Ustawodawca nie różnicuje podatników podatku od nieruchomości

Korzystniejszy, odroczony moment powstania obowiązku podatkowego dotyczy wszystkich nowo wybudowanych budynków lub budowli, niezależnie od tego, czy ich właścicielem lub posiadaczem jest inwestor, czy nabywca.

Publikacja: 07.11.2018 05:00

Ustawodawca nie różnicuje podatników podatku od nieruchomości

Foto: AdobeStock

W 2017 r. spółka wystąpiła o stwierdzenie nadpłaty podatku od nieruchomości za 2012 r. Podatniczka tłumaczyła, że w lipcu 2012 r. nabyła nieruchomość zabudowaną samoobsługowym domem towarowym wraz z towarzyszącą infrastrukturą, którą wcześniej dzierżawiła. Uznała, że źle naliczyła podatek, bo powinna była uwzględnić przedmiot opodatkowania, tj. powierzchnię budynku oraz wartość budowli, dopiero od 1 stycznia 2013 r. Wskazała na art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.). Wynika z niego, że okolicznością, od której zależy obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części – obowiązek podatkowy powstaje 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli, albo budynku lub ich części, przed ich ostatecznym wykończeniem.

Czytaj także: Błędy przy rozliczaniu podatku od nieruchomości

Inaczej sprawę widział jednak burmistrz. Stwierdził, że przepis, na który powołuje się spółka, to lex specialis i odwołuje się do istnienia budynku jako okoliczności, od której uzależniony jest obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 4 ordynacji podatkowej. Tymczasem w sytuacji nabycia już istniejącego budynku (budowli) rozstrzyga o powstaniu obowiązku podatkowego w warunkach ogólnych z art. 6 ust. 1 u.p.o.l. W ocenie burmistrza, okolicznością decydującą o powstaniu obowiązku podatkowego u tego podmiotu, który wybudował budowlę (budynek) i u tego, który ją kupił, nie może być ta sama okoliczność, tj. istnienie budynku (budowli).

Również Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało, że czym innym jest nabycie władania nad istniejącym budynkiem, a czym innym jest wybudowanie nowego budynku. W przypadku kupna istniejącego już budynku o powstaniu obowiązku podatkowego decyduje nabycie prawa do władania tym obiektem. W tej sytuacji obowiązek powstaje od początku miesiąca następującego po miesiącu, w którym nabyta została własność budynku. Natomiast w przypadku budowy budynku, okolicznością decydującą o powstaniu obowiązku jest jego istnienie. Wówczas obowiązek podatkowy powstaje od początku roku następującego po roku, w którym wybudowano budynek (budowlę) lub rozpoczęto użytkowanie.

Jak tłumaczyło SKO, spółka nabyła już istniejący (wybudowany) budynek samoobsługowego domu towarowego i towarzyszące mu budowle. Tym samym, obowiązek podatkowy powstał od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.

Spór trafił na wokandę, a WSA w Olsztynie oddalił skargę spółki. Inaczej na sprawę spojrzał dopiero Naczelny Sąd Administracyjny. Zauważył, że wątpliwości w spornym przypadku dotyczą tzw. odroczonego momentu powstania obowiązku podatkowego w stosunku do nowo wybudowanych budynków i budowli. Konkretnie, czy można odnosić go jedynie do tych, którzy wybudowali budynek lub budowlę, czy również do tych, którzy w roku zakończenia budowy albo rozpoczęcia użytkowania nabyli ten nowo wybudowany budynek lub budowlę. Przy czym sąd przyznał, że w doktrynie ukształtowały się dwa przeciwstawne poglądy. Skład NSA orzekający w spornej sprawie opowiedział się za poglądem korzystnym dla podatników. Uznał, że szczególny moment powstania obowiązku podatkowego dotyczy wszystkich nowo wybudowanych obiektów budowlanych, zarówno wzniesionych przez podatnika nakładem własnym, jak i przez niego nabytych.

Odwołując się do orzecznictwa, NSA nie znalazł uzasadnienia dla przyjęcia, że preferencyjne podatkowo traktowanie nowo powstałych budynków lub budowli może mieć miejsce wyłącznie w stosunku do tego, kto je wybudował lub użytkuje przed zakończeniem budowy. NSA podkreślił, że ustawodawca podatkowy nie czyni w tym zakresie żadnego rozróżnienia. Nie przewidział on możliwości odmiennego traktowania podmiotów nabywających nieruchomość od tych, którzy je sami wybudowali. Przyjęcie odmiennego poglądu prowadziłoby do nieznajdującego oparcia w przepisach prawa nierównego traktowania podatników.

W konsekwencji, zdaniem sądu, „odroczony" moment powstania obowiązku podatkowego dotyczy wszystkich nowo wybudowanych budynków lub budowli, niezależnie od tego, czy ich właścicielem lub posiadaczem jest inwestor, czy też nabywca. A zatem obowiązek podatkowy powstał dla spółki 1 stycznia 2013 r.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 października 2018 r. (II FSK 1266/18).

Komentarz eksperta

Artur Sałbut, menedżer w zespole ds. podatku od nieruchomości Deloitte

Przedmiotowy wyrok stanowi kontynuację ugruntowanej i korzystnej dla podatników linii orzeczniczej NSA w kwestii ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego względem nowopowstałych budynków i budowli.

Negatywne dla podatników stanowisko, które zaprezentował sąd wojewódzki, opierało się na niesłusznym – zdaniem NSA – założeniu, że przewidziane w art. 6 ust. 2 u.p.o.l „wakacje podatkowe" (tj. przesunięcie obowiązku zapłacenia podatku na 1 stycznia roku następnego) przysługują tylko podmiotowi, który wybudował dany budynek (budowlę). W konsekwencji, zdaniem sądu wojewódzkiego, ta preferencja podatkowa nie przysługuje nabywcy nieruchomości.

Jednak już w wyroku z 10 marca 2010 r. (II FSK 1765/08) NSA zanegował taką wykładnię przepisów. Doszedł bowiem do wniosku, że gdy podatnik nabędzie nowo wybudowany budynek (budowlę) od osoby, która wybudowała ten budynek (budowlę) w roku, w którym nastąpiło jego zbycie, obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstanie u nabywcy w terminie wskazanym w art. 6 ust. 2 u.p.o.l., tj. 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona, albo w którym rozpoczęto użytkowanie budynku lub jego części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Przedmiotowy wyrok NSA jest ważny przede wszystkim dla nabywców mieszkań (domów) na rynku pierwotnym. W przeszłości wiele lokalnych organów podatkowych, kierując się wykładnią przepisów zaprezentowaną przez sąd wojewódzki, próbowało przedwcześnie pobierać podatek także za tego rodzaju nieruchomości. Obecnie takie spory należą już do rzadkości, ale kierując się zasadą „przezorny zawsze ubezpieczony" warto zanotować sygnaturę wyroku NSA. Uchylony wyrok sądu wojewódzkiego jest dowodem, że korzystne dla podatników rozumienie przepisów nie wszędzie się przyjęło. ?

W 2017 r. spółka wystąpiła o stwierdzenie nadpłaty podatku od nieruchomości za 2012 r. Podatniczka tłumaczyła, że w lipcu 2012 r. nabyła nieruchomość zabudowaną samoobsługowym domem towarowym wraz z towarzyszącą infrastrukturą, którą wcześniej dzierżawiła. Uznała, że źle naliczyła podatek, bo powinna była uwzględnić przedmiot opodatkowania, tj. powierzchnię budynku oraz wartość budowli, dopiero od 1 stycznia 2013 r. Wskazała na art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.). Wynika z niego, że okolicznością, od której zależy obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części – obowiązek podatkowy powstaje 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli, albo budynku lub ich części, przed ich ostatecznym wykończeniem.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe