Czy zaległe składki ZUS to przychód pracownika

Korekta podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne i w konsekwencji zapłata ich w całości przez pracodawcę z jego środków, jest nieodpłatnym świadczeniem dla obecnych i byłych pracowników.

Publikacja: 09.10.2017 06:20

Czy zaległe składki ZUS to przychód pracownika

Foto: 123RF

Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 29 sierpnia 2017 r. (0112-KDIL3-1.4011.163. 2017.1.IM).

Wydana interpretacja dotyczy Powiatowego Zarządu Dróg (dalej: PZD), będącego budżetową jednostką organizacyjną powiatu. W celu realizacji jednego z zadań, jakim jest zimowe utrzymanie dróg powiatowych, PZD zawarł umowę o współpracy z firmą zewnętrzną. Firma ta, w celu realizacji zawartej z PZD umowy, zawierała umowy zlecenie z osobami zatrudnionymi w jednostce budżetowej na podstawie umowy o pracę. W wyniku przeprowadzonej kontroli ZUS, inspektor kontroli uznał, że wynagrodzenie za pracę na podstawie umowy zlecenia, świadczonej na rzecz pracodawcy, z którym pracownik pozostaje w stosunku pracy, staje się podstawą do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych u pracodawcy w ramach stosunku pracy. W związku z tym inspektor wskazał, że to PZD powinien być płatnikiem obowiązkowych składek na ubezpieczenie od przychodów zleceniobiorców, którzy jednocześnie są pracownikami PZD. Podkreślił również, że to na PZD będzie spoczywał obowiązek zapłaty zaległych składek na ubezpieczenie, pomimo że PZD nie wypłacał wynagrodzenia, od którego będą pobrane te składki. W tych okolicznościach PZD z własnych środków opłaci zaległe składki, co obejmie zarówno obecnych, jak i byłych pracowników PZD. Na tym tle skierowano do organu pytanie: czy korekta podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne i zapłata zaległych składek za lata 2013 – 2016 w całości przez PZD z jego środków w 2017 r. będzie stanowić nieodpłatne świadczenie dla obecnych i byłych pracowników PZD w roku 2017 i zaliczone zostanie jako inne źródło dochodu.

Organ wydający interpretację zgodził się z wnioskodawcą, że opłacenie ze środków własnych PZD zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, które powinny być pokryte z przychodu pracowników, stanowi dla nich nieodpłatne świadczenie generujące przychód podatkowy. Organ ponadto wskazał, że dla obecnych pracowników PZD zapłata zaległych składek będzie przychodem z tytułu wykonywanej pracy. Natomiast w stosunku do byłych pracowników, zapłata składek spowoduje powstanie przychodów z innych źródeł.

Komentarz eksperta

Aleksandra Młoczkowska, członek zespołu zarządzania wiedzą podatkową PwC

W myśl ogólnej definicji zawartej w art. 11 ustawy o PIT, przychodami są w szczególności otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Organ w omawianej interpretacji podkreślił, że za przychód należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, przyjmującego formę zarówno pieniężną, jak i niepieniężną. Organ zaliczył więc do przychodu również świadczenie, które jest wykonaniem przez inny podmiot zobowiązania danej jednostki (w tym przypadku: zapłacenie składki na ubezpieczenie przez pracodawcę w sytuacji, gdy powinna być ona pokryta środkami pracownika). Omawiana interpretacja wpisuje się w dotychczasową linię interpretacyjną organów podatkowych, które jednolicie twierdzą, że otrzymane świadczenie stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, a dla osoby fizycznej, która na moment zapłaty nie pozostaje ze świadczeniodawcą w stosunku pracy ani w żadnej innej więzi (np. stosunku cywilnoprawnym) – przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Organ podatkowy zgodził się z podatnikiem co do określenia źródła przychodu w przypadku byłych pracowników, uznał jednak stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe w przypadku obecnych pracowników.

Warto zauważyć, że organy podatkowe w analogicznych sprawach analizują przede wszystkim kwestię ustalenia źródła przychodu wynikającego z zapłaty zaległych składek, natomiast sądy administracyjne jednolicie twierdzą, że w przypadku zapłaty przez pracodawcę zaległych składek, u pracowników w ogóle nie powstaje przychód w PIT. Sądy podkreślają bowiem, że rozpoznanie przez pracodawcę zapłaty zaległych składek jako przychodu pracownika, oznaczałoby nałożenie po raz drugi podatku na opodatkowane już kwoty. Wiązałoby się to więc z wielokrotną daniną podatkową od tej samej kwoty. Ponadto wskazują, że płatnik, który uiszcza zaległe składki, realizuje swoje zobowiązanie publicznoprawne (gdyż to on jest podmiotem zobowiązanym do opłacenia składek), a uprawniony z ubezpieczenia nie otrzymuje od niego żadnego przysporzenia majątkowego. Pierwotnym problemem nie jest więc określenie źródła przychodu podatnika, ale ustalenie czy w ogóle powstanie przychód wynikający z zapłaty zaległych składek i będący podstawą opodatkowania. Dopiero twierdząca odpowiedź na to pytanie upoważnia do badania źródeł powstałego przychodu. Taka rozbieżność stanowisk organów podatkowych oraz sądów może dziwić i powoduje, że kwestia ta wciąż nie jest jednoznacznie rozstrzygnięta.

Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 29 sierpnia 2017 r. (0112-KDIL3-1.4011.163. 2017.1.IM).

Wydana interpretacja dotyczy Powiatowego Zarządu Dróg (dalej: PZD), będącego budżetową jednostką organizacyjną powiatu. W celu realizacji jednego z zadań, jakim jest zimowe utrzymanie dróg powiatowych, PZD zawarł umowę o współpracy z firmą zewnętrzną. Firma ta, w celu realizacji zawartej z PZD umowy, zawierała umowy zlecenie z osobami zatrudnionymi w jednostce budżetowej na podstawie umowy o pracę. W wyniku przeprowadzonej kontroli ZUS, inspektor kontroli uznał, że wynagrodzenie za pracę na podstawie umowy zlecenia, świadczonej na rzecz pracodawcy, z którym pracownik pozostaje w stosunku pracy, staje się podstawą do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych u pracodawcy w ramach stosunku pracy. W związku z tym inspektor wskazał, że to PZD powinien być płatnikiem obowiązkowych składek na ubezpieczenie od przychodów zleceniobiorców, którzy jednocześnie są pracownikami PZD. Podkreślił również, że to na PZD będzie spoczywał obowiązek zapłaty zaległych składek na ubezpieczenie, pomimo że PZD nie wypłacał wynagrodzenia, od którego będą pobrane te składki. W tych okolicznościach PZD z własnych środków opłaci zaległe składki, co obejmie zarówno obecnych, jak i byłych pracowników PZD. Na tym tle skierowano do organu pytanie: czy korekta podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne i zapłata zaległych składek za lata 2013 – 2016 w całości przez PZD z jego środków w 2017 r. będzie stanowić nieodpłatne świadczenie dla obecnych i byłych pracowników PZD w roku 2017 i zaliczone zostanie jako inne źródło dochodu.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe