Opodatkowanie marynarzy pracujących u zagranicznych armatorów – fakty i mity (część druga)

Dochód z pracy najemnej wykonywanej na statku morskim, który nie jest eksploatowany w transporcie międzynarodowym lub na platformie wiertniczej, może podlegać opodatkowaniu w kraju, na terytorium którego praca jest wykonywana.

Publikacja: 14.11.2018 05:00

Opodatkowanie marynarzy pracujących u zagranicznych armatorów – fakty i mity (część druga)

Foto: Adobe Stock

W krótkim cyklu artykułów dotyczących najważniejszych kwestii, jakie mają wpływ na sytuację podatkową marynarzy, odpowiadaliśmy już na pytanie, czy pracując na statku, który pływa po morzu, można zawsze twierdzić, że pływa się w transporcie międzynarodowym. Dziś kolejne zagadnienie, które może być istotne w rozliczeniach tej grupy zawodowej z fiskusem.

Czytaj także: Opodatkowanie marynarzy pracujących i zagranicznych armatorów – fakty i mity (cz. 1)

PROBLEM

Co w przypadku, gdy marynarz stwierdzi, że wykonywana przez niego praca nie jest wykonywana na statku lub na statku w transporcie międzynarodowym?

W przypadku niespełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w art. 15 ust. 3 Konwencji Modelowej OECD, opodatkowanie pracy wykonywanej przez marynarza na rzecz zagranicznego armatora podlega opodatkowaniu według zasady właściwych dla pracy „lądowej" na danym terytorium.

W takiej sytuacji, jak stanowi art. 15 ust. 1 Konwencji, pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce otrzymuje za pracę najemną, podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce, chyba że praca wykonywana jest w drugim umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie.

Od powyższej zasady istnieje jednak dodatkowy wyjątek, określony w art. 15 ust. 2b Konwencji, zgodnie z którym wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce otrzymuje za pracę najemną, wykonywaną w drugim umawiającym się państwie, podlega opodatkowaniu tylko w Polsce, jeżeli:

a) odbiorca przebywa w drugim państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w okresie dwunastu miesięcy rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym, i (...) ?

b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie, i

c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w drugim państwie.

Wedle powyższego, co do zasady wynagrodzenie za pracę najemną podlega opodatkowaniu w kraju rezydencji tj. w Polsce, chyba że praca wykonywana jest w innym kraju i nie zachodzą wszystkie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 2b Konwencji. W sytuacji gdy nie jest spełniona chociaż jedna z powyższych przesłanek, wynagrodzenie za pracę najemną otrzymaną przez marynarza może podlegać opodatkowaniu w kraju, na którego terytorium (szelfie) praca była wykonywana.

Przesłanki wymienione w art. 15 ust. 2b Konwencji były już przedmiotem indywidualnych interpretacji podatkowych wydanych przez organy polskiej administracji skarbowej:

• pobyt w drugim państwie przez okresy nieprzekraczające 183 dni

Interpretacja Izby Skarbowej w Gdańsku z 17 lutego 2017 r. (ITPB2.4511.1026.2016.2.RS.):

„Wnioskodawca będący polskim rezydentem podatkowym, jest pracownikiem firmy zagranicznej mającej siedzibę w Norwegii oraz zatrudniony jest na instalacji stacjonującej na stałe w jednym miejscu na brytyjskim sektorze Morza Północnego, na polu naftowym stanowiącym własność Wielkiej Brytanii, a od dochodu wnioskodawcy w Wielkiej Brytanii odprowadzany jest podatek w Wielkiej Brytanii z tytułu wykonywania pracy na terytorium Wielkiej Brytanii, natomiast Wnioskodawca otrzymuje od brytyjskich organów podatkowych rozliczenie roczne podatku P-60 z wyliczeniem prawidłowo pobranych zaliczek na podatek dochodowy w Wielkiej Brytanii. Wnioskodawca na w/w FPSO, które eksploatuje norweskie przedsiębiorstwo, pracuje ponad 183 dni. Wobec powyższego, z uwagi na fakt, że Wnioskodawca wskazał, iż przebywa na terytorium Wielkiej Brytanii przez okres przekraczający 183 dni w okresie dwunastu miesięcy rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym, dyspozycja wyżej wskazanego art. 14 ust. 2 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie znajduje zastosowania, co implikuje konieczność stosowania art. 14 ust. 1 określając obowiązek podatkowy Wnioskodawcy – przez co dochód wnioskodawcy z pracy na tej jednostce FPSO podlega opodatkowaniu w Wielkiej Brytanii, gdyż tam wykonywana jest praca."

• wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie

Interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 22 kwietnia 2015 r. (ITPB4.4511.115.15-2.JK2):

„Drugim z warunków określonych w art. 15 ust. 2 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jest wypłata wynagrodzenia osobie czasowo wykonującej pracę w drugim państwie przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma siedziby w Polsce. Przepis ten odwołuje się do tzw. koncepcji ekonomicznego pracodawcy."

Pojęcie ekonomicznego pracodawcy należy interpretować zgodnie z Komentarzem do art. 15 Modelowej Konwencji OECD, zawierającego kryteria, kiedy podmiot w państwie przejmującym może zostać uznany za ekonomicznego pracodawcę, co uprawni to państwo do opodatkowania dochodów pracownika niezależnie od długości jego pobytu na jego terytorium. Zgodnie z tym Komentarzem, w celu ustalenia, czy istnieje stosunek zatrudnienia inny niż formalny, zbadać należy następujące kryteria: uprawienie do instruowania pracownika odnośnie do sposobu, w jaki praca powinna być wykonywana, kontrolowanie i ponoszenie odpowiedzialności za miejsce, w którym praca jest wykonywana, bezpośrednie obciążanie kosztami wynagrodzenia danego pracownika przedsiębiorstwo na rzecz, którego praca jest wykonywana, udostępnienie pracownikowi urządzeń i materiałów koniecznych do wykonywania pracy, ustalenie liczby i kwalifikacji pracowników wykonujących pracę, prawo do wyboru osoby fizycznej, która będzie wykonywała pracę, prawo do zakończenia stosunku umownego nawiązanego z tą osobą w celu wykonania danej pracy, prawo do nakładania kar dyscyplinarnych związanych z pracą tej osoby fizycznej, prawo do ustalenia urlopów i godzin pracy tej osoby fizycznej.

• wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w drugim państwie

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 października 2017 r. (0115-KDIT2-2.4011.238.2017.2.RS):

„Zakład to stała placówka, w której całkowicie lub częściowo wykonuje się działalność przedsiębiorstwa w tym miejsce zarządzania, filię, biuro, zakład fabryczny, warsztat, kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania bogactw naturalnych oraz miejsce wyrębu drzewa lub uzyskiwania innych produktów leśnych, gospodarstwo rolne lub plantację (art. 5 ust. 1 Modelowej Konwencji OECD).

Zatem statek, który posiada przeznaczenie badawczo/hydrograficzne, należy do norweskiego konsorcjum, w 2017 r. wykonując nowoczesne badania hydrograficzne na zlecenie malezyjskiego koncernu naftowego na wodach terytorialnych Malezji ulokowanych pomiędzy Wyspami Labuan i Sabah, w postaci wykonywania zdjęć 3D dna morskiego w zakresie ewentualnej lokalizacji dalszych zasobów naftowych, stanowi zakład pracodawcy norweskiego w Malezji jako inne miejsce wydobywania bogactw naturalnych – przez co dochód z pracy na tym statku podlega opodatkowaniu w Malezji, tj. w kraju gdzie wykonywana jest praca."

Wobec powyższego, dochód z pracy najemnej wykonywanej na statku morskim, który nie jest eksploatowany w transporcie międzynarodowym (praca na statku na jednym terytorium, nie wykonywanie czynności o charakterze transportowym, lay-up) lub na jednostce, która nie jest statkiem morskim (np. platformie wiertniczej), może podlegać opodatkowaniu w kraju, na terytorium którego praca jest wykonywana i nie jest wtedy istotne, gdzie ma swoją siedzibę zarząd przedsiębiorstwa eksploatującego daną jednostkę. W takim przypadku marynarz, w celu ustalenia odpowiedniej dla siebie metody unikania podwójnego opodatkowania, powinien zweryfikować postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską i krajem, na terytorium którego wykonywał pracę.

>Paweł Majewski menedżer w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce

>Kuba Lewandowski doradca podatkowy, ekspert w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce

W krótkim cyklu artykułów dotyczących najważniejszych kwestii, jakie mają wpływ na sytuację podatkową marynarzy, odpowiadaliśmy już na pytanie, czy pracując na statku, który pływa po morzu, można zawsze twierdzić, że pływa się w transporcie międzynarodowym. Dziś kolejne zagadnienie, które może być istotne w rozliczeniach tej grupy zawodowej z fiskusem.

Czytaj także: Opodatkowanie marynarzy pracujących i zagranicznych armatorów – fakty i mity (cz. 1)

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego