W zeznaniu za 2017 rok trzeba rozliczyć kwotę wolną

Od zeszłego roku wysokość kwoty wolnej zależy od uzyskanych dochodów. Osoby, które zarobiły do 6600 zł rocznie, nic nie płacą fiskusowi. Im wyższe wynagrodzenie, tym niższa kwota, która nie podlega opodatkowaniu.

Aktualizacja: 24.03.2018 11:50 Publikacja: 24.03.2018 09:10

W zeznaniu za 2017 rok trzeba rozliczyć kwotę wolną

Foto: Fotolia.com

Jedną z obowiązujących od zeszłego roku zmian w PIT, która dotyka wszystkich podatników rozliczających się w Polsce, jest podwyższenie kwoty wolnej od podatku oraz modyfikacja zasad jej stosowania.

Do końca 2016 roku kwota wolna od podatku wynosiła 3091 zł i przysługiwała wszystkim podatnikom, niezależnie od wysokości osiągniętego przychodu. Od 2017 roku mamy natomiast do czynienia z degresywną kwotą wolną od podatku, której wysokość jest uzależniona od zarobków. Innymi słowy, im wyższe zarobki, tym niższa kwota wolna od podatku (lub jej brak). Maksymalna wysokość kwoty wolnej została ustalona w 2017 r. na 6600 zł.

Nowy model kwoty wolnej od podatku wiąże się z dodatkowym obowiązkiem po stronie podatników. Każdy podatnik musi bowiem samodzielnie obliczyć przysługującą mu za dany rok podatkowy kwotę wolną od podatku.

Kto może skorzystać z preferencji

Kwota wolna od podatku przysługuje wyłącznie podatnikom rozliczającym się na zasadach ogólnych, czyli według tzw. skali podatkowej (np. umowa o pracę, umowa zlecenie). Oznacza to, że osoby rozliczające się na zasadach szczególnych (m.in. ryczałtem lub liniowo) nie mogą korzystać z odliczenia. W praktyce, kwota wolna wystąpi wyłącznie u tych podatników, którzy za 2017 rok będą składać PIT-36 lub PIT-37.

Uproszczenie przy zaliczkach

Jak zostało wspomniane na wstępie, obowiązek prawidłowego obliczenia przysługującej kwoty wolnej spoczywa na podatniku. Nowych przepisów dotyczących degresywnej kwoty wolnej nie stosuje się bowiem przy naliczaniu miesięcznych zaliczek na podatek w ciągu roku (zarówno przez płatników, jak i samodzielnie przez podatników).

Na potrzeby kalkulacji miesięcznych zaliczek ustawodawca przewidział uproszczenie. Zgodnie z art. 27 ust. 1b ustawy o PIT przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy:

- w przypadku podatników, których dochody nie przekroczą kwoty 85 528 zł, kwota zmniejszająca podatek wynosi 556 zł 02 gr rocznie;

- w przypadku podatników, których dochody przekroczą kwotę 85 528 zł, zaliczki nie pomniejsza się o kwotę zmniejszającą podatek (czyli o 556 zł 02 gr).

Oznacza to, że po zakończeniu roku, na etapie przygotowywania zeznania podatkowego, podatnik powinien zweryfikować wysokość przysługującej mu kwoty wolnej i w razie potrzeby zrobić korektę. Korekta kwoty wolnej może okazać się konieczna w szczególności wtedy, gdy podatnik rozlicza na zasadach ogólnych przychody z więcej niż jednego źródła lub gdy osiągnął w trakcie roku dochód niższy niż 11 000 zł. W pierwszym przypadku istnieje możliwość, że zaliczki na podatek zostały naliczone z uwzględnieniem wyższej kwoty wolnej niż przysługująca podatnikowi. W drugim przypadku może być natomiast tak, że przy obliczaniu zaliczki na podatek uwzględniona została kwota wolna w wysokości niższej niż przysługująca podatnikowi.

Kwotę wolną koryguje się bezpośrednio w zeznaniu podatkowym. Jeżeli w trakcie roku podatnik skorzystał z kwoty wolnej w wysokości wyższej niż przysługująca mu, to może się okazać, że z rocznego rozliczenia wyniknie podatek do zapłaty. Jeżeli natomiast podatnik w trakcie roku skorzystał z kwoty wolnej w kwocie niższej niż przysługująca mu, to może się okazać, że ma nadpłatę podatku, a więc otrzyma zwrot z urzędu skarbowego.

Jak obliczyć

W praktyce podatnicy korzystają z kwoty wolnej od podatku poprzez zastosowanie kwoty zmniejszającej podatek. Kwota zmniejszająca podatek odzwierciedla faktyczną korzyść podatkową osiągniętą dzięki przysługującej kwocie wolnej. Aby prawidłowo określić przysługującą kwotę zmniejszającą podatek, należy ustalić w jakim przedziale znajduje się podstawa opodatkowania za 2017 rok, czyli osiągnięty przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania oraz o przysługujące danemu podatnikowi odliczenia. Najczęściej występujące odliczenia to: składki na ubezpieczenia społeczne, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE), wydatki na cele rehabilitacyjne, wydatki z tytułu użytkowania sieci Internet oraz darowizny (cele krwiodawstwa, kultu religijnego, organizacji pożytku publicznego).

Wysokość kwoty zmniejszającej podatek dla poszczególnych przedziałów podstawy opodatkowania przedstawia się następująco:

Wysokość kwoty zmniejszającej podatek

1. Podstawa opodatkowania do 6600 zł

Jeżeli podstawa opodatkowania w 2017 roku nie przekroczyła 6600 zł, to podatnik nie zapłaci podatku. Zastosowana kwota zmniejszająca podatek zniweluje jakiekolwiek zobowiązanie podatkowe. Jeżeli natomiast w trakcie roku pobierane były zaliczki na podatek przez płatnika (np. pracodawcę), to w zeznaniu rocznym będzie wykazana nadpłata podatku, czyli zwrot dla podatnika.

2. Podstawa opodatkowania pomiędzy 6600 zł a 11 000 zł

Przykład:

Podatnik zarobił w 2017 r. na podstawie umowy zlecenie 10 000 zł brutto i był to jego jedyny przychód. Po zastosowaniu przysługujących mu odliczeń, jego podstawa opodatkowania wyniosła 8000 zł. Podatek wyniesie 8000 x 18 proc. – kwota zmniejszająca podatek.

Kwotę zmniejszającą podatek oblicza się według wzoru:

1188 – 631,98 x (8000 – 6600) / 4400 = 1188 – 201,08 = 986,92 zł

Podatek wyniesie:

8000 x 18 proc. – 986,92 = 453 zł (zaokrąglony do pełnych złotych)

3. Podstawa opodatkowania pomiędzy 11 000 zł a 85 528 zł

Kwota zmniejszająca podatek w tym przedziale wynosiła w 2017 roku dokładnie 556,02 zł. Oznacza to, że niezależnie od tego, ile podatnik zarobił, zastosowana zostanie stawka podatku 18 proc. oraz kwota zmniejszająca 556,02 zł.

Przykład:

W 2017 r. podatnik zarobił na podstawie umowy o pracę 50 000 zł brutto i nie miał innych przychodów. Po zastosowaniu przysługujących mu odliczeń, jego podstawa opodatkowania wyniosła 32 000 zł.

Podatek wyniesie: 32 000 x 18 proc. – 556,02 zł = 5760 – 556,02 zł = 5204 zł (zaokrąglony do pełnych złotych).

4. Podstawa opodatkowania pomiędzy 85 528 zł a 127 000 zł

Przykład:

W 2017 r. podatnik zarobił na podstawie umowy o pracę 150 000 zł brutto i nie miał innych przychodów. Po zastosowaniu przysługujących mu odliczeń, jego podstawa opodatkowania wyniosła 110 000 zł.

Podatek wyniesie: (85 528 x 18 proc.) + (24 472 x 32 proc.) – kwota zmniejszająca = 23 226 zł – kwota zmniejszająca.

Kwotę zmniejszającą oblicza się według wzoru:

556,02 – 556,02 x (110 000 – 85 528) / 41 472 zł = 556,02 – 328,1 = 227,92 zł

Podatek wyniesie: 23 226 zł – 227,92 = 22 998 zł (zaokrąglony do pełnych złotych).

5. Podstawa opodatkowania powyżej 127 000 zł

Jeżeli podstawa opodatkowania przekroczyła w 2017 roku kwotę 127 000 zł, to kwota wolna nie przysługuje. Podatnik zapłaci 32-proc. podatek dochodowy od nadwyżki ponad 85 528 zł.

Kiedy korzystne jest wspólne rozliczenie

Rozliczenie wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko może być korzystne dla podatnika. W przypadku małżonków korzyść jest uzależniona od wysokości przychodów współmałżonka. Podatek jest należny w podwójnej wysokości, ale liczonej od połowy sumy dochodów małżonków (lub rodzica samotnie wychowującego dziecko). Taki sposób rozliczenia może nieść za sobą korzyść także w zakresie kwoty wolnej, ponieważ daje możliwość podwójnego skorzystania z podwyższonej kwoty wolnej.

Przykład

W 2017 r. podatniczka zarobiła 12 000 zł, natomiast jej współmałżonek nie osiągnął dochodu. Małżonkowie rozliczają się wspólnie. Podatek należny należy obliczyć jako podwójną wartość liczoną od połowy wspólnego dochodu małżonków, czyli od kwoty 6000 zł. W rezultacie małżonkowie nie zapłacą wcale podatku, ponieważ podstawa opodatkowania dla każdego z małżonków jest niższa niż 6600 zł. Jeżeli podatniczka rozliczyłaby się indywidualnie, to zapłaciłaby podatek, a przysługująca jej kwota zmniejszająca podatek wyniosłaby jedynie 556,02 zł. W tym przypadku faktyczna korzyść wynikająca ze wspólnego rozliczenia wyniosła aż 631,98 zł.

 

Autorka jest doradcą podatkowym w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce

podstawa prawna: art. 27 ust. 1, 1a i 1b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 200 ze zm.)

Jedną z obowiązujących od zeszłego roku zmian w PIT, która dotyka wszystkich podatników rozliczających się w Polsce, jest podwyższenie kwoty wolnej od podatku oraz modyfikacja zasad jej stosowania.

Do końca 2016 roku kwota wolna od podatku wynosiła 3091 zł i przysługiwała wszystkim podatnikom, niezależnie od wysokości osiągniętego przychodu. Od 2017 roku mamy natomiast do czynienia z degresywną kwotą wolną od podatku, której wysokość jest uzależniona od zarobków. Innymi słowy, im wyższe zarobki, tym niższa kwota wolna od podatku (lub jej brak). Maksymalna wysokość kwoty wolnej została ustalona w 2017 r. na 6600 zł.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe