Zbycie trudno ściągalnych wierzytelności a CIT

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 1 lipca 2015 r. (IPTPB3/4510-126/15-2/IR).

W ramach prowadzonej działalności spółka zawiera z kontrahentem umowę, na podstawie której dochodzi do przelewu przysługujących mu należności na spółkę za zapłatą określonej kwoty (umowa cesji). Zgodnie z tą umową, jeżeli po przelewie należności kontrahenta na spółkę dłużnik spłaci te należności na rzecz kontrahenta, a nie na rzecz spółki, to kontrahent będzie zobowiązany do przekazania tej spłaty spółce.

Zdarza się, że dłużnicy nie spłacają należnych kwot lub kontrahenci nie wywiązują się ze swoich obowiązków wobec spółki, w szczególności nie przekazują spółce spłat otrzymanych od dłużników.

W konsekwencji spółce mogą przysługiwać następujące wierzytelności:

- względem dłużników z tytułu należności kontrahentów nabytych przez spółkę,

- względem kontrahentów z tytułu uregulowania przez dłużnika spłat na rzecz kontrahentów, a nie spółki, nieprzekazanych spółce.

W stosunku do ww. wierzytelności nie upłynął termin przedawnienia, a wydatki poniesione przez spółkę na ich nabycie nie zostały dotychczas przez nią zaliczone w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów.

W przyszłości spółka nabędzie ogół praw i obowiązków komandytariusza w spółce komandytowej z siedzibą w Polsce, której drugim wspólnikiem (komplementariuszem) będzie spółka kapitałowa prawa handlowego (komplementariusz), w której spółka posiada 100 proc. udziałów. W dalszej kolejności spółka rozważa wniesienie do spółki komandytowej wkładu w postaci wierzytelności, które również na moment ich wniesienia nie będą przedawnione oraz do tego czasu nie zostaną przez spółkę zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W dalszej kolejności spółka dopuszcza możliwość przeniesienia – w drodze odpłatnego zbycia – ogółu praw i obowiązków w spółce komandytowej na rzecz krajowego lub zagranicznego nabywcy/krajowych lub zagranicznych nabywców.

W związku z tak przedstawionym zdarzeniem przyszłym spółka spytała, czy niezaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione przez nią na podstawie umów cesji w postaci kwot zapłaconych kontrahentom za przelew należności kontrahentów, niespłacone przez dłużników lub kontrahentów, będą dla spółki kosztem uzyskania przychodów w momencie odpłatnego zbycia przez nią ogółu praw i obowiązków w spółce komandytowej, do której wniesie ona wierzytelności przysługujące jej z tytułu umów cesji. Sama uważała, że tak.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za prawidłowe.

Komentarz eksperta

Marta Dorenda, doradca podatkowy, menedżer w dziale doradztwa podatkowego EY w zespole międzynarodowego doradztwa podatkowego

Dochodzenie wierzytelności może być w praktyce procesem długotrwałym i nie doprowadzić do zamierzonego skutku. Dlatego podatnicy coraz częściej decydują się na zbycie trudno ściągalnych wierzytelności (dotyczy to także podatników na co dzień zajmujących się ściąganiem długów).

Coraz częściej wybieraną formą zbycia trudno ściągalnych wierzytelności jest opakowanie wybranego portfela wierzytelności w ramy jednostki organizacyjnej (spółki kapitałowej lub osobowej). Podmioty z branży windykacyjnej zdają się chętniej nabywać tak zorganizowane portfele wierzytelności.

Kwestia rozliczeń podatkowych takiej formy zbycia wierzytelności została częściowo poruszona w omawianej interpretacji. W szczególności istota problemu, jaki zarysował się w omawianej interpretacji, dotyczy możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spółkę na nabycie wierzytelności na podstawie umowy cesji, w przypadku gdy zbywany będzie ogół praw i obowiązków w spółce komandytowej, do której uprzednio spółka wniosła te wierzytelności.

Ustawa o CIT nie zawiera specyficznych uregulowań dotyczących rozpoznawania kosztów uzyskania przychodu w przypadku sprzedaży praw udziałowych w spółkach osobowych. Zastosowanie znajdą więc ogólne przepisy dotyczące sposobu określania kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Definicja ta ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie.