Część pracowników firmy jest zatrudniona na podstawie umów zleceń. Czy koszty badań lekarskich takich osób firma może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów? Czy jeżeli firma pokrywa koszty takich badań, to u zleceniobiorców powstają przychody do opodatkowania? – pyta czytelniczka.
Kosztami uzyskania przychodów są koszty ponoszone przez podatników w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (zob. art. 22 ust.1 ustawy o PIT oraz art. 15 ustawy o CIT). Kosztami uzyskania przychodów są m.in. koszty pracownicze, tj. wydatki ponoszone w związku z zatrudnieniem szeroko rozumianych pracowników, w tym osób wykonujących pracę na podstawie umów zleceń.
Obowiązki w zakresie bhp
Przyjmuje się, że na pracodawcach nie ciąży bezwzględny obowiązek kierowania osób zatrudnianych na podstawie umów zleceń na badania lekarskie, jak również nie ciąży na nich obowiązek finansowania kosztów takich badań. Nie wyłącza to jednak, moim zdaniem, możliwości zaliczania przez zleceniobiorców kosztów takich badań do kosztów uzyskania przychodów, gdyż z oczywistych względów mogą być oni zainteresowani zleceniem wykonania prac osobom o odpowiednim stanie zdrowia (zwłaszcza, że na podstawie art. 304 § 1 kodeksu pracy pracodawcy są obowiązani zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy również osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę; przepis ten dotyczy, między innymi, osób fizycznych wykonujących pracę na podstawie umów zleceń).
Fiskus się zgadza
Można zatem uznać, że koszty badań zleceniobiorców są przez zleceniodawców ponoszone w celu osiągnięcia przychodów, a w konsekwencji – zważywszy na to, że nie ma przepisu wyłączającego taką możliwość – mogą być przez zleceniodawców zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Stanowisko to potwierdzają organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 26 lutego 2008 r. (IBPB1/415-284/07/MW). W interpretacji tej organ podatkowy potwierdził możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów, między innymi, kosztów badań lekarskich osób zatrudnianych na podstawie umów cywilnoprawnych stwierdzając, że „obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy nie ogranicza się jedynie do osób świadczących pracę na podstawie stosunku pracy, ale dotyczy również osób świadczących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli praca ta jest wykonywana w zakładzie pracy lub w miejscu określonym przez pracodawcę. Tak więc koszty związane z zapewnieniem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy osobom wykonującym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych będą stanowić dla wnioskodawcy koszty uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, ponieważ obowiązek ich ponoszenia wynika z przepisów kodeksu pracy".
Nieodpłatne świadczenie
Finansowanie przez zleceniodawców kosztów badań zleceniobiorców skutkuje powstawaniem u tych zleceniobiorców przychodów z nieodpłatnych świadczeń. Również to potwierdzają organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 lutego 2010 r. (ILPB1/415-1262/09-5/AA). W piśmie tym czytamy, że „w przypadku pokrycia przez wnioskodawcę kosztów badań lekarskich wstępnych i okresowych dla osób, z którymi posiada podpisane umowy cywilnoprawne, ich wartość stanowi dla zleceniobiorców przychód ze źródła »działalność wykonywana osobiście«. (...) W związku z tym po stronie osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych powstaje przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, którego podstawą jest wartość pokrytych przez wnioskodawcę kosztów badań lekarskich wstępnych i okresowych".
