Progi transakcyjne - małe transakcje wyłączone z obowiązku dokumentowania

Od 2017 r. wzrosną progi transakcyjne i będą zależały od przychodów i kosztów w poprzednim roku podatkowym. Jest to korzystne dla dużych spółek, które nie będą już musiały przedstawiać fiskusowi informacji o drobnych umowach.

Publikacja: 09.11.2015 06:00

Foto: Rzeczpospolita

Już za niecałe dwa miesiące zaczną obowiązywać zmiany w przepisach dotyczących cen transferowych. Nowelizacja została podpisana przez prezydenta i teraz czeka na opublikowanie w Dzienniku Ustaw. Ze względu na sporą ilość zmian warto, aby przedsiębiorcy już teraz zapoznali się z tym, co ich czeka w tym zakresie.

Dla wielu podmiotów o dużych obrotach nowe przepisy będą korzystniejsze niż te, które obowiązują dziś. Wynika to z wyłączenia stosunkowo nieistotnych transakcji z obowiązku dokumentowania. Wszystkie podmioty powinny jednak zwrócić szczególną uwagę, czy zgodnie z nowymi przepisami będą objęte obowiązkiem dokumentacyjnym, a jeżeli tak, to jakie informacje powinny przedstawić organom podatkowym.

W niniejszym artykule rozwiniemy kwestie związane z tym, kto powinien przygotować dokumentację według nowych przepisów.

Wysokość kwot w przepisach o CIT i o PIT

Obecnie to, czy podmiot powinien przygotować dokumentację cen transferowych, jest sprawdzane za pomocą progów transakcyjnych. Dokumentację transakcji z podmiotem powiązanym należy bowiem przygotować, jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym w wyniku danej transakcji przekracza równowartość:

1) 100 000 euro – jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20 proc. kapitału zakładowego, albo

2) 30 000 euro – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

3) 50 000 euro – w pozostałych przypadkach.

W przepisach o PIT obowiązują natomiast następujące progi:

1) 30 000 euro – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

2) 50 000 euro – w pozostałych przypadkach.

Według obu ustaw dokumentację należy przygotować także wtedy, gdy transakcja jest przeprowadzana z podmiotami mającymi miejsce zamieszkania na terenie krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20 000 euro.

Uwzględnia się cały kapitał zakładowy

Na marginesie należy zauważyć, że od 1 stycznia 2015 r. uchylono art. 16 ust. 7 ustawy o CIT. Jest to o tyle istotne, że według tych przepisów kapitał zakładowy, do którego należy porównać wartość transakcji, należało określać z uwzględnieniem art. 16 ust. 7 ustawy o CIT. Tym samym z wartości kapitału należało wyłączyć tę część kapitału, jaka nie została na ten kapitał faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek (kredytów) oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek (kredytów), przysługującymi udziałowcom (akcjonariuszom) wobec tej spółki, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a–16m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. A zatem obecnie można argumentować, że cały kapitał zakładowy należy brać pod uwagę przy określaniu zdarzeń, które podlegają dokumentacji cen transferowych.

Dodatkowo w 2015 r. dodano do ustawy o CIT przepisy (nowelizacja art. 9a ust 1 ustawy o CIT) zobowiązujące do przygotowania dokumentacji cen transferowych w przypadku zawarcia umowy wspólnego przedsięwzięcia, spółki osobowej (np. partnerskiej lub jawnej), gdzie łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość w złotych 50 tys. euro.

Podniesienie limitów

Nowe przepisy wprowadzają pozytywną zmianę dla podatników przez podniesienie istniejących progów transakcyjnych. Ustawa wprowadza poziom istotności transakcji >patrz tabela.

Zmieniany art. 9a ust. 1 ustawy o CIT uzależnia przygotowanie dokumentacji podatkowej od przekroczenia przez podatnika progu przychodów lub kosztów w poprzednim roku podatkowym w wysokości 2 mln euro. Podatnicy, którzy nie przekroczą progów podanych w tabeli, nie będą zobowiązani do przygotowania dokumentacji cen transferowych.

