Czy wydatki na utylizację zakupionego towaru mogą być dla spółki kosztami uzyskania przychodów?

Jeśli spółka nie miała wpływu na to, że wydany pełnowartościowy towar po dostarczeniu do klienta nie nadaje się do spożycia, to może uwzględnić w rachunku podatkowym wydatki poniesione na utylizację.

Aktualizacja: 18.10.2017 05:50 Publikacja: 18.10.2017 05:45

Czy wydatki na utylizację zakupionego towaru mogą być dla spółki kosztami uzyskania przychodów?

Foto: Adobe Stock

Spółka prowadzi działalność w zakresie produkcji wyrobów z mięsa. Sprzedawane wyroby są dowożone do klientów na koszt spółki albo na koszt kontrahenta. Spółka dba o jakość i bezpieczeństwo produktów, przeprowadzając badania laboratoryjne z wymaganą prawem częstotliwością, kontrolę przez pracowników działu jakości oraz stosując specjalistyczne urządzenia (np. detektory metali) itp. W praktyce dochodzi do sytuacji, że pomimo dochowania przez spółkę należytej staranności, po otrzymaniu towaru przez nabywcę i przeprowadzeniu przez niego kontroli i badań okazuje się, że towar z jakiegoś powodu nie nadaje się do spożycia i musi zostać zutylizowany. W takich przypadkach, jeżeli to na nabywcy ciążył początkowo (w przypadku dostarczenia towaru wolnego od wad) obowiązek organizacji i pokrycia kosztów transportu, spółka zostaje obciążona kosztami transportu oraz kosztami utylizacji. Czy wydatki te mogą być dla spółki kosztami uzyskania przychodów? – pyta czytelnik.

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o CIT).

Aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł być dla niego kosztem uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

- koszt został poniesiony przez podatnika,

- jest definitywny, a więc bezzwrotny,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- został poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Wady lub zwłoka w ich usuwaniu

W tym przepisie zawarty jest katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Istotą tego przepisu jest niezaliczanie do kosztów uzyskania przychodów kar umownych, związanych generalnie z wadami towarów lub usług bądź zwłoką w usuwaniu tych wad. Wskazane wyżej kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań.

To nie kara umowna

W analizowanej sprawie poniesione przez spółkę wydatki na transport i utylizację towaru nie podlegają ograniczeniom wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Wydatki z tytułu zwrotu odbiorcy kosztów transportu wadliwego towaru oraz kosztów jego utylizacji nie stanowią wydatków z tytułu kar umownych czy odszkodowań. Jednak samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty zostaną ex lege uznane za koszty mające wpływ na podstawę opodatkowania.

Należy zatem ocenić, czy zapłacone przez spółkę koszty transportu i utylizacji spełniają przesłanki wymienione w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Trzeba rozważyć, czy spółka dostarczając towary, które okazały się wadliwe, dołożyła należytej staranności, a w szczególności czy nie przyczyniła się do powstania lub powiększenia szkody. Innymi słowy, czy spółka zachowała należytą staranność i czy zapłata kwoty, którą została obciążona, była następstwem zdarzeń niezależnych od spółki i niezawinionych przez nią.

Czy firma dołożyła należytej staranności

Spółka podała, że w prowadzonej działalności związanej z przetwarzaniem i konserwowaniem mięsa zapewnia należytą dbałość i staranność. Jednak pomimo dochowania należytej staranności i wykorzystania posiadanych środków, dochodzi do sytuacji, że dostarczony towar okazuje się wadliwy, co jednoznacznie wskazuje, że na zaistnienie tej sytuacji spółka nie ma wpływu.

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia) (art. 556 k.c.). Zatem ryzyko poniesienia kosztów w związku z rękojmią za wady fizyczne rzeczy sprzedanych ponoszą sprzedawcy. Ponoszenie tych kosztów jest więc warunkiem oraz konsekwencją sprzedaży na rynku, standardowym ryzykiem biznesowym. Warunkuje zatem niejako możliwość osiągania przychodów z działalności. Wydatki z tytułu zwrotu odbiorcy kosztów transportu wadliwego towaru oraz kosztów jego utylizacji mogą więc być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem należytego ich udokumentowania.

Trzeba zadbać o dokumenty

Posiadane przez spółkę dowody (dokumenty) nie mogą ograniczać się jedynie do posiadania faktur potwierdzających wysokość poniesionych wydatków, związanych z transportem i utylizacją wadliwego towaru. Firma powinna zadbać także o inne dokumenty potwierdzające zaistnienie przedstawionych okoliczności (np. protokoły opisujące zdarzenie podpisane przez osoby uprawnione; protokół potwierdzający utylizację wadliwego towaru itp.). W ten sposób wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 27 września 2017 r. (0111- KDIB2-1.4010.161.2017. 1.AP).

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

Uregulowania dotyczące kar i odszkodowań zawarte są kodeksie cywilnym

Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna) (art. 483 § 1 k.c.).

Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 471 k.c.). -

Uwaga na formę płatności

Podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji o wartości powyżej 15 tys. zł, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, została uregulowana bez pośrednictwa rachunku płatniczego (zob. art. 15d ust. 1 ustawy o CIT).

Spółka prowadzi działalność w zakresie produkcji wyrobów z mięsa. Sprzedawane wyroby są dowożone do klientów na koszt spółki albo na koszt kontrahenta. Spółka dba o jakość i bezpieczeństwo produktów, przeprowadzając badania laboratoryjne z wymaganą prawem częstotliwością, kontrolę przez pracowników działu jakości oraz stosując specjalistyczne urządzenia (np. detektory metali) itp. W praktyce dochodzi do sytuacji, że pomimo dochowania przez spółkę należytej staranności, po otrzymaniu towaru przez nabywcę i przeprowadzeniu przez niego kontroli i badań okazuje się, że towar z jakiegoś powodu nie nadaje się do spożycia i musi zostać zutylizowany. W takich przypadkach, jeżeli to na nabywcy ciążył początkowo (w przypadku dostarczenia towaru wolnego od wad) obowiązek organizacji i pokrycia kosztów transportu, spółka zostaje obciążona kosztami transportu oraz kosztami utylizacji. Czy wydatki te mogą być dla spółki kosztami uzyskania przychodów? – pyta czytelnik.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona