Czy fiskus może oszacować przychód w podatkowej grupie

Tak uznał minister finansów w zmienionej interpretacji z 13 października 2016 r. (DD5.8221. 36.2016.SOH).

Wnioskodawcą jest podatkowa grupa kapitałowa (dalej: PGK), w skład której wchodzą trzy spółki, z czego dominującą oraz reprezentującą PGK jest spółka z o.o. odpowiedzialna głównie za zarządzanie lokalną działalnością. Do zadań spółek zależnych należy m.in. wytwarzanie i przesył energii elektrycznej, obrót energią elektryczną oraz wytwarzanie ciepła.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy do transakcji przeprowadzanych w okresie funkcjonowania PGK pomiędzy spółkami wchodzącymi w jej skład znajdą zastosowanie przepisy art. 12 ust. 5a w związku z art. 12 ust. 1 pkt 2 oraz art. 14 ustawy o CIT, które odnoszą się do szacowania przychodu w przypadku stosowania nierynkowych cen, m.in. w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych.

Zdaniem wnioskodawcy, mimo iż podmioty wchodzące w skład PGK są z definicji podmiotami powiązanymi, możliwość kwestionowania stosowanych cen, a w konsekwencji szacowania dochodów przez organy podatkowe została wyłączona w odniesieniu do takich transakcji wewnątrzgrupowych. Wynika to z tego, że warunki transakcji zawieranych pomiędzy spółkami wchodzącymi w skład PGK, w szczególności poziom należnego wynagrodzenia, pozostaje bez znaczenia dla wyniku podatkowego PGK, która konsoliduje dla celów podatkowych dochody i straty poszczególnych podmiotów wchodzących w jej skład.

W ocenie wnioskodawcy, przepisy o określaniu przychodu nie powinny znaleźć zastosowania w przypadku transakcji wewnątrzgrupowych w ramach PGK, a w konsekwencji warunki transakcji powinny pozostawać neutralne, tj. nie powinny wpływać na wysokość dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania dla podatkowej grupy kapitałowej.

Początkowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 15 maja 2015 r. (IPPB5/4510-470/15-4/RS) przyznał rację wnioskodawcy. Z takim stanowiskiem ponad rok później nie zgodził się minister rozwoju i finansów, zmieniając z urzędu wydaną interpretację.

Zdaniem ministra, skoro ustawodawca wyłączył punktowo stosowanie art. 11 ustawy o CIT w odniesieniu do PGK, nie przewidując jednocześnie analogicznego wyłączenia w przepisach powołanych przez wnioskodawcę, to regulacje te nadal mają zastosowanie do spółek wchodzących w skład PGK. Minister podkreślił przy tym, że niestosowanie do transakcji we wzajemnych rozliczeniach pomiędzy spółkami tworzącymi PGK art. 12 ust. 1 pkt 2, ust. 5 i 5a oraz art. 14 ustawy o CIT skutkowałoby de facto zniekształcaniem dochodów (strat) obliczanych przez poszczególne spółki tworzące PGK w porównaniu do innych podatników ustalających dochody lub straty podatkowe na podstawie przepisów ustawy.

Komentarz eksperta

Magdalena Kowalska, menedżer w zespole podatków korporacyjnych w dziale doradztwa podatkowego EY

Instytucja podatkowych grup kapitałowych w Polsce, podobnie jak i w wielu innych państwach, jest rozwiązaniem szczególnym wprowadzonym w celu konsolidacji w CIT wyników podatkowych podmiotów, które w innych warunkach byłyby odrębnymi podatnikami. PGK nie może stosować agresywnych narzędzi optymalizacji podatkowej ani przerzucać dochodów, wykazując stratę podatkową, gdyż ustawodawca – jako jeden z warunków istnienia grupy – wprowadził konieczność osiągania w każdym roku funkcjonowania grupy co najmniej 3-procentowej dochodowości, zapewniając tym samym stabilne wpływy z tytułu podatku dochodowego.

Jednocześnie, ustawodawca wprowadził swego rodzaju ulgę we wzajemnych rozliczeniach między spółkami tworzącymi PGK, poprzez wyłączenie możliwości szacowania dochodów w transakcjach w PGK na podstawie art. 11 ustawy o CIT, tj. na podstawie regulacji dotyczących ustalania cen w transakcjach między podmiotami powiązanymi.

Wydaje się zatem, że zgodnie z intencją ustawodawcy spółki tworzące PGK powinny we wzajemnych rozliczeniach mieć swobodę kształtowania cen transakcyjnych, bez ryzyka doszacowania przez organy skarbowe dodatkowego dochodu (przychodu) z tytułu stosowania cen odbiegających od rynkowych, zapewniając neutralność tych rozliczeń, co potwierdził m.in NSA w wyroku z 16 czerwca 2016 r. (II FSK 1612/14). Minister zaczyna jednak tę neutralność kwestionować.