Należy pamiętać, że jeśli już doszło do przekroczenia progu 2 mln euro przychodów/kosztów w danym roku, to podatnicy będą zobowiązani do sporządzenia dokumentacji cen transferowych również za kolejny rok podatkowy bez względu na wysokość osiągniętych w roku podatkowym, za który byli obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej, przychodów lub poniesionych kosztów, w rozumieniu przepisów o rachunkowości.

2 mln euro dla rozpoczynających

Podatnicy dopiero rozpoczynający działalność będą zobowiązani do sporządzenia dokumentacji cen transferowych dopiero po przekroczeniu progu 2 mln euro przychodów/kosztów w rozumieniu przepisów o rachunkowości.

Za podatników rozpoczynających działalność nie uważa się podmiotów utworzonych:

1) w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników albo

2) w wyniku przekształcenia spółki niebędącej osobą prawną, albo

3) przez osoby fizyczne, które wniosły na poczet kapitału nowo utworzonego podmiotu uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 tys. euro; wartość tych składników powinna być ustalona na poziomie cen rynkowych.

Wszystko zależy od konkretnego przypadku

Czy zmiany przepisów oznaczają zatem podwyższenie progów dla dokumentacji cen transferowych?

Zależy to od sytuacji podatnika. Jak wskazano powyżej, wielu podatników osiągających obrót pomiędzy 2 a 20 mln euro oraz realizujących transakcje towarowe mogło ograniczyć przygotowanie dokumentacji, gdy wartość transakcji była niższa niż 100 tys. euro, gdyż znajdowała się poniżej 20 proc. wartości kapitału zakładowego. Zgodnie z nowymi przepisami wartość kapitału nie ma żadnego znaczenia, a dokumentacji podlega transakcja, która przekracza już 50 tys. euro (czyli tzw. pozostałe przypadki zgodnie z obecnymi przepisami). Taka sytuacja zaostrzenia wymogów nie zaistniałaby, gdyby kapitał podatnika był stosunkowo niski (np. 5 tys. zł), gdyż w takich okolicznościach podatnik byłby zobowiązany do sporządzenia dokumentacji również dziś, uwzględniając próg wartości transakcji na poziomie 50 tys. euro.

Ponadto, zgodnie z nowymi przepisami, progi transakcyjne są ruchome, a jedynie ustawa ustala niektóre warunki brzegowe. Wynika to z tego, że w momencie ustalania progów będzie się brało pod uwagę wielkość przychodów i kosztów podatnika osiągniętych w poprzednim roku podatkowym, i to z uwzględnieniem przychodów z dokładnością do 1 mln euro. Próg materialności wzrośnie o 5 tys. euro za każdy 1 mln euro przychodu powyżej 2 mln euro. Próg ten może się także zmniejszać.

Przykład

Jeżeli spółka osiąga w ciągu roku podatkowego przychody o wartości 12 mln euro, to będzie musiała przygotować dokumentacje cen transferowych dla wszystkich transakcji, których wartości w roku podatkowym przekracza 100 tys. euro (50 tys. euro wartości podstawowej plus 10 razy 5 tys. euro, gdzie 10 oznacza dziesięciomilionową nadwyżkę 12 mln euro nad 2 mln euro).

W przypadku spółki osiągającej przychody o wartości od 20 mln euro do 100 mln euro będzie trzeba udokumentować transakcje, których wartość przekracza w roku podatkowym 140 tys. euro powiększone o 45 tys. euro za każde 10 mln euro przychodu powyżej 20 mln euro.

Przykład

Jeżeli spółka osiąga w ciągu roku podatkowego przychody o wartości 50 mln euro, to będzie musiała przygotować dokumentacje cen transferowych dla wszystkich transakcji, których wartości w roku podatkowym przekracza 275 tys. euro (140 tys. euro wartości podstawowej plus 3 razy 45 tys. euro, gdzie 3 oznacza trzykrotną nadwyżkę 10 mln euro nad 20 mln euro, aby uzyskać 50 mln euro).

Spółki osiągające w roku podatkowym przychody powyżej 100 mln euro za istotne powinny postrzegać transakcje lub zdarzenia, których wartość w roku podatkowym przekracza równowartość 500 tys. euro, i takie udokumentować dla celów cen transferowych.

Ponadto, zgodnie z art. 9a ust. 1e ustawy o CIT, powinny być udokumentowane:

? umowa spółki niebędącej osobą prawną, w której łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość 50 tys. euro, oraz

? umowa wspólnego przedsięwzięcia lub inna umowa o podobnym charakterze, w której wartość wspólnie realizowanego przedsięwzięcia określona w umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości – przewidywana na dzień zawarcia umowy, przekracza równowartość 50 tys. euro.

Ponadto próg 20 tys. euro będzie nadal obowiązywał dla podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, lub zawierających z takimi podmiotami umowy: spółki niebędącej osobą prawną, umowę wspólnego przedsięwzięcia lub inną umowę o podobnym charakterze.

—Łukasz Warmiński jest doradcą podatkowym i radcą prawnym, partnerem w GALT TAX

podstawa prawna: ustawa z 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw

masz pytanie, wyślij e-mail, tygodnikpodatki@rp.pl

Zdaniem autorki

Agnieszka Płachecka, konsultantka podatkowa w GALT TAX

Na zmianach skorzystają najwięksi

Opisane w artykule zmiany dotyczące progów transakcyjnych, a co za tym idzie – transakcji, które będą podlegały obowiązkowi dokumentacyjnemu, mogą okazać się korzystne zwłaszcza dla dużych spółek. Ze względu na to, że progi te zostaną podniesione i będą zależały od przychodów i kosztów podatnika osiągniętych lub poniesionych w poprzednim roku podatkowym, mogą one znieść u większych podatników obowiązek dokumentowania najdrobniejszych transakcji. Jest to o tyle uzasadnione, że w przypadku niewielkich wartościowo transakcji ryzyko zaniżenia dochodu jest niewielkie. Tym samym organy podatkowe mogą się skoncentrować na analizie materialnych przepływów pomiędzy podmiotami powiązanymi. Porównując przepisy obowiązujące obecnie z tymi, które zaczną obowiązywać od stycznia, można stwierdzić, że część obowiązków została podatnikom zredukowana.

Jednocześnie ruchome progi istotności wprowadzają większy zamęt w kwestii wyboru transakcji, które są objęte obowiązkiem dokumentacyjnym. Od momentu wejścia w życie przepisów analiza transakcji będzie jeszcze ważniejsza, ponieważ odtąd wartość transakcji objętych obowiązkiem dokumentacyjnym będzie inna dla każdej spółki.

Należy także pamiętać, że zgodnie z nowymi regulacjami, jeżeli podczas kontroli podatkowej organ uzna, że dana transakcja, której wartość nie mieści się w żadnym z progów podatkowych, została specjalnie ustalona na takim poziomie, aby nie była objęta obowiązkiem dokumentacyjnym, może poprosić o sporządzenie dokumentacji dla takiej transakcji. Oznacza to, że organ podatkowy może w trakcie kontroli podatkowej rozszerzyć obowiązek dokumentacyjny. Wówczas podatnik ma 30 dni na przygotowanie takiej dokumentacji. Jest to nowość w polskich przepisach podatkowych.

Dla transakcji, które, podobnie jak obecnie, są zgodnie z przepisami objęte obowiązkiem dokumentacyjnym, termin na przedłożenie dokumentacji organom podatkowym w trakcie trwania kontroli nadal wynosi siedem dni. Nie zmieniły się także kwestie sankcji za nieprzedłożenie dokumentacji. W przypadku jej braku organy podatkowe stosują wobec podatnika 50-proc. sankcyjną stawkę podatkową.

Już za niecałe dwa miesiące zaczną obowiązywać zmiany w przepisach dotyczących cen transferowych. Nowelizacja została podpisana przez prezydenta i teraz czeka na opublikowanie w Dzienniku Ustaw. Ze względu na sporą ilość zmian warto, aby przedsiębiorcy już teraz zapoznali się z tym, co ich czeka w tym zakresie.

Dla wielu podmiotów o dużych obrotach nowe przepisy będą korzystniejsze niż te, które obowiązują dziś. Wynika to z wyłączenia stosunkowo nieistotnych transakcji z obowiązku dokumentowania. Wszystkie podmioty powinny jednak zwrócić szczególną uwagę, czy zgodnie z nowymi przepisami będą objęte obowiązkiem dokumentacyjnym, a jeżeli tak, to jakie informacje powinny przedstawić organom podatkowym.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe