CIT: wyrok NSA w sprawie przekształcenia spółki kapitałowej przed zmianą przepisów

Przed zmianą przepisów o CIT po przekształceniu spółki kapitałowej w osobową była możliwość zaliczania do kosztów pełnych odpisów amortyzacyjnych od środków wniesionych wcześniej aportem.

Publikacja: 17.07.2019 05:40

CIT: wyrok NSA w sprawie przekształcenia spółki kapitałowej przed zmianą przepisów

Foto: Fotolia.com

W grudnia 2015 r. fiskus wydał interpretację przepisów ustawy o CIT, która ostatecznie stała się kością niezgody między urzędnikami a spółką. Istota sporu sprowadza się zaś do kwestii, czy po przekształceniu spółki kapitałowej w osobową będzie ona miała prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów – proporcjonalnie do udziału w zysku – pełne odpisy amortyzacyjne od środków wniesionych wcześniej aportem do spółki kapitałowej. W szczególności, czy w takiej sytuacji obowiązywały ograniczenia z art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. d ustawy o CIT.

Czytaj także: Kiedy od usług niematerialnych trzeba pobrać podatek

Podatniczka uważała, że po przekształceniu, będzie miała ona prawo zaliczać do kosztów pełne odpisy amortyzacyjne. Fiskus zaś powołując się na art. 15 ust. 6 ustawy o CIT w związku z art. 93a § 2 pkt 1 lit. b ordynacji podatkowej stwierdził, że jeżeli w do przekształcanego miało zastosowanie ograniczenie w zakresie rozliczania kosztów to ma ono zastosowanie także do powstałego w wyniku przekształcenia.

Spółka nie zgodziła się z taką wykładnią przepisów. Zaskarżyła interpretację i wygrała w obu instancjach. Oddalając ostatecznie skargę kasacyjną fiskusa Naczelny Sąd Administracyjny przypomniał, że kwestia dotycząca kontynuowania spornego ograniczenia w stosunku do spółki osobowej powstałej wskutek przekształcenia kapitałowej była już przedmiotem wielu rozstrzygnięć. Z orzecznictwa wynika, że nie ma ono zastosowania do spółki osobowej powstałej z przekształcenia kapitałowej.

Zdaniem NSA fiskus błędne wywodzi stosowanie spornego ograniczenia z art. 93a § 2 pkt 1 lit. b ordynacji podatkowej, uznając, że choć zakreśla ona bardzo szerokie granice sukcesji podatkowej, to jednak doznają one ograniczenia.

Tymczasem sąd zauważył, że kwestia sukcesji w zakresie amortyzacji środków trwałych została uregulowana w ustawie o CIT. Tym samy przepis ordynacji w ogóle nie znajduje zastosowania w spornej sprawie.

Jak tłumaczył NSA z zestawienia treści przytoczonych przepisów ordynacji podatkowej i ustawy o CIT wyraźnie wynika, że ustawodawca wprowadził szczególne unormowania w zakresie dotyczącym skutków prawnych przekształcenia formy prawnej, podziału lub połączenia podmiotów. O ile w ordynacji podatkowej mowa jest o wstąpieniu spółki osobowej, zawiązanej w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej, we wszelkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej, o tyle ustawa o CIT w zakresie kontynuacji zasad amortyzacji ogranicza wstąpienie w owe prawa i obowiązki do ściśle określonych przypadków. Dlatego w ocenie sądu przepisy te nakazują kontynuowanie zasad amortyzacji tylko poprzez przyjęcie wartości początkowej, metody amortyzacji oraz uwzględnienie dotychczasowej wysokości odpisów amortyzacyjnych. Bezsprzecznie ustawodawca nie przewidział zaś kontynuacji spornego ograniczenia co jest jak najbardziej uzasadnione, skoro spółka osobowa nie posiada kapitału zakładowego.

Przepisy ustawy o CIT regulujące amortyzację środków trwałych stanowią lex specialis względem art. 93a § 2 pkt 1 lit. b ordynacji podatkowej.

Sąd zauważył też, że art. 16 ust. 1 pkt 68 lit. d ustawy o CIT utracił moc od 1 stycznia 2017 r. Znane są mu też orzeczenia, w których prezentowane jest odmienne stanowisko, jednakże go nie podziela. W orzeczeniach tych w jego ocenie przyjęto bowiem nadmiernie szeroki zakres sukcesji na gruncie przepisów ustawy o CIT który nie znajduje uzasadnienia w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w osobową.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 maja 2019 r.

Sygnatura akt: II FSK 1547/17

Jarosław Ziobrowski adwokat, partner w kancelarii Kupisz i Ziobrowski

Komentowany wyrok dotyczy interpretacji przepisu, który został uchylony z końcem 2016 roku. Ustawodawca chciał, aby w przypadku wniesienia aportem z tzw. agio do spółki kapitałowej aktywów trwałych obowiązywało ograniczenie w ich amortyzacji w zakresie w jakim wniesione aktywa zasiliły kapitał zapasowy. Podatnicy mieli wątpliwości, czy w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową ograniczenie w amortyzacji nadal obowiązywało. Przepisy podatkowe nakazują kontynuowanie zasad amortyzacji tylko poprzez przyjęcie wartości początkowej, metody amortyzacji oraz uwzględnienie dotychczasowej wysokości odpisów amortyzacyjnych. Natomiast w żadnym przepisie ustawodawca nie nakazał stosowania po przekształceniu spółki kapitałowej w spółkę osobową ograniczeń w zaliczaniu odpisów amortyzacyjnych do kosztów wynikających ze sposobu dokonania aportu. Tym samym ustawodawca nie przewidział obowiązku kontynuacji ograniczenia amortyzacji przy przekształceniu spółki. Nie można zatem zgodzić się z argumentacją organów podatkowych, że przepisy dotyczące ograniczenia znajdowały zastosowanie także do następcy prawnego tj. spółki osobowej. Nie można zapominać, że w spółkach osobowych nie ma kapitału zakładowego sensu stricto, ani nie ma obowiązku tworzenia kapitału zapasowego czy rezerwowego.

W grudnia 2015 r. fiskus wydał interpretację przepisów ustawy o CIT, która ostatecznie stała się kością niezgody między urzędnikami a spółką. Istota sporu sprowadza się zaś do kwestii, czy po przekształceniu spółki kapitałowej w osobową będzie ona miała prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów – proporcjonalnie do udziału w zysku – pełne odpisy amortyzacyjne od środków wniesionych wcześniej aportem do spółki kapitałowej. W szczególności, czy w takiej sytuacji obowiązywały ograniczenia z art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. d ustawy o CIT.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe