Jak amortyzować firmowy majątek

Roczna stawka na programy komputerowe

Jaką maksymalnie roczną stawkę amortyzacji można zastosować do nabytej licencji na program komputerowy (zintegrowany system informatyczny - licencja na programy komputerowe zainstalowane na serwerze w obszarach: Finanse, Majątek Trwały, Logistyka, Produkcja, Personel)?

Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c ustawy o CIT i art. 22c ustawy o PIT, wartości niematerialne i prawne. Są nimi nabyte, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania licencje – o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu operacyjnego (zob. art. 16b ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT i art. 22b ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT).

Okres rozliczania odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych nie może być krótszy niż 24 miesiące od licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich (zob. art. 16m ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT i art. 22m ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT). Licencje na programy komputerowe powinny być zatem amortyzowane nie krócej niż 24 miesiące. Tym samym roczna stawka amortyzacyjna nie może być wyższa niż 50 proc. (por. interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 3 czerwca 2016 r., IBPB-1-2/4510-496/16/MW). Nie ma natomiast przeszkód, aby roczna stawka amortyzacja była niższa niż 50 proc. i wynosiła np. 40, 28, 15 czy 6 proc.

Podatnicy ustalają stawki amortyzacyjne dla poszczególnych wartości niematerialnych i prawnych na cały okres amortyzacji przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych (art. 16m ust. 3 ustawy o CIT i art. 22m ust. 3 ustawy o PIT).

Przykład

Załóżmy, że wartość początkowa licencji na program komputerowy wynosi 12 000 zł, natomiast roczna stawka amortyzacyjna:

wariant I: 50 proc. – roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 6000 zł (12 000 zł x 50 proc.), a miesięczny 500 zł (6000 zł : 12 m-cy)

wariant II: 25 proc. – roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 3000 zł (12 000 zł x 25 proc.), a miesięczny 250 zł (3000 zł : 12 m-cy).

Motocykla nie można amortyzować jednorazowo

Czy motocykl będący środkiem trwałym w firmie, może być amortyzowane za pomocą jednorazowego odpisu amortyzacyjnego?

Nie. Podatnicy, którzy w roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem art. 16k ust. 11 ustawy o CIT i art. 22k ust. 11 ustawy o PIT, oraz tzw. mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych. Mają do tego prawo w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych (art. 16k ust. 7 ustawy o CIT i art. 22k ust. 7 ustawy o PIT).

Według przepisów o PIT i o CIT samochód osobowy to pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą, z pewnymi wyjątkami.

Pojazdem samochodowym, stosownie do art. 2 pkt 33 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, jest natomiast pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. Określenie to nie obejmuje jednak ciągnika rolniczego. Natomiast w myśl art. 2 pkt 45 prawa o ruchu drogowym motocykl to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3, dwukołowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy. Określenie to obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół.

Pojęcie „pojazd samochodowy" według prawa o ruchu drogowym, do którego odsyłają art. 4a pkt 9a ustawy o CIT i art. 5a pkt 19a ustawy o PIT, obejmuje również motocykle. Motocykl mieści się zatem w definicji samochodu osobowego, o którym mowa w art. 4a pkt 9a ustawy o CIT i art. 5a pkt 19a ustawy o PIT.

W konsekwencji, oznacza to, że w art. 16k ust. 7 ustawy o CIT i art. 22k ust. 7 ustawy o PIT wyłączono dokonywanie jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środka trwałego jakim jest motocykl. W stosunku do motocykla nie można zatem stosować jednorazowej metody amortyzacji, o której mowa w art. 16k ust. 7 ustawy o CIT i art. 22k ust. 7 ustawy o PIT (interpretacja indywidualna ministra finansów z 15 czerwca 2016 r., DD9.8220.2.197.2016.KZU).

Jak obliczyć wartość początkową gruntu

W związku z planowaną budową magazynu spółka z o.o. wystąpiła do prezydenta miasta z wnioskiem o wyłącznie z produkcji rolniczej sąsiedniej działki, której jej właścicielem. Decyzją prezydenta miasta, zezwolono spółce, jako właścicielowi nieruchomości, na wyłączenie z produkcji rolniczej gruntu o łącznej powierzchni 0,47 ha, z przeznaczeniem na budowę magazynu, bez obowiązku uiszczania należności. Z tytułu wyłączenia z rolniczego użytku gruntu ustalono opłaty roczne płatne do 30 czerwca przez 10 lat na konto urzędu marszałkowskiego województwa. Czy opłaty roczne z tytułu wyłączenia gruntu z rolniczego użytkowania, ponoszone do momentu oddania do użytkowania środka trwałego (budynku), będą zwiększać jego wartość początkową?

Nie. Za wartość początkową środków trwałych w razie ich wytworzenia we własnym zakresie uważa się koszt wytworzenia (zob. art. 16g ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT). Kosztem tym jest natomiast wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i innych kosztów dających się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania (art. 16g ust. 4 ustawy o CIT).

Poniesione przez spółkę opłaty za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej są powiązane z planowaną inwestycją w postaci budowy budynku magazynu. Należności te spółka jest obowiązana uiszczać w związku ze sposobem użytkowania posiadanego majątku (gruntu), więc wydatki te nie są związane z samym procesem wytworzenia nowego obiektu. Wiążą się one z możliwością korzystania z nieruchomości na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Oznacza to, że nie zwiększają one kosztu wytworzenia środka trwałego, i tym samym nie są elementem jego wartości początkowej (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 3 czerwca 2016 r., IBPB-1-3/4510-405/16/TS).

Podsumowując, opłaty roczne z tytułu wyłączenia z rolniczego użytkowania gruntu ponoszone do momentu oddania do użytkowania środka trwałego (magazynu) nie zwiększają jego wartości początkowej.

Podatnicy na karcie mają mniej obowiązków

Czy prowadząc działalność gospodarczą w formie karty podatkowej muszę prowadzić ewidencję środków trwałych?

Nie. Podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej nie mają obowiązku prowadzenia ewidencji środków trwałych.

Spółdzielcze prawo do lokalu amortyzuje się przez 40 lat

Na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej spółka akcyjna nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i zaliczyła je do wartości niematerialnych i prawnych. Jaką roczną stawkę amortyzacyjną spółka powinna zastosować do nabytego prawa?

Amortyzacji podlegają wartości niematerialne i prawne, a zalicza się do nich m.in. nabyte, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego – o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej amortyzuje się przy zastosowaniu rocznej stawki w wysokości 2,5 proc. (art. 16m ust. 4 ustawy o CIT).

Okres amortyzacji tego prawa wyniesie zatem 40 lat.

Przykład

Załóżmy, że wartość początkowa spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego wynosi 300 000 zł. Roczyny odpis amortyzacyjny od tego prawa wyniesie zatem 7500 (300 000 zł x 2,5 proc.), natomiast miesięczny 625 zł (7500 zł : 12 m-cy).

W jaki sposób ująć w kosztach inwentarz żywy

Czy możemy zaliczyć do środków trwałych inwentarz żywy (grupa 9 KST)?

Nie. Według ustaw o podatkach dochodowych, inwentarz żywy nie stanowi środków trwałych ani wartości niematerialnych i prawnych.

Wydatki poniesione na jego nabycie mogą być zaliczone do kosztów podatkowych na zasadach ogólnych.

Dzieł sztuki nie amortyzuje się

Spółka (podatnik CIT) kupiła dzieła sztuki (obrazy) z zamiarem wykorzystywania ich na potrzeby działalności gospodarczej (obrazy mają ozdobić gabinet prezesa, w którym przyjmowani są kluczowi klienci i kontrahenci spółki) przez okres wielu lat. Czy spółka może amortyzować nabyte dzieła sztuki?

Nie. Amortyzacji nie podlegają dzieła sztuki i eksponaty muzealne (art. 16c ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT).

Spółka nie może zatem amortyzować nabytych dzieł sztuki – obrazów. Powinna je jednak zaliczyć do środków trwałych i wprowadzić do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wydatki poniesione na nabycie tych dzieł sztuki nie stanowią w dacie ich poniesienia kosztu uzyskania przychodu. Staną się one kosztem uzyskania przychodów dopiero w dacie ich ewentualnego odpłatnego zbycia (zob. art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT).

Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy