warto przy tym zwrócić uwagę na objaśnienia do formularza PIT-40. Wynika z nich, że jeśli pracownik samodzielnie składa zeznanie, przenosi do niego kwotę zaliczki odpowiednio pomniejszoną o wynikającą z PIT-40 nadpłatę albo powiększoną o wyliczoną w nim kwotę do zapłaty.

W samodzielnym zeznaniu pracownik może wykazać wszystkie przysługujące mu ulgi, np. odliczenie od dochodu darowizn albo odpis na dzieci. Może też podzielić się 1 proc. podatku z wybraną organizacją pożytku publicznego. Wystarczy, że wpisze w formularzu rocznym jej numer KRS i obliczy 1 proc. podatku (po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół). Pieniądze przekaże urząd skarbowy.

Podobną sytuację mają emeryci i renciści. Zasady ich rozliczenia opisał minister finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 2291/2016. Podkreślił, że wzór rocznego obliczenia podatku dokonywanego przez organ rentowy (PIT-40A) nie zawiera wniosku o przekazanie 1 proc. PIT na rzecz organizacji pożytku publicznego. Jeśli emeryt (rencista) chce się podzielić podatkiem, musi samodzielnie złożyć zeznanie. Daje to też inne preferencje, np. możliwość opodatkowania swoich dochodów łącznie z małżonkiem albo skorzystania z popularnej wśród tej grupy podatników ulgi rehabilitacyjnej.

Minister przypomniał też, że także emeryci i renciści mogą rozliczyć swoje dochody przez internet, w tym z wykorzystaniem usługi wstępnie wypełnianych zeznań podatkowych (tzw. PFR). Jeśli chcą przekazać 1 proc. podatku, muszą uzupełnić w takim zeznaniu odpowiednie pola.