Gdzie rozliczyć PIT od należności wypłacanych cudzoziemcom

Przy poborze podatku u źródła od kwot wypłacanych osobom zamieszkałym za granicą polska firma stosuje umowę międzynarodową. Warunkiem jest jednak otrzymanie przez nią certyfikatu rezydencji.

Publikacja: 04.09.2017 06:30

Gdzie rozliczyć PIT od należności wypłacanych cudzoziemcom

Foto: 123RF

Lidia Rubińska Krzysztof, Wiesław Żukowski

Zgodnie z art. 3 ust. 2b w związku z art. 2d ustawy o PIT, za dochody osiągane przez nierezydentów na terytorium Polski uważa się m.in. dochody (przychody) z tytułu należności regulowanych, w tym postawionych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia. W dochodach tych mieszczą się więc także dochody (przychody) nierezydentów określone w art. 29 ustawy o PIT, tj. m.in. uzyskiwane z umowy zlecenia, umowy o dzieło, kontraktów menedżerskich, należności licencyjnych lub z praw autorskich i z praw pokrewnych, usług doradczych, księgowych czy usług prawnych.

Niezależnie od miejsca zawarcia umowy

W myśl art. 3 ust. 2a ustawy o PIT, jeżeli osoba fizyczna nie ma w Polsce miejsca zamieszkania, to podlega obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski. Gdy zatem nierezydentowi wynagrodzenie wypłaciła polska firma, to powinna ona pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, nawet jak umowę zlecenie zawarto za granicą i zlecenie jest wykonywane za granicą. Z art. 3 ust. 2b pkt 7 ww. ustawy wynika więc, że niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wypłaty należności przez podmiot polski, dochód nierezydenta jest dochodem osiągniętym w Polsce, a więc podatek trzeba płacić w Polsce. Jednak na podstawie art. 4a ustawy o PIT warunek ten okazuje się niewystarczający, gdyż art. 3 ust. 2b ustawy o PIT stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Pierwszeństwo przed przepisami krajowymi

Według art. 15 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba, że praca najemna wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie. Pierwszeństwo przed przepisami krajowymi mają postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które mogą zmniejszać wysokość podatku, stanowić o niepobieraniu podatku w ogóle lub określać kraj, w którym dochód ma być opodatkowany. Według art. 15 ww. umowy, dla celów podatkowych znaczenie ma albo państwo zamieszkania zleceniobiorcy, albo państwo wykonywania pracy.

Przykład

Spółka z o.o. z siedzibą w Polsce prowadzi działalność handlową na terenie Polski. Spółka zamierza rozszerzyć swoją działalność na teren Niemiec i w tym celu zatrudniła na umowę zlecenie osobę zamieszkałą w Niemczech w celu badania rynku i poszukiwania klientów. Umowę zlecenie zawarto na okres trzech miesięcy w Polsce, ale będzie ono wykonywane w Niemczech.

W tym przypadku spełnione zostały obie przesłanki wynikające z dwustronnej umowy międzynarodowej, gdyż umowa zlecenie jest wykonywana w Niemczech przez rezydenta niemieckiego mieszkającego w Niemczech. Mimo, że wynagrodzenie wypłaca polski podmiot oraz umowę zawarto w Polsce, to dochód ze zlecenia wykonanego za granicą może być opodatkowany w Niemczech, ale pod warunkiem przedłożenia przez zagranicznego zleceniobiorcę polskiej spółce certyfikatu rezydencji. Brak certyfikatu powoduje, że polska spółka jako płatnik pobierze 20-proc. podatek od wynagrodzenia za zlecenie cudzoziemca wykonane w Niemczech.

Bez certyfikatu należy się ryczałt

Na podstawie art. 29 ust. 1 i 2 ustawy o PIT podatek dochodowy od przychodów nierezydentów uzyskanych na terytorium Polski pobiera się w wysokości 20 proc. przychodu. Przepis ten stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zastosowanie stawki niższej wynikającej z właściwej umowy lub niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe, ale pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji. Wobec tego, chcąc stosować niższą stawkę podatkową lub nie pobierać podatku, trzeba uzyskać od zatrudnianych cudzoziemców wykonujących zlecenie za granicą certyfikat rezydencji. Posiadanie przez polskiego płatnika certyfikatu daje możliwość zastosowania postanowień właściwej umowy międzynarodowej. Brak takiego certyfikatu skutkuje tym, że polski zleceniodawca musi pobrać zryczałtowany podatek w wysokości 20 proc. przychodu nawet, jeśli zawarł umowę zlecenie w Polsce z obcokrajowcem zamieszkałym na stałe za granicą i wykonującym zlecenie również za granicą.

Oświadczenie nie wystarczy

W praktyce zdobycie takiego certyfikatu od osoby zagranicznej czasami jest trudne, gdyż osoba ta zwykle nie posiada wiedzy, że podatek od jej zlecenia trzeba zapłacić w Polsce. Aby uniknąć sporów z fiskusem, polski zleceniodawca nieposiadający certyfikatu rezydencji od zagranicznego zleceniobiorcy powinien pobierać od należności wypłacanych cudzoziemcowi 20 proc. podatku. Certyfikatu rezydencji nie może zastąpić oświadczenie o miejscu zamieszkania obcokrajowca. Organy skarbowe, dbając o swoje wpływy finansowe, zwiększają także wymagania co do formy certyfikatu rezydencji. Najbezpieczniej więc będzie, gdy cudzoziemiec przedłoży oryginał w formie papierowej. W interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 sierpnia 2016 r. (ILPB3/4510-1-281/16-4/ŁM) czytamy, że „(...) w przypadku, kiedy jedyną możliwością otrzymania certyfikatu rezydencji podatnika jest pobranie go i/lub wydrukowanie danego dokumentu, po uprzednim podaniu danych identyfikujących podatnika, z oficjalnej strony internetowej właściwego urzędu, dokument taki można uznać, jako spełniający wymogi formalne przewidziane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. (...) pozyskanie certyfikatu rezydencji w postaci elektronicznej, w sytuacji gdy jest też możliwe pozyskanie go w wersji papierowej nie stanowi podstawy do zastosowania regulacji umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i zaniechania poboru podatku."

Usługi doradcze, księgowe i prawne

Gdy podmiot zagraniczny uzyskuje na terytorium Polski przychód, to polski podmiot jest płatnikiem podatku dochodowego. Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o PIT, m.in. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy z tytułów określonych w art. 29 ustawy o PIT, a więc m.in. z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych i usług reklamowych. Oznacza to, że polski przedsiębiorca, jako podmiot wypłacający wynagrodzenie za świadczoną na jego rzecz usługę konsultingową przez firmę niemającą siedziby w Polsce, powinien, jako płatnik, pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 20 proc. przychodu. Jednak polski przedsiębiorca nie zawsze będzie obciążony poborem podatku, ponieważ ww. przepisy stosuje się uwzględniając umowę w sprawie zapobiegania podwójnego opodatkowania pod warunkiem posiadania certyfikatu rezydencji.

Przykład

Pan Marcin prowadzi jednoosobową działalność doradczą w Kołobrzegu i podpisał umowę na doradztwo przez telefon z firmą konsultingową zarejestrowaną na Słowacji. Pan Marcin skorzystał z usługi doradczej, a firma ze Słowacji wystawiła mu fakturę za wykonaną usługę w kwocie 1000 zł. Do faktury dołączono certyfikat rezydencji potwierdzający, że miejscem rezydencji podmiotu świadczącego usługę jest Słowacja. Dla celów opodatkowania należności wypłaconych za wykonaną usługę będzie więc miała zastosowanie umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatku od dochodu i majątku. Według umowy zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim Umawiającym się Państwie przez położony tam zakład.

Usługa konsultingowa słowackiej firmy nie będzie zatem opodatkowana w Polsce. Według umowy międzynarodowej zyski przedsiębiorcy słowackiego będą opodatkowane na Słowacji, a tym samym polska firma nie będzie zobowiązana do poboru zryczałtowanego podatku od wypłaconego wynagrodzenia dla słowackiej firmy za usługę konsultingową.

podstawa prawna: art. 3 i art. 29 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 2032 ze zm.)

podstawa prawna: umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie dnia 14.05.2003 r. (DzU z 2005 r. nr 12, poz. 90)

podstawa prawna: umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Warszawie dnia 18.08.1994 r. (DzU z 1996 r. nr 30, poz. 131 ze zm.)

Lidia Rubińska Krzysztof, Wiesław Żukowski

Zgodnie z art. 3 ust. 2b w związku z art. 2d ustawy o PIT, za dochody osiągane przez nierezydentów na terytorium Polski uważa się m.in. dochody (przychody) z tytułu należności regulowanych, w tym postawionych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia. W dochodach tych mieszczą się więc także dochody (przychody) nierezydentów określone w art. 29 ustawy o PIT, tj. m.in. uzyskiwane z umowy zlecenia, umowy o dzieło, kontraktów menedżerskich, należności licencyjnych lub z praw autorskich i z praw pokrewnych, usług doradczych, księgowych czy usług prawnych.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe