Rozwiązanie podatkowej grupy kapitałowej bez konsekwencji w CIT

W przypadku dobrowolnego zlikwidowania PGK przez tworzące ją spółki istnieje możliwość przystąpienia przez każdą z nich do innej grupy przed upływem roku podatkowego następującego po tym, w którym utraciła ona swój status.

Publikacja: 19.12.2016 05:30

Rozwiązanie podatkowej grupy kapitałowej bez konsekwencji w CIT

Foto: 123RF

Zgodnie z art. 1a ustawy o CIT podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych mogą być również podatkowe grupy kapitałowe (PGK). Grupy te mogą być istotnym narzędziem optymalizacyjnym w zakresie rozliczania CIT. Funkcjonowanie w ramach PGK posiada wiele zalet, takich jak np. wspólne rozliczanie podatku dochodowego przez wszystkie podmioty tworzące grupę, czy brak zastosowania regulacji w zakresie cen transferowych przy transakcjach przeprowadzanych w ramach grupy.

Warunki do spełnienia

Przepisy ustawy o CIT zawierają zamknięty katalog warunków jakie muszą spełnić podmioty zamierzające utworzyć PGK. Jednym z nich jest zawarcie umowy PGK w formie aktu notarialnego na okres co najmniej trzech lat podatkowych.

Oprócz warunków koniecznych do utworzenia PGK ustawa o CIT zawiera również katalog okoliczności, których wystąpienie skutkuje naruszeniem warunków funkcjonowania PGK i w konsekwencji utratą jej statusu. Dla podmiotów wchodzących w skład grupy, która utraciła swój status na skutek naruszenia warunków funkcjonowania PGK, przystąpienie do innej PGK jest możliwe dopiero po upływie roku podatkowego następującego po roku, w którym PGK utraciła prawo do uznania jej za podatnika (restrykcja przewidziana w art. 1a ust. 13 ustawy o CIT).

Przepisy ustawy o CIT nie regulują jednak sytuacji, w której podmioty będące stroną umowy o utworzeniu PGK podejmą zgodną decyzję o jej rozwiązaniu.

Ustawa nie reguluje

W szczególności chodzi o sytuację, w której warunki zachowania statusu PGK zostaną dotrzymane, jednak podmioty tworzące grupę podejmą wspólną decyzję o rozwiązaniu jej przed upływem trzech lat podatkowych lub nawet przed rozpoczęciem pierwszego roku podatkowego PGK. Czy takie rozwiązanie umowy PGK jest możliwe? A jeśli tak, to czy konsekwencje dla podmiotów wchodzących w skład grupy przed jej rozwiązaniem są takie same jak w przypadku utraty przez nią jej statusu na skutek niedotrzymania warunków funkcjonowania PGK?

Z wnioskiem o wydanie interpretacji w niniejszym zakresie wystąpiła spółka reprezentująca podmioty zamierzające utworzyć PGK (wnioskodawca).

Pytanie do organu

Wnioskodawca wskazał, że spółki nie wykluczają sytuacji, w której będą chciały dobrowolnie rozwiązać umowę PGK poprzez zgodne oświadczenie woli sporządzone w formie aktu notarialnego. Podkreślono, że rozwiązanie umowy nie będzie wynikało z naruszenia warunków funkcjonowania PGK, lecz będzie efektem zgodnego oświadczenia woli stron wynikającego z zasad swobody zawierania umów zgodnie z prawem cywilnym. Wnioskodawca chciał potwierdzić, że spółki tworzące PGK mają prawo skutecznie rozwiązać umowę funkcjonowania grupy zarówno w okresie po zarejestrowaniu umowy przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego, ale przed rozpoczęciem pierwszego roku podatkowego PGK, jak również po rozpoczęciu pierwszego roku podatkowego grupy.

Zgodne oświadczenie stron

Prawo do dobrowolnego rozwiązania umowy podatkowej PGK wnioskodawca argumentował tym, że przepisy ustawy o CIT nie zawierają żadnych regulacji, które wprost wykluczałyby możliwość rozwiązania umowy PGK przez podmioty tworzące tę grupę. Jako, że PGK może zostać utworzona w ramach umowy cywilnoprawnej, poprzez zgodne oświadczenie woli stron w formie aktu notarialnego, to również w takiej formie spółki powinny posiadać prawo rozwiązania przedmiotowej umowy.

W przypadku potwierdzenia możliwości rozwiązania umowy PGK w drodze zgodnego oświadczenia woli stron, wnioskodawca chciał również potwierdzić, że taki sposób rozwiązania PGK (tj. w inny sposób niż poprzez naruszenie warunków funkcjonowania PGK) nie będzie skutkował dla spółek wchodzących w jej skład restrykcjami przewidzianymi w art. 1a ust. 13 ustawy o CIT, a więc brakiem możliwości przystąpienia do innej PGK przed upływem roku podatkowego.

Organ zgodził się z wnioskodawcą

W interpretacji z 21 października 2016 r. (IPPB5/4510-759/16-2/JC) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził, że podmioty tworzące PGK mają prawo skutecznie rozwiązać umowę PGK zarówno w okresie po zarejestrowaniu umowy utworzenia PGK przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego, a przed rozpoczęciem pierwszego roku podatkowego, jak również po rozpoczęciu pierwszego roku podatkowego. Ponadto organ podatkowy potwierdził, że rozwiązanie grupy w taki sposób nie jest naruszeniem warunków funkcjonowania PGK skutkującym dla spółek tworzących ją sankcją przewidzianą w art. 1a ust. 13 ustawy o CIT, tj. wyłączeniem możliwości przystąpienia do innej grupy przed upływem roku podatkowego następującego po roku, w którym PGK utraciła prawo do uznania jej za podatnika CIT.

—Anna Trojanowska jest młodszą konsultantką w Doradztwo Podatkowe WTS&SAJA Sp. z o.o.

podstawa prawna: ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1888)

podstawa prawna: ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 380 ze zm.)

Zdaniem autorki

Lidia Strzelecka, doradca podatkowy, starszy menedżer w Doradztwo Podatkowe WTS&SAJA Sp. z o.o.

Katalog jest zamknięty, więc nie wolno go rozszerzać

Należy zgodzić się ze stanowiskiem zaprezentowanym przez organ podatkowy w kwestii opisanej w artykule. O ile przepisy ustawy o CIT regulujące tworzenie i funkcjonowanie PGK zawierają ściśle określone wymagania w odniesieniu do umowy PGK (musi być utworzona w formie aktu notarialnego i po jej zarejestrowaniu nie może być rozszerzona na inne spółki), o tyle nie wyłączają one możliwości jej rozwiązania, jeśli strony zgodnie tak postanowią. Zastosowanie w tym zakresie będą miały przepisy prawa cywilnego dotyczące zawierania i rozwiązywania umów.

Na aprobatę zasługuje również stanowisko, że w sytuacji dobrowolnego rozwiązania umowy PGK przez tworzące ją spółki istnieje możliwość przystąpienia przez każdą z nich do innej PGK przed upływem roku podatkowego następującego po roku podatkowym, w którym PGK utraciła swój status (brak zastosowania art. 1a ust. 13 ustawy o CIT).

Artykuł 1a ust. 13 ustawy o CIT wprowadzający niniejszą sankcję mówi wprost, że znajduje ona zastosowanie wyłącznie na skutek okoliczności wymienionych w art. 1a ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy o CIT, a więc w razie zaistnienia okoliczności będących naruszeniem warunków funkcjonowania PGK, wśród których ustawodawca nie wymienił dobrowolnego rozwiązania umowy PGK przez tworzące ją spółki.

Zgodnie z art. 1a ustawy o CIT podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych mogą być również podatkowe grupy kapitałowe (PGK). Grupy te mogą być istotnym narzędziem optymalizacyjnym w zakresie rozliczania CIT. Funkcjonowanie w ramach PGK posiada wiele zalet, takich jak np. wspólne rozliczanie podatku dochodowego przez wszystkie podmioty tworzące grupę, czy brak zastosowania regulacji w zakresie cen transferowych przy transakcjach przeprowadzanych w ramach grupy.

Warunki do spełnienia

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów