Działalność B+R pozwala dwukrotnie odliczać określone wydatki

Niezależnie od nowego zwolnienia z CIT lub PIT z ustawy o wspieraniu nowych inwestycji, przedsiębiorcy wciąż mogą korzystać z innych zachęt podatkowych, w szczególności jeżeli prowadzą działalność badawczo – rozwojową.

Publikacja: 24.10.2018 06:30

Działalność B+R pozwala dwukrotnie odliczać określone wydatki

Foto: Adobe Stock

Dużo mówi się o nowej uldze podatkowej dla przedsiębiorców, wprowadzonej przepisami ustawy z 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji. Ten akt prawny tworzy zupełnie nowe zasady wspierania inwestycji przedsiębiorstw. Zostały one szczegółowo i praktycznie omówione w kolejnym raporcie prawnym Rzeczpospolitej „Polska Strefa Inwestycji – jak uzyskać wsparcie na nowych zasadach", który ukaże się 25 października 2018 r. Jednak wciąż dostępne są inne formy pomocy dla firm, pozwalające zmniejszyć ich obciążenia podatkowe, np. ulga B+R czy preferencje w podatku od nieruchomości.

200 proc. wydatków

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (tzw. ulga B+R) obowiązuje w Polsce od 2016 r. i zastąpiła nieefektywną i wielokrotnie krytykowaną ulgę na nabycie nowych technologii. Istota ulgi B+R polega na możliwości odliczenia przez podatnika od podstawy opodatkowania określonych kategorii kosztów uzyskania przychodu poniesionych na działalność badawczo rozwojową (tzw. kosztów kwalifikowanych). W praktyce zastosowanie ulgi B+R pozwala podatnikom na dwukrotne odliczenie wydatków poniesionych na tego typu działalność:

- raz na bieżąco, jako koszty uzyskania przychodów na zasadach ogólnych,

- drugi raz w zeznaniu rocznym jako ulga pozwalająca odliczyć te wydatki od podstawy opodatkowania.

Czytaj też:

Koszty pracownicze w uldze B+R dwukrotnie wpływają na podstawę opodatkowania

Zastosowanie ulgi B+R od 2018 roku

Pomimo, że ulga B+R obowiązuje nieco ponad 2,5 roku, ustawodawca zdążył już dwukrotnie poszerzyć zakres preferencji, zarówno w katalogu kosztów kwalifikowanych, jak i w wartość możliwych odliczeń.

Od 2018 r. przedsiębiorcy podejmujący działalność badawczo-rozwojową mogą odliczyć od podstawy opodatkowania 100 proc. kosztów kwalifikowanych, a więc de facto mogą oni rozpoznać koszty kwalifikowane w wysokości 200 proc. poniesionych wydatków (jako koszty uzyskania przychodu i jako odliczenie w ramach ulgi).

Uwaga! W ramach ulgi B+R można obniżyć jedynie dochód uzyskany z innych źródeł niż zyski kapitałowe (do których zalicza się m.in. przychody z praw majątkowych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 ustawy o CIT oraz ze zbycia tych praw).

Pomimo atrakcyjności, relatywnie łatwej dostępności oraz promowania ulgi przez Ministerstwo Finansów nadal nie jest ona popularna wśród podatników. Jak wynika z raportów rządowych, odliczenia ulgi B+R są na dużo niższym poziomie niż przewidywano w resorcie.

Kto może skorzystać

Z ulgi B+R może skorzystać każdy przedsiębiorca prowadzący działalność badawczo-rozwojową, bez względu na wielkość prowadzonej działalności czy branżę, w której operuje. W szczególności ulga B+R nie jest przeznaczona jedynie dla podatników z sektorów kojarzonych z innowacyjnością, takich jak IT czy automotive, ale również może dotyczyć działalności finansowych, budowlanych czy spożywczych. Zakres ulgi jest bardzo szeroki i obejmuje właściwie każdą formę twórczej działalności nakierowanej na tworzenie nowych, ulepszonych produktów, usług czy nawet udoskonalania wewnętrznych procesów. Ważne jednak aby działalność ta nie stanowiła rutynowej i okresowej zmiany, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń (np. usuwanie wykrytych wad, update oprogramowania czy facelifting). Tego typu aktywność jest bowiem wykluczona z definicji działalności B+R.

Korzystanie z ulgi nie zależy w szczególności od poziomu innowacyjności przedsiębiorcy czy ostatecznych wyników prac B+R (immanentną cechą działalności B+R jest bowiem niepewność jej rezultatów). Od 2018 r. z ulgi B+R mogą również korzystać podatnicy prowadzący działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia (teraz także decyzji o wsparciu) W takim jednak przypadku ulga ma zastosowanie jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie stanowią kosztów prowadzenia działalności objętej zezwoleniem / decyzją o wsparciu >> patrz przykład 1.

Obowiązki dokumentacyjne

Z zastosowaniem ulgi B+R wiąże się obowiązek podatnika prowadzenia wyodrębnionej ewidencji kosztów ponoszonych na działalność badawczo-rozwojową. Ustawodawca nie precyzuje jednak w jakiej formie powinna być prowadzona taka ewidencja. Istotne jest zatem, aby na wypadek ewentualnej kontroli przedsiębiorca był w stanie zaprezentować wyodrębnione zestawienie wydatków na B+R, podlegających odliczeniu w ramach ulgi, umożliwiające prawidłowe ich zidentyfikowanie. Warto także dla celów dowodowych udokumentować odpowiednio wykonywanie prac badawczo-rozwojowych np. w formie szczegółowego rejestru prowadzonych projektów B+R.

Odliczenia z tytułu ulgi B+R dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W tym celu, do zeznania rocznego podatnik powinien dołączyć załącznik CIT/BR lub odpowiednio PIT/BR, w którym wykazane zostaną odliczone koszty kwalifikowane.

Jeżeli w roku podatkowym, w którym ma być dokonane odliczenie, podatnik poniósł stratę lub osiągnął dochód mniejszy niż wysokość przysługujących mu odliczeń, ulgę można rozliczyć w ciągu następnych sześciu kolejnych lat podatkowych.

Dodatkowo, w określonych przypadkach dla podatników w pierwszych latach działalności ustawodawca przewidział zwrot gotówkowy nieodliczonych kosztów kwalifikowanych w wysokości iloczynu nieodliczonych kosztów i stawki podatku stosowanej przez podatnika w danym roku podatkowym.

Dodatkowe preferencja

W szczególnie uprzywilejowanej pozycji przy stosowaniu ulgi B+R są podmioty posiadające ustawowy status centrum badawczo-rozwojowych (CBR). CBR może w ramach ulgi B+R z odliczyć nawet 150 proc. poniesionych kosztów kwalifikowanych, do których może ponadto zaliczyć amortyzację budynków i budowli, a także nabyte ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i równorzędne od podmiotów innych niż jednostki naukowe (do czego nie są uprawnieni inni przedsiębiorcy).

Zwolnienie z podatku od nieruchomości

Podatek od nieruchomości dla wielu przedsiębiorców nie jest tematem z pierwszych stron gazet, a ich uwaga skupiona jest głównie na podatkach dochodowych oraz VAT. Niemniej jednak, warto mieć na uwadze, że dla biznesów angażujących wielopowierzchniowe hale czy wartościowe obiekty budowlane, danina ta wiąże się często z nawet kilkumilionowym obciążeniem materialnym. Jedną z form zachęty inwestycyjnej w wielu gminach jest więc możliwość uzyskania zwolnienia z podatku od nieruchomości, co niejednokrotnie może mieć znaczenie dla przedsiębiorców przy wyborze lokalizacji dla nowych inwestycji.

Zasady opodatkowania

Wysokość stawek podatku od nieruchomości określa w drodze uchwały rada gminy, z tym że stawki roczne nie mogą przekroczyć limitów określonych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.). W 2018 maksymalna stawka dla gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej wynosi 0,91 zł od 1 m2 powierzchni, dla budynków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą 23,10 zł od 1m2 powierzchni użytkowej. Dla budowli podatek od nieruchomości liczony jest od jej wartości podatkowej ustalonej na początek danego roku podatkowego i wynosi 2 proc. tej wartości.

Pomoc publiczna

Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych poza zwolnieniami przewidzianymi w tej ustawie, upoważniają radę gminy do wprowadzenia innych zwolnień przedmiotowych w odniesieniu do nieruchomości położonych na ich terenie. Rada gminy może więc w drodze uchwały ustanowić zwolnienie od podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców działających na jej obszarze, jako jedną z form pomocy publicznej. Samorządy wielokrotnie z tego upoważnienia korzystają w celu zachęcenia inwestorów do lokalizacji nowych inwestycji na ich terenie. Zwolnienie może być udzielane jako pomoc de minimis (wówczas maksymalna pomoc to równowartość 200 tys. euro w okresie trzech lat) lub regionalna pomoc inwestycyjna – wtedy funkcjonuje na analogicznych zasadach jak pomoc w formie zwolnienia z CIT / PIT na podstawie decyzji o wsparciu, tj. przedsiębiorca ponosi koszty inwestycyjne (np. nabycia środków trwałych, katalog kosztów jest podobny), które zwiększają pulę pomocy, liczoną jako iloczyn intensywności wsparcia w danym województwie i poniesionych nakładów inwestycyjnych.

Przykład 2.

Przedsiębiorca poniósł 1 mln zł kosztów nabycia środków trwałych w ramach nowej inwestycji początkowej. Na obszarze województwa dolnośląskiego będzie przysługiwała mu pula zwolnienia = 250 tys. zł (ta kwota to pomoc publiczna). Ulga jest do wykorzystania od momentu, w którym aktualizuje się obowiązek podatkowy.

Uwaga! Pomoc w formie zwolnienia z podatku od nieruchomości przysługuje z mocy samego prawa, po spełnieniu określonych w konkretnej uchwale przesłanek. Formalnym warunkiem dopuszczalności skorzystania z pomocy w tej formie jest zgłoszenie zamiaru skorzystania z takiego zwolnienia, w formie przewidzianej w danej uchwale, przed rozpoczęciem inwestycji.

W zależności od potrzeb

Możliwość wprowadzania zwolnień z podatku od nieruchomości jest wykorzystywana przez samorządy jako zachęta inwestycyjna służąca do zaspokajania długoterminowych potrzeb danego regionu. W zależności od potrzeb danej gminy, uchwały w sprawie zwolnienia z podatku od nieruchomości mogą przewidywać przykładowo programy pomocy dla przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy, programy pomocy dla przedsiębiorców rozpoczynających działalności na terytorium danej gminy, programy pomocy dla przedsiębiorców innowacyjnych lub prowadzących działalność B+R na terenie danej gminy.

Jakie wydatki wolno preferencyjnie rozliczyć

Do kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R zaliczane są:

- wynagrodzenia pracownicze oraz składki ZUS w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo- -rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika

- wynagrodzenia z tytułu umów o dzieło lub zlecenia oraz składki ZUS w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi

- wydatki na nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową;

- wydatki na nabycie niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych;

- koszty ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową, a także wydatki na nabycie od takiego podmiotu wyników prowadzonych przez niego badań naukowych, na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej;

- koszty odpłatnego korzystania z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym;

- wydatki na nabycie usługi wykorzystania aparatury naukowo -badawczej wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli zakup usługi nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym;

- koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, poniesione np. na przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej i dokonanie zgłoszenia do Urzędu Patentowego, na prowadzenie postępowania przez Urząd Patentowy lub na opłaty okresowe. -

Dużo mówi się o nowej uldze podatkowej dla przedsiębiorców, wprowadzonej przepisami ustawy z 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji. Ten akt prawny tworzy zupełnie nowe zasady wspierania inwestycji przedsiębiorstw. Zostały one szczegółowo i praktycznie omówione w kolejnym raporcie prawnym Rzeczpospolitej „Polska Strefa Inwestycji – jak uzyskać wsparcie na nowych zasadach", który ukaże się 25 października 2018 r. Jednak wciąż dostępne są inne formy pomocy dla firm, pozwalające zmniejszyć ich obciążenia podatkowe, np. ulga B+R czy preferencje w podatku od nieruchomości.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami