Tak uznał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 28 maja 2018 r. (0111-KDIB2-1.4010.120.2018.2.BJ).
Spółka z o.o. (wnioskodawca) planuje zawrzeć umowę z powiązaną kapitałowo spółką włoską, na mocy której dojdzie do nowacji łączącego ich stosunku prawnego z tytułu zobowiązań w ten sposób, że wnioskodawca zobowiąże się spłacić zobowiązanie handlowe jako zobowiązanie z tytułu pożyczki. W konsekwencji, z ciążących wobec włoskiego kontrahenta zobowiązań wnioskodawca uwolni się poprzez ich spłacenie, a nie poprzez ich umorzenie przez wierzyciela. Nowacja doprowadzi do zmiany podstawy prawnej (tytułu zobowiązania) w ten sposób, że wnioskodawca zamiast być dłużnikiem z tytułu zobowiązań handlowych zostanie dłużnikiem z tytułu pożyczki.
Czytaj także: Nowacja nie oznacza przysporzenia
Spółka zwróciła się z pytaniem do polskich organów podatkowych czy zgodnie z wykładnią art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, zamienione na pożyczkę zobowiązanie z tytułu zobowiązań handlowych stanie się przychodem z działalności gospodarczej jako wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. Zgodnie ze stanowiskiem wnioskodawcy, kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy jest uznanie, że wskutek nowacji nie dochodzi do wygaśnięcia długu, gdyż dłużnik nadal pozostaje zobowiązany i jego pasywa nie ulegają zmniejszeniu. Nie dojdzie zatem do sytuacji, w której wnioskodawca uzyska przysporzenie w postaci zmniejszenia pasywów poprzez umorzenie zobowiązania. Z ciążących wobec kontrahenta zobowiązań wnioskodawca uwolni się bowiem poprzez ich spłacenie, a nie poprzez umorzenie przez wierzyciela. W konsekwencji, zdaniem wnioskodawcy, nie dojdzie do powstania po jego stronie przychodu, gdyż nowacja doprowadzi do zmiany podstawy prawnej tytułu, z którego wnioskodawca będzie zobowiązany, a nie do umorzenia zobowiązania wnioskodawcy. Na poparcie takiego stanowiska przytoczono wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 listopada 2015 r. (II FSK 1875/13), zgodnie z którym organy podatkowe mogą egzekwować tylko taki obowiązek podatkowy, który bezpośrednio wynika z treści przepisów prawa, co nie ma miejsca w analizowanej sprawie.
Stanowisko wnioskodawcy zostało przez organ uznane za prawidłowe. W uzasadnieniu, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał art. 12 ust. 1 ustawy o CIT jako źródło przykładowych przysporzeń, które mogą zostać zakwalifikowane jako przychód podatkowy. W przepisie tym wymienione zostały m.in. wartości umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. W dalszej kolejności Dyrektor KIS wskazał na istotę cywilnoprawnej instytucji nowacji, zgodnie z którą odnowienie nie stanowi zmiany pierwotnej umowy, lecz zaciągnięcie nowego zobowiązania w celu umorzenia poprzedniego. Wolą stron umowy odnowienia jest bowiem umorzenie dotychczasowego zobowiązania i zastąpienie go nowym lub opartym na innej podstawie prawnej. Zdaniem Dyrektora KIS, w analizowanej sprawie nie dojdzie do powstania przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, ponieważ czynność nowacji kreuje jedynie nowy tytuł prawny do spłaty długu (tj. pożyczki).