Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 10 maja 2017 r. (I SA/Gd 345/17).
Spółki należące do grupy kapitałowej wykonują czynności opodatkowane VAT na podstawie umów zawartych z różnymi kontrahentami. W związku z tym wystawiają faktury, w których wskazana jest zarówno kwota netto, jak i kwota uwzględniająca VAT. Zdarza się, że należności nie są regulowane przez kontrahentów i wówczas spółki umarzają nieuregulowane wierzytelności na podstawie stosownej umowy z dłużnikiem, natomiast pozostałe uznają za nieściągalne. Część wierzytelności nieściągalnych spółki sprzedają lub planują ich sprzedaż. Spółki zapytały czy do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT należy zaliczyć wartość wierzytelności nieściągalnych i umorzonych w kwocie brutto, tj. wraz z podatkiem od towarów i usług.
Zdaniem spółek, wykładnia przepisów przemawia jednoznacznie za stwierdzeniem, że kosztem uzyskania przychodów jest wierzytelność obejmująca całą kwotę należności, wraz z należnym VAT. O taką bowiem kwotę brutto, w wyniku działań ukierunkowanych na uzyskanie przychodów, podatnik uszczupli swój majątek, odpisując wierzytelność jako nieściągalną po uzyskaniu potwierdzających tę okoliczność dokumentów, a także w przypadku umorzenia wierzytelności.
Zdaniem organu, skoro przedmiotowe wierzytelności uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne w kwocie netto z pominięciem należnego VAT, to te same wierzytelności odpisane jako nieściągalne bądź umorzone będą kosztem uzyskania przychodów również w kwocie netto. Organ stwierdził, że przyjęcie poglądu spółek doprowadziłoby do nieuprawnionego zaliczenia w koszty podatkowe wartości, które kosztami być nie mogą.
Sąd podzielił stanowisko organu, zgodnie z którym w omawianej sytuacji spółki nie będą mogły zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartości nieściągalnej i umorzonej wierzytelności w kwocie brutto, tj. kwocie netto wraz z VAT. W ocenie sądu, taką wierzytelność można zaliczyć do kosztów tylko w kwocie netto, tzn. tylko w tej wysokości, w jakiej zarachowano przychód należny. Jako przychód należny nie określa się natomiast kwoty należnego VAT.
