Wydatek osobisty nie da korzyści w firmowym rozliczeniu

Składka z tytułu ubezpieczenia od całkowitej okresowej niezdolności do pracy nie jest kosztem podatkowym dla działalności lekarza ortopedy.

Publikacja: 23.07.2015 06:20

Wydatek osobisty nie da korzyści w firmowym rozliczeniu

Foto: www.sxc.hu

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z 16 czerwca 2015 r. (I SA/Bd 370/15).

Stan faktyczny

We wniosku o interpretację podatnik wyjaśnił, że prowadzi działalność gospodarczą należącą do grupy wolnych zawodów – jest lekarzem ortopedą. Z jego działalnością związane są określone koszty, np. pensje pracowników, obowiązkowe składki na samorząd lekarski, obowiązkowe składki ubezpieczenia OC, czynsz najmu lokalu, raty leasingowe, raty kredytów itp. W celu zabezpieczenia i zachowania źródła przychodu wnioskodawca zamierza wykupić ubezpieczenie od utraty dochodu (zabezpieczenie na wypadek całkowitej trwałej lub okresowej niezdolności do pracy na skutek choroby lub nieszczęśliwego wypadku). Polisa, obok jednorazowego świadczenia z tytułu śmierci lub trwałego uszczerbku na zdrowiu, ma gwarantować wypłatę miesięcznego świadczenia na wypadek niemożności prowadzenia działalności gospodarczej z przyczyn wskazanych w umowie. Ubezpieczenie ma charakter osobowy. Jego celem jest gwarancja podtrzymania dochodu w sytuacji, gdy niemożliwe lub zagrożone jest uzyskiwanie przychodów z działalności gospodarczej.

Lekarz zapytał, czy składkę z tytuł ubezpieczenia od całkowitej okresowej niezdolności do pracy będzie mógł zaliczyć do kosztów podatkowych w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o PIT jako wydatek poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Sam uważał, że tak.

Fiskus nie potwierdził jednak tego stanowiska. Wskazał, że celem poniesienia wydatków na dobrowolne ubezpieczenie na wypadek całkowitej okresowej niezdolności do pracy na skutek choroby lub nieszczęśliwego wypadku jest przede wszystkim zabezpieczenie bytu wnioskodawcy w razie niezdolności do pracy. Wydatki z tego tytułu należy zatem zaliczyć do wydatków o charakterze osobistym. A to dlatego, że konieczność opłacania składek z tytułu tego typu ubezpieczenia jest niezależna od tego, czy ubezpieczony prowadzi działalność gospodarczą, czy nie. Z założenia ubezpieczenie to ma na celu niepogorszenie sytuacji materialnej wnioskodawcy, utrzymanie poziomu życia sprzed choroby czy wypadku. Otrzymane odszkodowanie nie będzie przychodem z działalności gospodarczej.

W ocenie urzędników tylko pozornie wydatek poniesiony na wykupienie polisy ubezpieczeniowej obejmującej wskazany zakres ma na celu zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodu z działalności gospodarczej.

Rozstrzygnięcie

Lekarz zaskarżył interpretację, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy przyznał rację fiskusowi. Przypomniał, że istotną cechą danego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu jest jego związek z przychodem. Chodzi o przychód z konkretnego źródła, ponieważ koszty są z nim ściśle związane. Oznacza to, że pomiędzy poniesieniem kosztu a osiągnięciem przychodów (zachowaniem bądź zabezpieczeniem źródła przychodów) musi zachodzić określony związek o charakterze przyczynowo-skutkowym.

W ocenie WSA urzędnicy prawidłowo uznali, że składka z tytuł ubezpieczenia od całkowitej okresowej niezdolności do pracy nie jest kosztem podatkowym w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Nie można bowiem uznać, że jest ona wydatkiem poniesionym w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Sąd zauważył, że konieczne jest takie powiązanie kosztu z przychodem (nawet potencjalnym), aby bez jego poniesienia w ogóle nie mógł powstać (być zabezpieczony) przychód albo był on niższy niż osiągany przed poniesieniem kosztu.

WSA uznał, że w spornej sprawie źródłem przychodu byłaby wypłata odszkodowania zabezpieczającego dochód skarżącego, a nie koszty, jakie ponosiłby w związku z prowadzonym dalej gabinetem lekarskim. Należy pamiętać, że koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. W rozpatrywanej sprawie wydatek na składkę ubezpieczenia jest kosztem związanym z wypłatą odszkodowania, a nie pracą gabinetu.

W tym przypadku odszkodowanie jest uzależnione od zdarzenia, jakie może się przytrafić skarżącemu, a nie tego, czy będzie jeszcze kiedyś pracował. Oczywiście zdaniem sędziów nie jest wykluczone, że ten wydatek teoretycznie może się przyczynić do uzyskania przychodu z gabinetu lekarskiego w przyszłości. Niemniej faktycznie jest on obojętny dla uzyskiwania przychodu.

—oprac. Aleksandra Tarka

Zdaniem eksperta

Jan Czerwiński, radca prawny, tax manager w Praktyce Podatkowej kancelarii DZP

Kwestia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie od utraty dochodu jest przedmiotem sporów między podatnikami i organami podatkowymi. Z braku szczególnych regulacji w tym zakresie zastosowanie znajduje reguła ogólna, określona w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Na podstawie tego przepisu organy wskazują, że wydatek na tego rodzaju ubezpieczenie jest wydatkiem o charakterze osobistym, gdyż ewentualne odszkodowanie ma być dodatkowym źródłem utrzymania, pozwolić na niepogorszenie sytuacji materialnej ubezpieczonego, a ponadto ubezpieczony ponosi wydatek na składkę niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą czy nie.

W mojej ocenie możliwe jest jednak przedstawienie argumentów przemawiających za uznaniem tego rodzaju wydatków za koszty uzyskania przychodów. Skoro bowiem wypłata odszkodowania z tytułu czasowej niezdolności do prowadzenia działalności gospodarczej umożliwia jej prowadzenie w okresie, w którym przychody z tej działalności są niskie z uwagi na tę niezdolność (poprzez pokrycie np. kosztów najmu biura, kosztów kredytów etc.), to można przyjąć, że wydatek na składkę ubezpieczeniową służy zachowaniu źródła przychodów, jakim jest prowadzona działalność gospodarcza. Taki argument jest szczególnie zasadny w przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, które są osobiście zaangażowane w jej prowadzenie. Bez ich aktywności działalność nie będzie przynosiła przychodów w takim samym wymiarze, w związku z czym osoby te powinny móc zaliczyć wydatek na składkę ubezpieczeniową do kosztów uzyskania przychodów. Na razie sądy administracyjne akceptują jednak restrykcyjną politykę fiskusa w tym zakresie (np. wyrok WSA w Gdańsku z 13 listopada 2014 r., I SA/Gd 1075/14).

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z 16 czerwca 2015 r. (I SA/Bd 370/15).

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami