Fiskus od lat niezmiennie przypomina: firmy nie mogą przerzucać na budżet konsekwencji związanych z ryzykiem gospodarczym. W konsekwencji odmawia prawa do kosztów podatkowych przy wydatkach, które wynikają z nietrafionych inwestycji czy konfliktów z kontrahentami. Nie w każdej sytuacji rację przyznają mu jednak sądy administracyjne. Potwierdza to jedno z ostatnich orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Czytaj także: NSA: przepisy o rachunkowości nie wyznaczają kosztu podatkowego
Niefortunny kontrakt
Kanwą sporu w sprawie była interpretacja podatkowa. Z wnioskiem o jej wydanie wystąpiła duża spółka budowlana. Wyjaśniła, że w 2006 r. wygrała gminny przetarg na opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej centrum sportowo-rekreacyjnego oraz wykonanie robót budowlanych krytej pływalni i kąpieliska otwartego. Po sfinalizowaniu kontraktu na jaw wyszły niekorzystne dla spółki rozbieżności pomiędzy zakresem robót wynikającym z umowy a ofertą. W tej sytuacji firma wezwała gminę do zmiany umowy. Pozostało to bez echa, odstąpiła więc od umowy.
I tak, byli partnerzy weszli na sądową ścieżkę. Spółka pozwała na kilka milionów samorządowców o zwrot poniesionych nakładów. Gmina nie tylko odmówiła renegocjacji kontraktu, ale po jego rozwiązaniu sama wniosła powództwo o zapłatę kilkunastu milionów złotych. Chodziło m.in. o karę umowną za nieterminowe dostarczenie dokumentacji projektowej oraz zwrot kosztów zaangażowania innego wykonawcy, który wykonał projekt za cenę wyższą niż oferowana przez spółkę.
We wniosku spółka podkreśliła, że wszczęte przez nią postępowanie cywilne trwało ponad pięć lat. Przedłużający się proces, niepewność co do jego rozstrzygnięcia i coroczna konieczność zabezpieczenia środków na wypadek przegranej skłonił spółkę do negocjacji z gminą. Te doprowadziły do zawarcia ugody sądowej, na podstawie której spółka zobowiązała się wypłacić gminie ok. 1,5 mln zł. Z ugody wynikało, że kwota ta nie stanowi odszkodowania, kary umownej, nie jest też wynikiem potrącenia wzajemnych roszczeń stron. Spółka uważała, że może taki wydatek wrzucić w koszty podatkowe.
