Noclegi pracowników mobilnych bez PIT

Wydatki ponoszone przez pracodawcę na hotel dla jego przedstawicieli handlowych wykonujących obowiązki pracownicze są ponoszone przez i na rzecz pracodawcy, a nie w celu zapewnienia potrzeb mieszkaniowych osób zatrudnionych. Z tego tytułu po ich stronie nie dochodzi do przysporzenia.

Publikacja: 14.09.2015 04:00

Noclegi pracowników mobilnych bez PIT

Foto: www.sxc.hu

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 lipca 2015 r. (II FSK 1689/13).

Spółka zatrudnia przedstawicieli handlowych na podstawie umowy o pracę. Miejscem pracy wskazanym w umowie jest obszar kilku województw lub teren całego kraju. W związku z tym, w zakres obowiązków pracowników wpisane są stałe przejazdy, wizyty i spotkania zarówno z obecnymi, jak i potencjalnymi klientami. Wyjazdy przedstawicieli handlowych nie są podróżami służbowymi, z tytułu których przysługiwałyby im diety i inne należności.

Spółka finansuje pracownikom noclegi, jak również pokrywa koszty paliwa do samochodów służbowych czy opłaty parkingowe. W związku z tym spółka zapytała, czy wydatki pokrywane przez nią stanowią dla pracowników przychód ze stosunku pracy oraz czy są one dla niej kosztami uzyskania przychodu. Organ podatkowy odpowiedział, że zwrot kosztów noclegu jest nieodpłatnym świadczeniem, które nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, a zatem wartość noclegów powinna podlegać opodatkowaniu.

WSA w Warszawie (III SA/Wa 2642/12) uchylił zaskarżoną interpretację, ponieważ w jego ocenie po stronie pracowników nie występuje przysporzenie majątkowe w postaci wartości noclegów finansowanych przez spółkę. Ponadto WSA wskazał, że przepisy kodeksu pracy nakładają na pracodawcę obowiązek ponoszenia wydatków związanych ze świadczeniem pracy przez pracownika. Za takie właśnie wydatki należy uznać koszty noclegów pracownika poza siedzibą pracodawcy i jednocześnie miejscem zamieszkania pracownika. Takie stanowisko podtrzymał Naczelny Sąd Administracyjny. W uzasadnieniu ustnym NSA wskazał, że pracownik, korzystając z noclegów opłaconych przez pracodawcę, nie zaspokaja własnych potrzeb mieszkaniowych, a zatem świadczenie to nie jest spełnione w jego interesie.

Komentarz eksperta

Paulina Skonieczna, konsultantka w warszawskim biurze Deloitte

Komentowany wyrok jest kontynuacją korzystnej dla pracodawców i pracowników linii orzeczniczej, która zaczęła się kształtować w zakresie nieodpłatnych świadczeń po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 7/13). Przed wydaniem wyroku przez TK dominowało stanowisko prezentowane przez organy podatkowe i sądy administracyjne, w myśl którego przychodami ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, otrzymywane przez pracownika w związku z pozostawaniem w stosunku pracy, które powodują powstanie u niego przysporzenia majątkowego. Rozbieżności w zakresie kwalifikowania określonych świadczeń zapewnianych pracownikom jako przychodów ze stosunku pracy spowodowane jest tym, że ustawodawca nie wymienił w ustawie o PIT wszystkich przychodów ze stosunku pracy, lecz jedynie wskazał przykładowe przychody. Ten otwarty katalog pozostawia zatem pole do interpretacji zarówno podatnikom, jak i organom podatkowym oraz sądom administracyjnym. Wypracowanie obiektywnych kryteriów, na podstawie których należy rozpatrywać, czy dane świadczenie można uznać za „nieodpłatne świadczenie" będące przychodem pracownika, stało się udziałem TK, który w ww. wyroku wskazał następujące warunki, które muszą być spełnione łącznie:

a) świadczenie zostało spełnione za zgodą pracownika,

b) świadczenie zostało spełnione w interesie pracownika i przyniosło mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

c) korzyść dla pracownika musi być wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi.

W przypadku pracowników, którzy co do zasady wykonują swoje obowiązki poza miejscem siedziby pracodawcy i na terenie oddalonym od miejsca zamieszkania, z punktu widzenia pracodawcy kluczowym elementem jest ich mobilność, a zatem możliwość odbywania w godzinach pracy licznych spotkań z klientami/potencjalnymi klientami na wyznaczonym przez pracodawcę obszarze.

Z uwagi na potrzeby biznesowe, jak również spoczywający na pracodawcy obowiązek zapewnienia prawidłowej organizacji pracy, pokrywanie kosztów noclegu leży w interesie pracodawcy i to on czerpie z niego korzyść. Zapewnienie noclegu pozwala na to, aby w ustawowym czasie pracy pracownik wykonywał swoje obowiązki pracownicze, na które uprzednio wyraził zgodę, podpisując umowę o pracę. Finansowanie noclegu przez pracodawcę nie powinno być zatem rozpatrywane w kontekście korzyści, jaką uzyskuje pracownik. Pracownicy mobilni często mają obowiązek korzystania z noclegów poza miejscem zamieszkania, aby zrealizować obowiązki pracownicze, a nie w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. W orzecznictwie wskazuje się również, że z perspektywy pracownika konieczność noclegu poza domem powinna być uznana raczej za niedogodność niż korzyść.

W świetle wymienionych przez TK warunków w analizowanej sprawie jedynie ostatni jest spełniony, tj. możliwe jest wskazanie wartości poniesionego wydatku na nocleg. Nie jest to jednak wystarczające, aby uznać, że pracownik otrzymał w ramach stosunku pracy nieodpłatne świadczenie stanowiące dla niego przychód do opodatkowania.

Obok pozytywnej linii orzeczniczej, uwzględniającej wyrok TK, funkcjonowało do niedawna negatywne stanowisko prezentowane przez organy podatkowe wydające interpretacje indywidualne. Sprawą zajął się rzecznik praw obywatelskich, który w tej sprawie skierował pismo do MF (V.511.981.2014.EG) w maju br. Rzecznik podkreślił, że pomimo zmiany stanowiska sądów administracyjnych po wyroku TK organy podatkowe wydające interpretacje podatkowe nie dokonują prokonstytucyjnej wykładni przepisów ustawy o PIT. Nie uwzględniają również stanowiska wyrażonego w orzecznictwie. Ministerstwo przyznało, że finansowanie noclegu pracownika mobilnego poza siedzibą firmy nie powinno być opodatkowane. Konsekwencją interwencji rzecznika są trwające obecnie zmiany z urzędu niekorzystnych interpretacji.

Czy to już koniec sporu o noclegi? Wydaje się, że teraz pracownicy będą mogli spać spokojnie.

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 lipca 2015 r. (II FSK 1689/13).

Spółka zatrudnia przedstawicieli handlowych na podstawie umowy o pracę. Miejscem pracy wskazanym w umowie jest obszar kilku województw lub teren całego kraju. W związku z tym, w zakres obowiązków pracowników wpisane są stałe przejazdy, wizyty i spotkania zarówno z obecnymi, jak i potencjalnymi klientami. Wyjazdy przedstawicieli handlowych nie są podróżami służbowymi, z tytułu których przysługiwałyby im diety i inne należności.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego