Lidia Rubińska Krzysztof, Wiesław Żukowski
Zgodnie z art. 3 ust. 2b w związku z art. 2d ustawy o PIT, za dochody osiągane przez nierezydentów na terytorium Polski uważa się m.in. dochody (przychody) z tytułu należności regulowanych, w tym postawionych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia. W dochodach tych mieszczą się więc także dochody (przychody) nierezydentów określone w art. 29 ustawy o PIT, tj. m.in. uzyskiwane z umowy zlecenia, umowy o dzieło, kontraktów menedżerskich, należności licencyjnych lub z praw autorskich i z praw pokrewnych, usług doradczych, księgowych czy usług prawnych.
Niezależnie od miejsca zawarcia umowy
W myśl art. 3 ust. 2a ustawy o PIT, jeżeli osoba fizyczna nie ma w Polsce miejsca zamieszkania, to podlega obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski. Gdy zatem nierezydentowi wynagrodzenie wypłaciła polska firma, to powinna ona pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, nawet jak umowę zlecenie zawarto za granicą i zlecenie jest wykonywane za granicą. Z art. 3 ust. 2b pkt 7 ww. ustawy wynika więc, że niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wypłaty należności przez podmiot polski, dochód nierezydenta jest dochodem osiągniętym w Polsce, a więc podatek trzeba płacić w Polsce. Jednak na podstawie art. 4a ustawy o PIT warunek ten okazuje się niewystarczający, gdyż art. 3 ust. 2b ustawy o PIT stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Pierwszeństwo przed przepisami krajowymi
Według art. 15 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba, że praca najemna wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie. Pierwszeństwo przed przepisami krajowymi mają postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które mogą zmniejszać wysokość podatku, stanowić o niepobieraniu podatku w ogóle lub określać kraj, w którym dochód ma być opodatkowany. Według art. 15 ww. umowy, dla celów podatkowych znaczenie ma albo państwo zamieszkania zleceniobiorcy, albo państwo wykonywania pracy.
Przykład
Spółka z o.o. z siedzibą w Polsce prowadzi działalność handlową na terenie Polski. Spółka zamierza rozszerzyć swoją działalność na teren Niemiec i w tym celu zatrudniła na umowę zlecenie osobę zamieszkałą w Niemczech w celu badania rynku i poszukiwania klientów. Umowę zlecenie zawarto na okres trzech miesięcy w Polsce, ale będzie ono wykonywane w Niemczech.