Jak amortyzować środki trwałe z darowizny

Przedsiębiorca może kontynuować odpisywanie w koszty wartości otrzymanych nieodpłatnie składników majątku, tylko jeśli były w ten sposób rozliczane wcześniej u darczyńcy.

Publikacja: 17.10.2018 06:10

Jak amortyzować środki trwałe z darowizny

Foto: Adobe Stock

Przepisy umożliwiające zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych odnoszących się do środka trwałego otrzymanego w drodze darowizny przeszły w ostatnim czasie sporą rewolucję. Najpierw od 1 stycznia 2018 r. zaczęła obowiązywać nowelizacja przepisów w tym zakresie, która wyłączyła możliwość uznawania za koszt takich odpisów amortyzacyjnych, jeżeli z tytułu otrzymania takiego środka trwałego podatnik skorzystał ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, a następnie, w trakcie roku podatkowego, przepisy te zostały ponownie znowelizowane na korzyść podatników.

Czytaj także: Odliczanie odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości otrzymanych w darowiźnie

Wahania ustawodawcy

Jeszcze do końca 2017 r. brak było w zasadzie ograniczeń uniemożliwiających zaliczanie do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych otrzymanych w drodze darowizny. Sytuacja ta zmieniła się od 1 stycznia 2018 r., gdy zaczął obowiązywać nowy przepis – art. 23 ust. 1 pkt  5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nim nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych nabytych nieodpłatnie, jeżeli nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadku i darowizn.

W praktyce regulacja ta zamknęła możliwość przekazywania sobie zamortyzowanych składników majątku między członkami najbliższej rodziny, a w zasadzie przestali oni odnosić z tego tytułu korzyści podatkowe, polegające głównie na możliwości wielokrotnej amortyzacji tego samego środka trwałego. Jednak, przy okazji, uderzyła rykoszetem w firmy rodzinne, w których te środki trwałe przekazywano sobie w ramach sukcesji pokoleniowej, a przekazanie to nie miało na celu czerpania korzyści podatkowych z wielokrotnej amortyzacji tego samego środka trwałego.

Zmiany te spotkały się z dużą krytyką już na etapie prac legislacyjnych. Sam resort finansów przyznał, że są one zbyt daleko idące. Dlatego ledwie je uchwalono, a już zaczęto pracować nad ich zmianą. Niemniej do czasu ogłoszenia zmian podatnicy musieli stosować powyższe zasady w 2018 r. Przy czym należy zaznaczyć, że te niekorzystne zmiany nie objęły środków trwałych otrzymanych w darowiźnie do końca 2017 r.

Na skutek postulatów kierowanych przez firmy rodzinne, Ministerstwo Finansów, w oficjalnym komunikacie z 7 listopada 2017 r. zapowiedziało, że zaproponuje rozwiązanie, które złagodzi te przepisy w odniesieniu do przekazujących sobie nieodpłatnie środki trwałe. W związku z tym, gdy tylko nowy przepis zaczął obowiązywać, resort rozpoczął prace nad jego zmianą.

W efekcie wprowadzony 1 stycznia 2018 r. niekorzystny przepis obowiązywał w pełnym zakresie tylko do 19 lipca 2018 r., kiedy to weszła w życie ustawa zmieniająca ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodająca art. 23 ust. 9, będący przepisem szczególnym do omawianej regulacji. Co więcej, zmianie tej nadano moc wsteczną, w efekcie której nowy przepis stosowany jest od 1 stycznia 2018 r.

Aktualne zasady

Obecnie do kosztów podatkowych nadal nie mogą być zaliczane odpisy amortyzacyjne od środków trwałych nabytych w drodze darowizny, jeżeli w stosunku do tego nabycia korzystano ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Jednak na skutek powyższej zmiany, ograniczenie to nie będzie dotyczyć środków trwałych nabytych w drodze darowizny, jeżeli darczyńca dokonywał uprzednio odpisów amortyzacyjnych od tych składników. W takiej sytuacji obdarowany uprawniony będzie do kontynuowania odpisów amortyzacyjnych dokonywanych przez darczyńcę.

Przykład

Jeżeli pan Tomasz otrzyma w drodze darowizny od swojego rodzica samochód, który był środkiem trwałym w działalności tego rodzica, a w konsekwencji podlegał amortyzacji, to pan Tomasz będzie mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych od tego darowanego pojazdu, gdyby zdecydował się go wprowadzić do ewidencji środków trwałych swojej działalności gospodarczej. W odwrotnej sytuacji, tj. gdyby darowany samochód nie stanowił uprzednio środka trwałego w działalności rodzica, pan Tomasz nie mógłby go amortyzować.

W takiej sytuacji obdarowany za wartość początkową środka trwałego powinien przyjąć wartość początkową tego środka trwałego określoną w ewidencji środków trwałych darczyńcy. Jednocześnie obdarowany powinien dokonywać odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej ich wysokości ustalonej przez darczyńcę. Obdarowany zobowiązany jest też do kontynuowania w takiej sytuacji przyjętej przez darczyńcę metody amortyzacji.

Co z ulepszeniem

Gdy nabywane w drodze darowizny środki trwałe nie były uprzednio amortyzowane przez darczyńcę, również ich nabywca nie będzie mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Co jednak w takiej sytuacji z wydatkami ponoszonymi przez nabywcę na ulepszenie takiego środka trwałego?

Otóż ustawodawca nie uregulował wprost tej kwestii. Można zatem dojść do wniosku, że wyłączeniu z kosztów podatkowych podlega pełny odpis amortyzacyjny od tego środka trwałego, tj. również w tej części, która przypada na wartość ulepszenia. Jednak takie podejście byłoby dla podatników krzywdzące, ponieważ w takiej sytuacji nie mogliby ująć w kosztach wydatków związanych z działalnością gospodarczą, których ciężar ekonomiczny faktycznie ponieśli. Byłoby to sprzeczne z ogólnymi regulacjami dotyczącymi kosztów uzyskania przychodów.

Należy zatem przyjąć, że art. 23 ust. 1 pkt 45a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyłącza z kosztów podatkowych tej części odpisów amortyzacyjnych, która odpowiada nakładom, jakie podatnik faktycznie poniósł na ten środek trwały. Chociaż trudno teraz stwierdzić, jakie stanowisko w tej kwestii przyjmą ostatecznie organy podatkowe, to potwierdzenie korzystnej dla podatników interpretacji tego przepisu znalazło już miejsce w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 maja 2018 r. (0115-KDIT3.4011.145.2018.1.DB.).

—Kamil Mysłek

Zdaniem autora

Kamil Mysłek, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Potrzebna jest interpretacja ogólna

Wprowadzone przez ustawodawcę zmiany z dużym prawdopodobieństwem zahamują jedną z bardziej popularnych wśród małych przedsiębiorców metod „optymalizacji" podatkowej, polegającą na wielokrotnej amortyzacji tego samego środka trwałego. Na plus należy jednak ocenić fakt, że Ministerstwo Finansów złagodziło te zmiany, dopuszczając możliwość kontynuowania amortyzacji rozpoczętej przez darczyńcę. Należałoby przy tym jednak postulować o wydanie przez ministra finansów interpretacji ogólnej, potwierdzającej, że wprowadzone ograniczenia nie dotyczą wydatków na ulepszenie środków trwałych z darowizny.

Przepisy umożliwiające zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych odnoszących się do środka trwałego otrzymanego w drodze darowizny przeszły w ostatnim czasie sporą rewolucję. Najpierw od 1 stycznia 2018 r. zaczęła obowiązywać nowelizacja przepisów w tym zakresie, która wyłączyła możliwość uznawania za koszt takich odpisów amortyzacyjnych, jeżeli z tytułu otrzymania takiego środka trwałego podatnik skorzystał ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, a następnie, w trakcie roku podatkowego, przepisy te zostały ponownie znowelizowane na korzyść podatników.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona