Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 20 września 2016 r. (I SA/Po 208/16).
Spółka kupiła w 2004 roku budynek na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Wartość za jaką spółka nabyła budynek wraz z prawem wieczystego użytkowania gruntu, na którym znajdował się budynek, została obniżona o wartość ustanowionych hipotek. Bank, na rzecz którego hipoteki były ustanowione, zmienił właściciela i spółka nie doszła do porozumienia w sprawie spłaty hipotek przez kolejne lata. Nowy właściciel banku sprzedał wierzytelności objęte hipotekami funduszowi sekurytyzacyjnemu. Na mocy orzeczenia sądowego spółka była zobowiązana do spłaty hipotek. Niespłacenie ich doprowadziłby do zajęcia budynku przez komornika, a spółka utraciłaby miejsce prowadzenia działalności oraz majątek, na nabycie którego poniosła wcześniej znaczne nakłady finansowe. W związku z tym zawarto porozumienie – spółka zapłaciła funduszowi sekurytyzacyjnemu w ramach porozumienia określoną kwotę jako spłatę wszystkich hipotek ciążących na budynku, natomiast fundusz zobowiązał się do wycofania sprawy z sądu i wykreślenia hipotek.
We wniosku o interpretację spółka spytała czy ma prawo zaliczyć dokonaną na podstawie zawartego porozumienia z funduszem sekurytyzacyjnym spłatę hipotek ciążących na budynku będącym jej własnością w koszty prowadzonej działalności gospodarczej. Jej zdaniem odpowiedź powinna być twierdząca.
Organ interpretacyjny uznał, że zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. b ustawy o CIT wyliczenie ma charakter przykładowy, a hipoteka jest rzeczowym zabezpieczeniem wierzytelności, co z uwagi na cel tego prawa czyni ją podobną do poręczenia lub gwarancji bankowej. Przepis ten swym zakresem obejmuje zatem także takie spłaty zobowiązań, jak te, które zostały wskazane przez spółkę.
Sąd oddalił skargę spółki i wskazał, że wraz z nabyciem własności nieruchomości spółka przyjęła na siebie odpowiedzialność za cudzy dług (stała się dłużnikiem hipotecznym). Z uwagi na fakt, że zobowiązania hipoteczne mają charakter zbliżony do wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. b ustawy o CIT, tj. zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji, to ich spełnienie skutkuje brakiem możliwości rozpoznania koszów uzyskania przychodów z tego tytułu.
