Darowizna w ramach grupy kapitałowej nie zawsze jest neutralna podatkowo

W razie nieodpłatnego przekazania rzeczy lub praw w grupie, darczyńca zaliczy do kosztów uzyskania przychodu tylko te wydatki, które zostały faktycznie poniesione na nabycie lub wytworzenie przedmiotu darowizny.

Publikacja: 22.08.2016 02:00

Darowizna w ramach grupy kapitałowej nie zawsze jest neutralna podatkowo

Foto: www.sxc.hu

W przypadku darowizny dokonanej w ramach podatkowej grupy kapitałowej (dalej: PGK), przychodem obdarowanego jest wartość rynkowa ofiarowanego jej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Kosztem uzyskania przychodu darczyńcy będą natomiast tylko wydatki faktycznie poniesione na nabycie lub wytworzenie przedmiotu darowizny. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 czerwca 2016 r. (II FSK 1612/14).

Czego dotyczyły wątpliwości

Sprawa dotyczyła spółek powiązanych, tworzących PGK, które prowadzą działalność w branży ubezpieczeniowej. Spółka dominująca przekazała darowiznę na rzecz spółki zależnej w postaci praw ochronnych do znaku towarowego.

W przedmiotowej sprawie nie było wątpliwości, że przychodem podatkowym spółki zależnej (obdarowanego) z tytułu uzyskanej darowizny będzie wartość rynkowa znaku towarowego, określona na dzień zawarcia umowy darowizny. Kwestia sporna sprowadzała się do tego w jakiej wysokości spółka dominująca (darczyńca) powinna rozpoznać koszty podatkowe z tytułu darowanych praw. Spółki tworzące PGK stały na stanowisku, że koszty uzyskania przychodu z tytułu darowizny należy określić w ten sam sposób co przychody podatkowe, tzn. w wysokości wartości rynkowej darowanych praw, określonej na dzień zawarcia umowy darowizny. Jakkolwiek nie ma szczegółowego przepisu regulującego sposób określenia wartości darowizny w ramach PGK, to podstawowym celem PGK jest uzyskanie neutralności wszystkich transakcji przeprowadzanych w ramach grupy. W efekcie, koszty podatkowe powinny stanowić lustrzane odbicie wykazanych przychodów podatkowych.

Fiskus miał inne zdanie niż wnioskodawca...

Z powyższym stanowiskiem nie zgodziła się Izba Skarbowa w Poznaniu, która w wydanej interpretacji stwierdziła, że w związku z brakiem szczególnych regulacji w zakresie ustalenia wartości darowizny w ramach PGK, wysokość kosztów z tego tytułu należy wywieść z zasad ogólnych, tj. zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. W konsekwencji, przy ustalaniu dochodu PGK darczyńca powinien rozpoznać koszty w wysokości nakładów rzeczywiście poniesionych na wytworzenie znaku towarowego i to tylko takich, które nie zostały uprzednio zaliczone do kosztów podatkowych.

Stanowisko organu podatkowego potwierdził zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, jak i Naczelny Sąd Administracyjny.

...a sądy się z nim zgodziły

Zdaniem sądów ustawodawca nie przewidział dla transakcji w ramach PGK symetrii w relacji przychód podatkowy i koszt podatkowy. Przepisy ustawy o CIT nie zawierają zasad, które wprost wskazywałyby, że wszystkie transakcje wewnątrzgrupowe powinny być neutralne podatkowo. W konsekwencji, w wyniku przekazania darowizny – przy ustalaniu dochodu PGK –koszty podatkowe darczyńcy należy ustalić w wysokości faktycznie poniesionej w celu nabycia lub wytworzenia przedmiotu darowizny, czyli w omawianym przypadku: znaku towarowego.

—Lidia Strzelecka

—Anna Trojanowska jest młodszym konsultantem w Doradztwo Podatkowe WTS&SAJA Sp. z o.o.

podstawa prawna: ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2014 r. poz. 851 ze zm.)

Lidia Strzelecka, doradca podatkowy, Senior Manager w Doradztwo Podatkowe WTS&SAJA sp. z o.o.

Spółki z grupy nie mogą swobodnie ustalać kosztów

Negatywne dla podatników stanowisko zaprezentowane w wyrokach WSA i NSA nie jest wyjątkiem. W podobnym tonie orzekł NSA w wyroku z 15 czerwca 2016 r. (II FSK 1608/14). W uzasadnieniu sąd wyjaśnił, że wprawdzie przepisy ustawy o CIT dają PGK prawo do swobodnego kreowania cen w transakcjach wewnątrzgrupowych, na co wprost wskazuje art. 11 ust. 8 pkt 1 niniejszej ustawy, zgodnie z którym przepisy o cenach transferowych nie mają zastosowania do PGK, jednak z regulacji tych nie można wywieść prawa do swobodnego określania kosztów podatkowych w przypadku darowizn. Podatnik ma obowiązek rozpoznać w swoich rozliczeniach koszty uzyskania przychodu w takiej wysokości, w jakiej zostały one rzeczywiście poniesione.

Jakkolwiek tak linia orzecznicza zamyka drogę do efektywnego podatkowo przekazania znaków towarowych pomiędzy podmiotami powiązanymi tworzącymi PGK, to jednak PGK nadal daje wiele korzyści podatkowych. Podstawową zaletą PGK jest możliwość pokrywania na bieżąco strat spółek wchodzących w skład PGK dochodami innych spółek tej PGK. Ponadto, spółki z PGK w transakcjach wewnętrznych mogą kreować ceny na dowolnym poziomie i nie mają obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych dla transakcji w ramach grupy.

Warto również przypomnieć, że termin zgłoszenia PGK, która ma rozpocząć funkcjonowanie, od 1 stycznia 2017 roku upływa na koniec września 2016 roku.

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego