Na stronie Ministerstwa Rozwoju i Finansów można zapoznać się z kolejnym ostrzeżeniem przed optymalizacją podatkową (http://bit.ly/2izhNgF). Tym razem odniesiono się do wykorzystywania w ramach międzynarodowych grup kapitałowych podmiotów pośredniczących, które zarejestrowano na terytorium UE/EOG (np. w Luksemburgu), a które są wykorzystywane przede wszystkim na potrzeby transferu zysków z Polski poza obszar UE/EOG, w szczególności do „jurysdykcji o bardzo niskim poziomie opodatkowania oraz o liberalnych wymaganiach regulacyjnych" (np. na wyspę Jersey).
Na czym polega proceder
Optymalizacja, którą Ministerstwo Finansów stara się ukrócić, polega na wykorzystaniu przez podatników tworzących grupy kapitałowe przepisów dyrektywy unijnych oraz umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w taki sposób, by obniżyć obciążenia podatkowe.
Większość systemów podatkowych zakłada przynajmniej dwukrotne opodatkowanie dochodów spółek operacyjnych – raz opodatkowany jest zysk spółki, a w dalszej kolejności dywidenda wypłacana przez nią na rzecz inwestora. Występuje tu podwójne opodatkowanie w znaczeniu ekonomicznym, ponieważ opodatkowany jest ten sam przedmiot (dochód spółki), ale u innego podmiotu. Po stronie inwestora zagranicznego ponownie może wystąpić podwójne opodatkowanie, z tym że tym razem w znaczeniu prawnym – podatek od tego samego dochodu u tego samego podmiotu może zostać pobrany w państwie źródła, z którego dywidenda jest wypłacana (przez spółkę wypłacającą dywidendę), a drugi raz w państwie rezydencji (w ramach całościowego rozliczenia dochodów inwestora osiągniętych na świecie).
Wprowadzone do ustawy o CIT przepisy dyrektyw unijnych oraz treść umów międzynarodowych zawieranych przez Polskę mają zapobiegać podwójnemu opodatkowaniu w znaczeniu prawnym, a ewentualne ulgi, nakierowane na zniesienie podwójnego opodatkowania w znaczeniu ekonomicznym, mogą zostać wprowadzone przez państwo rezydencji inwestora (por. podobne regulacje zawarte w art. 20 ust. 2 ustawy o CIT).
Obciążenie tylko w państwie rezydencji
Z uwagi na to, że unijne spółki holdingowe mogą korzystać z dobrodziejstw dyrektyw unijnych, dywidendy wypłacane do nich nie podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym pobieranym u źródła. Dzięki temu dywidendy otrzymywane przez zagranicznego inwestora będą opodatkowane jedynie w państwie jego rezydencji, wraz z innymi dochodami z prowadzonej działalności. Zastosowanie zwolnienia wynika po części z założenia, że otrzymane dywidendy zostaną w państwie UE/EOG opodatkowane na podobnych zasadach, a po części z faktu wprowadzenia w dyrektywach dodatkowych przepisów zapobiegających nadużyciom (wprowadzonych w art. 22c ustawy o CIT). Stąd, rezygnacja przez Polskę z poboru podatku nie jest w żaden sposób uzależniona od tego, czy dywidenda zostanie ostatecznie opodatkowana w innym państwie. A niejednokrotnie struktura wymiany usług i wynagrodzeń w ramach grupy kapitałowej może być tak ułożona, że spółka pośrednicząca pomniejszy swój dochód do opodatkowania o koszty uzyskania przychodów związane z wypłatą wynagrodzeń do państw stosujących korzystniejsze reżimy opodatkowania, dzięki czemu podatku dochodowego od otrzymanej dywidendy może już nikt nie zapłacić. Alternatywnie, lokalne przepisy w państwie rezydencji pośrednika mogą pozwalać na nieopodatkowanie dywidendy i bezpodatkowy transfer zysku do kolejnego kraju, potencjalnie stosującego korzystniejszy reżim podatkowy.