Podwyższone koszty podatkowe przy tworzeniu programu komputerowego

Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 11 lipca 2018 r. (0113-KDIPT3.4011.173.2018.2.PP).

Czytaj także: Czy twórca gry komputerowej ma prawo do 50-proc. kosztów

Wniosek o interpretację złożył producent i dostawca oprogramowania. We wniosku wskazał m.in., że poza pracownikami zaangażowanymi bezpośrednio w pisanie linii kodu źródłowego programu komputerowego, zatrudnia pracowników, którzy mimo że nie przygotowują (nie piszą) linii kodu źródłowego ani nie wprowadzają zmian w takim kodzie, to bezsprzecznie są zaangażowani w proces powstawania programu komputerowego. Efektami ich pracy są utwory podlegające ochronie w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przykładowo, utworami takimi mogą być: tzw. skrypt lub jego części, który pełni rolę scenariusza (tzn. stanowi opis funkcji i działania programu komputerowego), harmonogram procesu tworzenia programu komputerowego, który określa kolejność przygotowywania poszczególnych modułów programu komputerowego oraz inne dokumenty opisujące lub identyfikujące wymagania programu komputerowego. Spółka wskazała również, że w umowach o pracę z pracownikami wyodrębniono część wynagrodzenia stanowiącego honorarium za przeniesienie majątkowych praw autorskich (odpowiadającą oszacowanej, przeciętnej, miesięcznej wartości rynkowej utworów) i część związaną z wykonywaniem typowych obowiązków pracowniczych. Na tle takiego stanu faktycznego spółka spytała czy wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworów opisanych w stanie faktycznym pozwala na zastosowanie 50-proc. kosztów uzyskania przychodów.

Dyrektor KIS zgodził się, że podwyższone koszty można stosować do pracy twórczej osób, które nie zajmują się bezpośrednio przygotowaniem linii kodu źródłowego programu komputerowego. W konsekwencji, zgodził się również z uznaniem za utwory objęte ochroną, np. skryptów lub ich części, które pełnią rolę scenariusza harmonogramu procesu tworzenia programu komputerowego, oraz innych dokumentów opisujących lub identyfikujących wymagania programu komputerowego. ?

Katarzyna Tomalak Associate Partner w Dziale Doradztwa Podatkowego EY

Stanowisko wyrażone przez organ podatkowy zasługuje na aprobatę. Biorąc pod uwagę wieloetapowość procesu tworzenia programów komputerowych oraz zaangażowanie poszczególnych pracowników na różnych etapach tego procesu, zasadne jest zaliczanie do działalności w zakresie programów komputerowych tych czynności, które nawet pośrednio zmierzają do stworzenia programu komputerowego. A zatem np. stworzenie utworu w postaci specyfikacji technicznej programu komputerowego powinno skutkować prawem do zastosowania 50-proc. kosztów dla pracownika zaangażowanego w jego powstanie.

Warto również podkreślić, że w omawianej interpretacji Dyrektor KIS wskazał, iż interpretacja nie odnosi się m.in. do kwestii sposobu kalkulacji wyliczenia honorarium autorskiego zaprezentowanego przez wnioskodawcę. Niezależnie zatem od jej pozytywnego wydźwięku w obszarze definiowania działalności w zakresie programów komputerowych, wciąż pozostawia ona niepewność dotyczącą prawidłowej metody kalkulacji honorarium autorskiego, podlegającego 50-proc. kosztom.

W tym kontekście omawiana interpretacja powinna zostać również osadzona w aktualnym dla tego tematu tle, jakie tworzą wypowiedzi MF, inne liczne interpretacje indywidualne oraz wyroki sądów w podobnych sprawach. Wszystkie te dokumenty wskazują, że przepisy nie są jednoznaczne, a ich interpretacja jest bardzo rozbieżna.

Przykładowo, zaledwie kilka miesięcy po zmianie przepisów Ministerstwo Finansów opublikowało wyjaśnienia dotyczące stosowania 50-proc. kosztów autorskich przez nauczycieli akademickich. Następnie – 19 lipca br. weszła w życie nowelizacja, która poszerzyła katalog osób uprawnionych do 50-proc. kosztów, m.in. o twórców gier komputerowych, inżynierów budowlanych, niektórych tłumaczy oraz osób zajmujących się działalnością konserwatorską, muzealniczą, naukową oraz prowadzoną na uczelni działalnością dydaktyczną.

Statystyki wydawanych w ostatnim roku interpretacji indywidualnych wskazują, że jak na razie pojawiło się więcej negatywnych interpretacji niż pozytywnych. Prezentowane przez podatników stanowisko co do interpretacji nowego brzmienia przepisu o kosztach autorskich przyjęte zostało jedynie w około 35 proc. wydanych interpretacji. Większość z nich dotyczy sposobu wyceny utworów / honorarium autorskiego. Może to nieco dziwić, ponieważ w przepisach nie ma mowy o wycenie, czy też właściwej jej metodzie.

W tych negatywnych interpretacjach pojawiają się przykładowo następujące metody określenia honorarium autorskiego: ustalanie hipotetycznej części wynagrodzenia za zadania twórcze; faktyczny czas poświęcony na pracę twórczą; wskazanie procentu czasu poświęconego na działalność twórczą.

Organy akceptowały natomiast przyjęcie bardziej złożonych metod wyceny honorarium autorskiego. Przykładowo, w pozytywnych interpretacjach pojawiły się następujące elementy, które oprócz kryterium czasu dodatkowo wskazywały na wycenę honorarium i utworów: wartość rynkowa, wartość użytkowa, poziom skomplikowania tworzonych utworów. W pozytywnych interpretacjach pojawia się często niesprecyzowane dokładnie pojęcie „faktyczna lub realna wartości utworów".