Podatek u źródła: formularz WH-OSC pozwoli zastosować preferencję

Przepisy o poborze podatku u źródła, które zaczną obowiązywać od stycznia 2020 roku, przewidują, że jeżeli płatności na rzecz jednego odbiorcy będącego osobą prawną z określonych tytułów (m.in. odsetki, dywidendy i należności licencyjne) przekroczą 2 mln zł w ciągu roku podatkowego płatnika, to płatnik ten powinien pobrać podatek u źródła od takiej płatności według stawki ustawowej (zwykle 19 proc. lub 20 proc.).

Czyta także: Podatek u źródła: jakie transakcje obejmuje

Ustawodawca przewidział jednak możliwość stosowania obniżonych stawek podatku u źródła wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania czy nawet zwolnienia lub wyłączenia z opodatkowania. Jednym ze sposobów skorzystania z preferencji będzie złożenie oświadczenia przez płatnika na urzędowym formularzu (WH-OSC).

Oświadczenie WH-OSC trzeba będzie składać:

? od 1 stycznia 2020 roku,

? w formie elektronicznej,

? do właściwego urzędu skarbowego,

? przed dokonaniem płatności podlegającej opodatkowaniu podatkiem u źródła lub najpóźniej w dniu płatności, a w sytuacjach opisanych poniżej – również po dokonaniu płatności.

Kto podpisuje

Oświadczenie składa kierownik danej jednostki, co w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, zgodnie z  przepisami ustawy o rachunkowości oznacza, że wymagany jest podpis każdego z członków zarządu.

W praktyce jednak podpis pod elektronicznym dokumentem WH-OSC składa jedna osoba (tzw. zgłoszenie). Przy czym konieczne jest dołączenie do WH-OSC dokumentów potwierdzających fakt, że wszystkie osoby, które były zobowiązane do złożenia oświadczenia, faktycznie to oświadczenie złożyły. Najczęściej będą to skany oświadczeń popisanych przez pozostałych członków zarządu.

Który urząd jest właściwy

Organem podatkowym właściwym w sprawach złożenia WH-OSC jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika. Co do zasady, będzie więc to ten sam organ podatkowy, do którego jest składana deklaracja IFT-2R. Na marginesie można zauważyć, że oświadczenie WH-OSC jest kolejnym dokumentem składanym w zakresie podatku u źródła, poza wspomnianym IFT-2R i deklaracją CIT-10Z.

Co należy wpisać

Na formularzu WH-OSC kierownik jednostki oświadcza, że:

? posiada dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania;

? po zbadaniu sprawy z należytą starannością nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, w szczególności nie posiada wiedzy o istnieniu okoliczności uniemożliwiających spełnienie przesłanek, o których mowa w art. 28b ust. 4

pkt 4-6 ustawy o CIT.

Kierownik jednostki przed złożeniem oświadczenia musi zatem posiadać odpowiednią dokumentację pozwalającą na zastosowanie obniżonej stawki podatku u źródła, zwolnienia lub wyłączenia z opodatkowania. Na dokumenty te będą się składać: aktualny certyfikat rezydencji podatkowej podatnika, oświadczenie podatnika o spełnieniu warunków zastosowania zwolnienia czy inne dokumenty wymagane przepisami ustawy o CIT albo właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Składając WH-OSC płatnik powinien oświadczyć, że dochował należytej staranności, która potwierdziła, że wszelkie przesłanki do zastosowania zwolnienia są spełnione. Kwestia, jakie informacje płatnik powinien potwierdzić i jakie dokumenty zebrać w ramach procedury, są wskazane, choć raczej wybiórczo i nie do końca precyzyjnie, w projekcie objaśnień ministra finansów w zakresie podatku u źródła. Kryteria zachowania należytej staranności wskazane przez Ministerstwo Finansów są co najmniej dyskusyjne. Konieczność identyfikowania, czy odbiorca należności jest rzeczywistym beneficjentem płatności i prowadzi istotną rzeczywistą działalność gospodarczą nawet jeżeli nie wymagają tego przepisy prawa materialnego, nakłada na podatników niedookreślony obowiązek badania rzeczywistości gospodarczej zagranicznego kontrahenta. Polski płatnik zmuszony jest więc do poruszania się po nieznanej dotychczas płaszczyźnie w celu ustalenia abstrakcyjnych atrybutów swojego kontrahenta, co jest ni mniej, ni więcej, niż przerzuceniem na polskich przedsiębiorców kolejnych obowiązków podatkowych, których spełnienie jest utrudnione, a czasami wręcz niemożliwe.

Oświadczenie WH-OSC powinno zawierać również dane identyfikujące podatnika takie jak nazwa, adres i numer identyfikacji podatkowej, wartość planowanych świadczeń na rzecz podatnika, a także podstawę dokonania wypłaty, czyli najczęściej przepis prawny wskazujący na rodzaj wypłacanego świadczenia.

Wątpliwości może natomiast budzić co płatnik powinien umieścić w polu „treść oświadczenia", z uwagi na fakt, że formularz sam w sobie zawiera już na ostatniej stronie treść oświadczenia. Stąd, rozsądne jest powtórzenie treści oświadczenia w polu „treść oświadczenia". Jakkolwiek wydawałoby się to absurdalne, to trudno wskazać inny sposób wypełnienia tego pola.

Jak długo jest ważne

Oświadczenie WH-OSC jest ważne w zakresie płatności opodatkowanej podatkiem u źródła, co do której zostało złożone.

Ustawodawca przewidział również, że złożone oświadczenie jest ważne do momentu upływu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym je złożono. Jeżeli oświadczenie było składane przed płatnością, to w terminie siedmiu dni po upływie drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożone zostało pierwotne oświadczenie, płatnik ma obowiązek złożyć oświadczenie ex post, w którym wykaże wszystkie dokonane w tym czasie płatności na rzecz podatnika.

Podatnik może więc rozważyć dwa sposoby składania oświadczeń.

1. Pierwszym, klasycznym przykładem jest składanie oświadczenie przed każdorazową wypłatą.

Przykład:

20 lutego 2020 r. polski płatnik ma zamiar wypłacić na rzecz zagranicznego banku odsetki

od umowy kredytu. Umowa

o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta pomiędzy Polską a krajem siedziby zagranicznego banku przewiduje, że odsetki będą zwolnione

w Polsce z opodatkowania podatkiem u źródła pod warunkiem, że ich rzeczywistym odbiorcą jest bank z siedzibą w drugim kraju.