Opłaty faktoringowe bez podatku u źródła

W celu poprawienia płynności finansowej przedsiębiorcy coraz częściej decydują się na skorzystanie z usług faktoringowych.

Złożony charakter umów faktoringowych może stwarzać wiele problemów po stronie polskich podmiotów w zakresie ich podatkowego rozliczenia, w szczególności, gdy wynagrodzenie wypłacane jest na rzecz faktora będącego podmiotem zagranicznym. W takim bowiem przypadku należy ustalić, czy wynagrodzenie wypłacane na rzecz faktora będzie podlegało opodatkowaniu tzw. podatkiem u źródła w Polsce.

20 proc. albo mniej

Artykuł 21 ust. 1 ustawy o CIT wskazuje, że opodatkowaniu 20-proc. podatkiem u źródła w Polsce podlegają przychody, które zostały uzyskane przez zagraniczne podmioty na terytorium Polski, m.in. z tytułu odsetek, przychody z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze. Wskazane przychody mogą być opodatkowane niższą stawką podatku u źródła lub nie podlegać opodatkowaniu, jeżeli stosowna umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania tak stanowi, a przedsiębiorca posiada aktualny na moment wypłaty wynagrodzenia certyfikat rezydencji podatkowej podmiotu zagranicznego.

W celu ustalenia czy wynagrodzenie wypłacane zagranicznemu faktorowi na podstawie umowy faktoringowej podlega opodatkowaniu podatkiem u źródła w Polsce, należy zatem określić czy mieści się ono w katalogu przychodów zawartym w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT.

Dochód z wierzytelności

Główne wątpliwości polskich przedsiębiorców sprowadzają się do tego, czy wypłaty na rzecz zagranicznego faktora są należnościami odsetkowymi. Co prawda ustawa o CIT nie definiuje pojęcia „odsetki", jednak definicja taka została zawarta w Modelowej Konwencji OECD. Zgodnie z tą definicją przez określenie „odsetki" należy rozumieć dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi (art. 11 ust. 3 Modelowej Konwencji).

Warunki nie są spełnione

Należy zatem przyjąć, że wynagrodzenie wypłacane faktorowi nie będzie skutkowało powstaniem po jego stronie wierzytelności odsetkowych, ponieważ w trakcie realizacji umowy faktoringu nie mamy do czynienia z żadnym z wyżej wskazanych instrumentem dłużnym, który generuje płatności odsetkowe. Istota faktoringu sprowadza się bowiem do cesji wierzytelności za określoną w umowie cenę, a nie do finansowania dłużnego.

Ponadto, w przypadku faktoringu nie mamy do czynienia z czasowym udostępnianiem środków pieniężnych, tak jak ma to miejsce w przypadku pożyczki lub kredytu. W ramach zawieranych umów faktoringowych nie dochodzi bowiem do uzyskania przez przedsiębiorcę środków pieniężnych, które będą podlegały zwrotowi po określonym terminie. Dlatego wynagrodzenie, jakie jest wypłacane faktorowi, w żadnej jego części nie powinno być utożsamiane z płatnościami odsetkowymi wynikającymi z korzystania z kapitału innego podmiotu w czasie.

Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe, np. DIS w Katowicach w interpretacji z 29 października 2015 r. (IBPB-1-2/4510-516/BG), DIS w Katowicach w interpretacji z 6 października 2015 r. (IBPB-1-3/4510-388/15/IŻ), DIS w Warszawie w interpretacji z 27 lutego 2014 r. (IPPB5/423-1011/13-3/AJ).

Część usług poza katalogiem

Należy również wskazać, że czynności administrowania wierzytelnościami czy też prowadzenie procesów windykacyjnych przez faktora co do zasady nie mieszczą się w żadnej z kategorii usług niematerialnych wskazanych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT podlegających opodatkowaniu podatkiem u źródła w Polsce. Jakkolwiek, katalog usług niematerialnych podlegających opodatkowaniu podatkiem u źródła jest otwarty, to nie można obejmować tym podatkiem wszystkich usług niematerialnych, jakie podmioty zagraniczne świadczą na rzecz polskich rezydentów podatkowych.

W celu określenia skutków w zakresie podatku u źródła w Polsce dla umowy faktoringu zawartej z podmiotem zagranicznym konieczna jest jednak każdorazowo szczegółowa analiza charakteru usług świadczonych przez faktora.

—Lidia Strzelecka jest doradcą podatkowym, starszym menedżerem w Doradztwo Podatkowe WTS&SAJA Sp. z o.o.