Ogół praw i obowiązków w spółce jest prawem majątkowym

Dochód ze zbycia udziału w spółce osobowej, wspólnik będący osobą fizyczną powinien opodatkować według skali, czyli stawką 18 lub 32 proc.

Publikacja: 03.09.2018 05:30

Ogół praw i obowiązków w spółce jest prawem majątkowym

Foto: Adobe Stock

4 lipca 2018 r. podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów udzielił odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 7447 dotyczące opodatkowania przez osobę fizyczną dochodu ze zbycia ogółu praw i obowiązków (OPiO) w spółce osobowej. Wskazał, że w przypadku zbycia OPiO otrzymaną należność należy rozliczyć poza działalnością gospodarczą, gdyż będzie to przychód z praw majątkowych.

Czytaj także: Ochrona autorskich praw majątkowych w czasie

Konieczny zapis w umowie

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 10 § 1 kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.), aby można było zbyć OPiO, konieczne jest zawarcie w umowie spółki osobowej stosownych postanowień umożliwiających zbycie. W przeciwnym razie zbycie nie będzie możliwe do czasu zmiany umowy spółki osobowej w tym zakresie.

Zbycie (najczęściej sprzedaż innemu podmiotowi) OPiO jest czym innym niż wystąpienie ze spółki realizowane najczęściej przez wypowiedzenie umowy spółki, chociaż na zasadzie swobody umów dopuszczalne jest też wystąpienie bez konieczności wypowiedzenia (kwestia ta jest jednak dyskusyjna i różna jest w tym zakresie praktyka sądów rejestrowych).

Do którego źródła

Biorąc pod uwagę różnicę między zbyciem OPiO a wystąpieniem ze spółki, w odpowiedzi na interpelację poselską nr 7447 wskazano, że w przypadku zbycia OPiO wspólnik spółki osobowej otrzymuje świadczenie od osoby trzeciej. Natomiast w przypadku wystąpienia ze spółki, stosownie do treści art. 65 ust. 1 k.s.h. wspólnik otrzymuje świadczenie w ramach rozliczenia, gdzie wartość takiego świadczenia jako udziału kapitałowego wspólnika oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. W konsekwencji, w razie wystąpienia, wypłata następuje z majątku spółki.

Ma to wpływ na przypisanie przez wspólnika będącego osobą fizyczną otrzymanego świadczenia do odpowiedniego źródła przychodów w celu rozliczenia z fiskusem.

Zgodnie ze stanowiskiem ministerstwa, ogół praw i obowiązków według prawa cywilnego należy potraktować jak prawo majątkowe. Stąd też na gruncie ustawy o PIT, przychód ze zbycia OPiO należy zakwalifikować jako przychód z praw majątkowych zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 18 tej ustawy. Skutkuje to rozliczeniem dochodu przez osobę fizyczną na podstawie skali podatkowej, a więc stawek 18 lub 32 proc.

Natomiast w sytuacji wystąpienia wspólnika będącego osobą fizyczną ze spółki osobowej i otrzymania świadczenia w ramach rozliczenia od spółki, przychód wspólnika należy zakwalifikować jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. W przypadku działalności gospodarczej możliwe jest opodatkowanie podatkiem liniowym w wysokości 19 proc. i w tym elemencie tkwiła istota zapytania poselskiego.

Zgodnie z orzecznictwem

Takie rozróżnienie zakwalifikowania do różnych źródeł przychodów znajduje potwierdzenie z orzecznictwie sądów administracyjnych (NSA z 16 listopada 2010 r., II FSK 1220/09; z 27 października 2011 r., II FSK 858/10 i z 19 sierpnia 2016 r., II FSK 1863/14, a także WSA w Szczecinie z 10 sierpnia 2016 r., I SA/Sz 493/16), które przyjmują zakwalifikowanie przychodu ze zbycia OPiO do źródła przychodów z praw majątkowych.

Co z kosztami

W przypadku zbycia OPiO i opodatkowania na zasadzie skali podatkowej, ważne dla podatnika będącego osobą fizyczną będzie ustalenie kosztu uzyskania przychodu. Zastosowanie znajduje tu zasada ogólna zawarta w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, zgodnie z którą kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Same koszty bezpośrednie transakcji zbycia OPiO jako koszty uzyskania przychodu, takie jak np. doradztwo prawne i transakcyjne oraz ewentualnie notarialne nie powinny budzić wątpliwości. Wydaje się, że do kosztów uzyskania przychodów w takiej sytuacji można również zakwalifikować wysokość wniesionego wkładu przez wspólnika, w tym także ewentualnych podwyższeń wkładów, jeżeli były dokonywane. Bez wniesienia wkładu do spółki, wspólnik nie otrzymałby OPiO (udziału kapitałowego) w ustalonej części (art. 50 k.s.h). Ponadto, skoro organy podatkowe, a także sądy administracyjne przyjmują za neutralne podatkowo wniesienie wkładów do spółki osobowej, to na moment zbycia OPiO nie powinno być przeszkód do uwzględnienia wartość wkładu jako kosztu uzyskania przychodu z transakcji zbycia praw majątkowych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT.

Autorka jest radcą prawnym, kieruje pracami działu prawnego w Kancelarii Russell Bedford Dmowski i Wspólnicy Kancelaria Adwokacka sp. k. w Warszawie

podstawa prawna: art. 10 ust. 1 pkt 3 i 7, art. 18 oraz art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1509)

4 lipca 2018 r. podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów udzielił odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 7447 dotyczące opodatkowania przez osobę fizyczną dochodu ze zbycia ogółu praw i obowiązków (OPiO) w spółce osobowej. Wskazał, że w przypadku zbycia OPiO otrzymaną należność należy rozliczyć poza działalnością gospodarczą, gdyż będzie to przychód z praw majątkowych.

Czytaj także: Ochrona autorskich praw majątkowych w czasie

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów