Wzrost kursów walut obcych to nie tylko problem tzw. frankowiczów, ale także przedsiębiorców, którzy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą podjęli ryzyko zawarcia umów kredytowych w walucie obcej lub denominowanych kursem waluty obcej. Przedsiębiorcy tacy często zmagają się z koniecznością spłaty poszczególnych rat kredytowych w wysokości znacznie wyższej niż zakładana pierwotnie, czyli wyższych niż te, które wyliczyli sobie po kursie waluty z dnia pozyskania kredytu. Czy mogą oni zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tę część raty kredytowej, która jest związana ze wzrostem kursu waluty?
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Za koszty podatkowe uznaje się jednak wydatki na spłatę tych instrumentów finansowych w przypadku gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku z jej spłatą zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu). W takiej sytuacji za koszty uzyskania przychodów uznaje się różnicę pomiędzy kwotą zwracanej pożyczki (kredytu) a kwotą, którą kredytobiorca otrzymał. Ustawa o PIT pozwala zatem na zaliczenie do kosztów podatkowych tej części spłacanej raty kapitałowej kredytu, która wynika ze wzrostu jej wartości spowodowanego waloryzacją kursem waluty obcej.
Rozwiązanie to odnosi się do kredytów waloryzowanych (denominowanych) kursem waluty obcej, a nie do tych, które zostały udzielone i są spłacane w walucie obcej. W tym drugim przypadku konieczne jest bowiem rozliczanie tzw. różnic kursowych. Oznacza to zatem, że podatnicy, którzy otrzymali i spłacają swój kredyt w walucie obcej (np. w euro), dla celów rozpoznania skutków podatkowych takiego zdarzenia stosują art. 24c ust. 3 pkt 5 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem tzw. ujemne różnice kursowe (będące kosztami podatkowymi) powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu w dniu jego spłaty przeliczonej według odpowiednich kursów walut wskazanych w przepisach ustawy o PIT.
Zaliczając wydatki ponoszone w związku ze spłacanym kredytem w ciężar kosztów podatkowych, trzeba jednak w pierwszej kolejności pamiętać o konieczności dochowania podstawowych warunków pozwalających na rozliczenie danego kosztu. Musi zatem istnieć wymagany związek pomiędzy poniesionym kosztem a osiągniętym przychodem (zachowaniem albo zabezpieczeniem jego źródła), a jednocześnie dany wydatek nie może być wyłączony z kosztów podatkowych na podstawie art. 23 ustawy o PIT. Jeżeli zatem ponoszone wydatki spełniają te warunki, to przedsiębiorca – podatnik PIT może je rozliczyć w swoim podatkowym rachunku kosztowym. W przeciwnym razie, a więc gdy wartość spłacanego kredytu na skutek waloryzacji lub różnic kursowych okaże się niższa niż wartość otrzymanego kredytu, przedsiębiorca będzie obowiązany do rozpoznania powstałych z tego tytułu przychodów wynikających odpowiednio z:
- art. 14 ust. 2 pkt 7g ustawy o PIT (w przypadku kredytu waloryzowanego kursem waluty obcej) albo
