Uwzględnienie różnic remanentowych
Najistotniejszą wprowadzoną zmianą jest zniesienie obowiązku informowania organu podatkowego o sporządzaniu spisu z natury, jeśli spis taki jest sporządzany w innym terminie niż na koniec roku. Dotychczas § 29 rozporządzania wskazywał, że o zamiarze sporządzenia spisu z natury w innym terminie niż na dzień 1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej podatnicy musieli zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu.
Przepis ten nastręczał przez wiele lat wątpliwości interpretacyjnych. Nie wiadomo bowiem było, jak powinien ustalić dochód z działalności gospodarczej podatnik, który sporządził spis z natury na koniec danego okresu rozliczeniowego (miesiąca), ale o fakcie sporządzania spisu z natury nie poinformował urzędu na siedem dni przed jego sporządzeniem. W takich przypadkach ograny podatkowe niejednokrotnie uznawały, że brak zawiadomienia o sporządzaniu spisu skutkuje brakiem możliwości ustalenia dochodu z uwzględnieniem różnic remanentowych. Fiskus uważał bowiem, że tylko o spisie z natury, sporządzanym na koniec roku, podatnik nie musi informować organu podatkowego. W innym przypadku o spisie należało urząd poinformować na siedem dni przed jego sporządzeniem.
Przepisy ustawy o PIT, które – jak wiadomo – mają rangę ważniejszą niż przepisy rozporządzenia, nigdy nie uzależniały możliwości ustalenia dochodu podatkowego z uwzględnieniem różnic remanentowych od faktu poinformowania urzędu skarbowego o spisie z natury na siedem dni przed jego sporządzaniem. W art. 44 ust. 2 ustawy o PIT wskazuje się tylko, że dochodem z działalności gospodarczej, stanowiącym podstawę obliczenia zaliczki u podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, jest różnica pomiędzy wynikającym z tych ksiąg przychodem i kosztami jego uzyskania. Jeżeli jednak podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent towarów, surowców i materiałów pomocniczych lub naczelnik urzędu skarbowego zarządzi sporządzenie takiego remanentu, dochód ustala się według zasad określonych w art. 24 ust. 2 ustawy o PIT.
Z kolei art. 24 ust. 2 ustawy o PIT stanowi, że u podatników, osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów, dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem, w rozumieniu art. 14 ustawy o PIT, a kosztami uzyskania:
? powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub
? pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.