Rozliczenie pracy w wakacje pełne pułapek

Młody pracownik zapłaci 17 proc. ryczałtu od tzw. drobnych umów do 200 zł. Nie skorzysta wtedy ze zwolnienia dla osób poniżej 26. roku życia.

Aktualizacja: 17.08.2020 06:18 Publikacja: 16.08.2020 19:51

Rozliczenie pracy w wakacje pełne pułapek

Foto: Adobe Stock

W czasie wakacji wiele firm zatrudnia studentów do prac dorywczych. Problem powstaje jednak przy rozliczeniu młodych pracowników.

– Nie mam pewności, czy jeśli kwota umowy nie przekracza 200 zł, stosować ryczałt, czy może zwolnienie z podatku – mówi przedsiębiorca z branży handlowej.

Czytaj także: Absolwent pomoże przez całe lato

Zerowy PIT dla młodych to nowa ulga obowiązująca od 1 sierpnia 2019 r. Przysługuje osobom do 26 lat na etacie bądź zleceniu. Mówi o niej art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT. Jednocześnie art. 30 ust. 10 stanowi, że ulgi nie stosuje się do przychodów opodatkowanych ryczałtem. Dotyczy to m.in. ryczałtu od umów do 200 zł zawieranych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika.

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że podstawową formą opodatkowania jest skala podatkowa, co oznacza, że PIT oblicza się od dochodu (przychód minus koszty jego uzyskania). Wyjątkiem od reguły jest zastosowanie ryczałtu do należności nieprzekraczających 200 zł. Dotyczy to m.in. umów zlecenia lub o dzieło oraz przychodów sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych. Pobiera się od nich zryczałtowany podatek w wysokości 17 proc. uzyskanego przychodu, bez pomniejszania o koszty.

„Podatnik nie musi deklarować tych przychodów w zeznaniu. To proste i korzystne dla podatnika, a zarazem dogodne dla płatnika, który nie jest w tym przypadku zobligowany do sporządzenia rocznych informacji PIT-11" – wyjaśnia wiceminister finansów Jan Sarnowski w odpowiedzi na interpelację poselską nr 9030.

Cztery warunki

Jednak by zastosować ryczałt, trzeba spełnić cztery warunki. Po pierwsze, dotyczy to przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Po drugie, należności muszą być wypłacane na podstawie umowy. Po trzecie, przepis ma zastosowanie, jeżeli kwota należności określona w zawartej umowie nie przekracza 200 zł, co powoduje, że ryczałtu nie stosuje się do wypłat cząstkowych (chociażby nieprzekraczających 200 zł), jeżeli umowa została zawarta na wyższą kwotę. Po czwarte, umowa musi być zawarta przez podatnika z podmiotem innym niż jego pracodawca.

Niespełnienie któregokolwiek z tych warunków oznacza konieczność opodatkowania na zasadach ogólnych. Płatnik musi pobrać zaliczki na zasadach określonych w art. 41 ust. 1 ustawy PIT, czyli od przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne.

– Ministerstwo nie odnosi się do tego, że zastosowanie ryczałtu 200 zł wyklucza ulgę dla młodych. To niemiła niespodzianka dla osób poniżej 26. roku życia, które liczyły, że nie zapłacą PIT od prac dorywczych. Zdarza się, że zleceniodawcy podpisują jedną umowę zamiast dwóch, by przekroczyć limit i zaoferować młodej osobie korzystniejsze warunki. Nie zmienia to jednak faktu, że wiele firm ma problem z prawidłowym rozliczeniem zleceniobiorców. Łatwo popełnić błąd – mówi doradca podatkowy Andrzej Sadowski.

Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że PIT dla młodych stosuje się do umów zlecenia, ale już nie umów o dzieło.

Różne preferencje

Jak wyjaśnia Adam Allen, doradca podatkowy, partner w Kancelarii Thedy & Partners, jest kilka różnic w preferencyjnym opodatkowaniu PIT.

– Osoby do 26 lat są zwolnione z PIT, ale tylko z umów o pracę lub umów zlecenia – do limitu zwolnionych przychodów (czyli wynagrodzenia bez kosztów) w wysokości 85 258 zł rocznie. Osoby starsze zatrudnione na umowie zlecenia mogą od wynagrodzenia odpisać 20 proc. kosztów uzyskania przychodów. Dla umów o dzieło odpis może wynieść 50 proc., ale dotyczy on tylko umów z przekazaniem praw autorskich do dzieła. Dla porównania – dla umowy o pracę stosuje się ryczałtowe odpisy kosztów – zwykle 250 zł miesięcznie. Stawka podatku to 17 proc. – tym razem od dochodu do kwoty 85 258 zł rocznie. Z kolei wolne od PIT są łączne dochody do 8000 zł rocznie – mówi Adam Allen.

– Drobne zlecenia (poza umową o pracę) do jednorazowej kwoty 200 zł są także opodatkowane – stawką 17 proc. PIT – uproszczeniem jest tylko brak konieczności rozliczenia tych zleceń w rocznej deklaracji PIT – dodaje ekspert.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

Anna Misiak, partner, szef zespołu podatków osobistych i doradztwa dla pracodawców w MDDP

Rozliczenie pracy dorywczej staje się wyjątkowo skomplikowane, przez co wielu pracodawców może mieć problem z prawidłową kwalifikacją umów do 200 zł. Rozliczenia pracowników młodocianych zależą od wysokości wynagrodzenia, rodzaju umowy i wieku pracownika. Trudno zrozumieć, czemu ustawodawca nie objął zerowym PIT także zleceń dla młodych do 200 zł. To realne straty dla młodych, którzy podejmują się w wakacje prac dorywczych. W praktyce student, który podpisze umowę na kwotę poniżej 200 zł, zapłaci 17 proc. podatku, a jego kolega, przy umowie na np. 210 zł, będzie zwolniony z PIT. Ulga dla młodych ma zastosowanie tylko do takich zleceń, które przewyższają 200 zł lub parametry wypłaty wykluczają stosowanie ryczałtu. Powstaje pytanie, czy nie warto ujednolicić przepisów, by ułatwić rozliczenie pracodawcom i stworzyć równe zasady opodatkowania młodych podatników.

W czasie wakacji wiele firm zatrudnia studentów do prac dorywczych. Problem powstaje jednak przy rozliczeniu młodych pracowników.

– Nie mam pewności, czy jeśli kwota umowy nie przekracza 200 zł, stosować ryczałt, czy może zwolnienie z podatku – mówi przedsiębiorca z branży handlowej.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów