Kiedy przedsiębiorca płaci wyższą stawkę podatku od nieruchomości - wyrok WSA

Spór w sprawie dotyczył rozliczenia podatku od nieruchomości od lokalu zajętego na kancelarię komorniczą. A zaczęło się od ustaleń samorządowego fiskusa, że podatnik na podstawie najmu występując jako komornik sądowy (ze wskazaniem rewiru), stał się posiadaczem zależnym lokalu użytkowego. Lokum zgodnie z umową mogło być używane przez niego wyłącznie w celu prowadzenia w nim biura komorniczego.

Czytaj także: Firmy mają problem z rozliczeniem podatku od nieruchomości

Na podstawie tych ustaleń urzędnicy wezwali komornika do złożenia deklaracji podatkowej – informacji w sprawie podatku od nieruchomości (IN-1) dotyczącej, bądź złożenia wyjaśnień, dlaczego nie wywiązał się z tego obowiązku podatkowego.

Wezwany wyjaśnił, że umowa została zawarta z nim jako komornikiem sądowym, tj. organem władzy publicznej. Ponadto, wskazał na wypowiedzenie umowy najmu, które było związane z odwołaniem z pełnionej funkcji komornika sądowego z uwagi na osiągnięcie wieku emerytalnego. Podkreślił, że nie jest posiadaczem i użytkownikiem lokalu. Przyjął, że doszło do skutecznego rozwiązania umowy po upływie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. W jego ocenie wynajmujący, z niezrozumiałych dla niego powodów, w dalszym ciągu wystawia faktury VAT za najem lokalu na organ egzekucyjny, który nie istnieje.

Te wyjaśnienia nie przekonały fiskusa. Co ostatecznie skończyło się ustaleniem podatku od nieruchomości według podwyższonej stawki jak dla działalności gospodarczej, ponieważ urzędnicy uznali, że działalność prowadzona przez komornika spełnia wszystkie jej cechy.

W odwołaniu, a potem w skardze do sądu administracyjnego komornik nie zgadzał się z taką wykładnią. Podkreślał, że wykonując zadania powierzone mu przez państwo. Wskazał m.in. na art. 33 ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych, zgodnie z którym komornik nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej.

Ta argumentacja nie przekonała ani Samorządowego Kolegium Odwoławczego, ani Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Oddalając skargę komornika WSA uznał, że w świetle przepisów i orzecznictwa komornika sądowego należało uznać za podmiot prowadzący działalność gospodarczą.

A nawet brak takiego statusu nie eliminuje go z kręgu podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Ustawa podatkowa dokonuje bowiem rozróżnienia między przedsiębiorcą, a innym podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą.

Oceny WSA nie zmieniła okoliczność, że komornik wykonuje czynności „w imieniu państwa". Taka charakterystyka wykonywania czynności nie przesądza, że nie jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą. Sąd zauważył, że status komornika sądowego jest pod wieloma względami zbliżony do statusu notariuszy, którzy nie kwestionują prowadzenia działalności gospodarczej. Istotne zmiany nastąpiły też w zakresie reglamentowania usług komorniczych.

Sąd nie podzielił też argumentacji, że nowelizacja z 2018 r. ma charakter doprecyzowujący. Co więcej, nowa ustawa o komornikach sądowych weszła w życie z 1 stycznia 2019 r. i jej nowe regulacje nie mają zastosowania do zdarzeń prawnych, które zaistniały przed tą datą.

Nowe regulacje zakazujące komornikowi sądowemu prowadzenia działalności gospodarczej, znajdują zastosowanie zatem dopiero od 2019 r. WSA powoła się też na wcześniejsze orzecznictwo NSA dotyczące statutu komorników na gruncie VAT.