Spółki osobowe (z wyjątkiem spółek komandytowo-akcyjnych) są transparentne podatkowo. Oznacza to, że podatnikami podatku dochodowego od dochodu uzyskiwanego przez spółkę osobową są jej wspólnicy, proporcjonalnie do przysługującego im udziału w zysku spółki. Pewne wątpliwości pojawiają się, gdy wspólnikiem jest osoba zagraniczna. W takiej sytuacji należy rozstrzygnąć, czy dochód zagranicznego wspólnika z tytułu uczestnictwa w zysku spółki osobowej powinien być opodatkowany w Polsce.
Co mówią przepisy
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, podatnicy mający siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 2 ustawy o CIT, podatnicy, którzy nie mają w Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów uzyskiwanych na jej terytorium. Obowiązki podatkowe podmiotów z siedzibą w innych państwach należy rozpatrywać z uwzględnieniem postanowień umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania (dalej: UPO).
Zgodnie z art. 7 ust. 1 typowej UPO, zyski przedsiębiorstw podlegają opodatkowaniu w państwie rezydencji przedsiębiorcy. Zyski takie mogą jednak podlegać opodatkowaniu w państwie, w którym dochód ten powstaje, jeżeli są uzyskiwane za pośrednictwem zakładu. Zakład istnieje wtedy, gdy przedsiębiorca jednego państwa prowadzi w drugim państwie działalność istotną i mającą trwały związek z tym drugim państwem.
Miejsce zarządu, filia, biuro
Definicja zakładu, określona w UPO ma charakter złożony, tzn. zakład zaistnieje wtedy, gdy zagraniczny przedsiębiorca posiada stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzi działalność gospodarczą bądź gdy przedsiębiorca prowadzi tę działalność przez tzw. zależnego agenta. Zakład jest definiowany w UPO zarówno poprzez wyliczenie w sposób pozytywny jego koniecznych elementów, jak i wskazanie, kiedy – pomimo spełniania kryteriów, o których mowa powyżej – do jego powstania nie dochodzi. Zgodnie z postanowieniami UPO określenie „zakład" obejmuje m.in. miejsce zarządu, filię, biuro. Jednocześnie UPO przewidują kilka wyjątków, tj. rodzajów działalności, które – mimo że są wykonywane za pośrednictwem stałej placówki – nie będą uznane za zakład i tym samym nie będą dawały państwu, w którym ta placówka jest położona, prawa do opodatkowania dochodów przedsiębiorcy zagranicznego.
W związku z takim brzmieniem przepisów, pojawiają się wątpliwości, kiedy uczestnictwo zagranicznego wspólnika w spółce osobowej, która nie jest podatnikiem podatku dochodowego, a która ma siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, skutkuje powstaniem zakładu dla tego wspólnika.
