CIT: jak rozliczyć wydatki związane z przedmiotem aportu

W przypadku wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa moment wpisu do ewidencji jest datą graniczną, która eliminuje wszystkie problemy związane z prawidłową alokacją wydatków ponoszonych dla celów funkcjonowania przedmiotu aportu.

Publikacja: 11.07.2016 02:00

CIT: jak rozliczyć wydatki związane z przedmiotem aportu

Foto: 123RF

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 maja 2016 r. (II FSK 1133/14).

W ramach aportu zorganizowanych części przedsiębiorstwa spółka przejęła prawa i obowiązki wynikające z różnorodnych umów zawartych przez spółkę wnoszącą aport. Kontrahenci spółki wnoszącej zaczęli świadczyć usługi, jak również dostarczali towary na rzecz spółki. We wniosku o interpretację spółka spytała, czy w przypadku gdy ureguluje zobowiązania wynikające z faktur wystawionych przez kontrahenta spółki wnoszącej po wniesieniu aportu, ale w stosunku do dostaw i usług świadczonych przed jego wniesieniem, a także tych faktur, które zostały wystawione przed wniesieniem aportu, ale dotyczą dostaw i usług świadczonych po jego wniesieniu, spółka będzie uprawniona do zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Spółka uznała, że będzie do tego uprawniona, ponieważ regulując rzeczone zobowiązania, poniesie ich ekonomiczny ciężar.

Organ podatkowy w interpretacji ITPB3/423-75b/13/MK uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Stwierdził, że przejęcie zobowiązań spółki wnoszącej aport jest umowną sprawą strony wnoszącej i przejmującej aport i nie znajduje przełożenia na skutki podatkowe.

Spółka złożyła skargę do WSA, który uchylił interpretację organu. Sąd stwierdził, że jeżeli określony wydatek towarzyszący działalności gospodarczej jest kosztem podatkowym, to takim kosztem powinien być także u obejmującego aport.

Rozpatrując skargę kasacyjną wniesioną przez organ NSA uznał, że w tej sprawie wprowadzona jest cezura generalna, która oddziela koszty związane z funkcjonowaniem tych podmiotów do chwili przed i od chwili po wniesieniu aportu. Cezura ta w sposób jasny i zrozumiały wskazuje, że po wniesieniu aportu koszty, które są ponoszone i celowe w danej działalności gospodarczej, powinny być kosztami uzyskania przychodów podmiotu obejmującego aport. Natomiast wszystkie koszty, które wcześniej były poniesione i udokumentowane na inny podmiot, nie mogą być zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodu podmiotu otrzymującego aport. Data wpisu do ewidencji jest datą graniczną, która w sposób jasny eliminuje wszystkie problemy związane z prawidłową alokacją wydatków ponoszonych dla celów funkcjonowania przedmiotu aportu.

—Piotr Wilczyński, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Dagmara Olczak, doradca podatkowy, starsza konsultantka we wrocławskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Komentowany wyrok dotyczy zasad zaliczania do kosztów uzyskania przychodów podmiotu otrzymującego aport w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wydatków funkcjonalnie związanych z przedmiotem aportu, które mogą mieć swoje źródło w zobowiązaniach podmiotu wnoszącego aport. Zasadą opodatkowania transakcji aportowych, których przedmiotem są przedsiębiorstwa lub ich zorganizowane części, wywodzoną z dyrektyw unijnych, jest ich neutralność dla uczestniczących w nich stron. W uproszczeniu: zarówno podmiot wnoszący aport, jak i podmiot otrzymujący go nie powinni uzyskiwać w wyniku transakcji korzyści podatkowych. Także ich pozycje podatkowe nie powinny być gorsze, niż gdyby do takiej transakcji nie doszło. W świetle tej zasady, nie powinna mieć miejsca sytuacja, w której w wyniku aportu dane zobowiązania nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów ani u wnoszącego, ani u otrzymującego aport.

Zasada ta nie została jednak przeniesiona wprost do polskich przepisów podatkowych, gdyż trudno ją wywieść chociażby z art. 15 ust. 1s ustawy o CIT, określającego zasady ujmowania dla celów podatkowych składników majątku otrzymanych w ramach aportu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Co więcej, w związku z aportem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części po stronie podmiotu nabywającego aport nie obowiązuje także tzw. sukcesja generalna przewidziana w przepisach ordynacji podatkowej.

Nie powinno to jednak oznaczać, że podmiot otrzymujący aport nie ma prawa do uwzględnienia w swoim wyniku podatkowym wydatków, jakie związane są z funkcjonowaniem przedmiotu aportu (nawet jeśli wydatki te dotyczą stosunków zobowiązaniowych zainicjowanych przez podmiot wnoszący aport). Jednym z kluczowych elementów zorganizowanej części przedsiębiorstwa są bowiem zobowiązania wymienione wprost w ustawowej definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jako że przedmiotem aportu jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, podmiot nabywający aport obowiązkowo przejmuje nie tylko określone aktywa, ale również towarzyszące im zobowiązania, które w sposób funkcjonalny związane są z przedmiotem aportu. Co za tym idzie, nie można twierdzić, że o zaliczeniu danych wydatków do kosztów przez podmioty uczestniczące w transakcji powinna decydować data ich ujęcia w księgach. Skoro zobowiązania te zostały skutecznie przeniesione na podmiot otrzymujący aport, to wnoszący nie ma podstawy do ich uregulowania, a co za tym idzie, również uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów. Przyjęcie stanowiska zaprezentowanego przez NSA prowadzi zatem do nieznajdującej uzasadnienia sytuacji, w której część wydatków, które w sposób oczywisty są funkcjonalnie związane z przejętym w drodze aportu przedsiębiorstwem lub jego zorganizowaną częścią, nie mogą być ujmowane w rachunku podatkowym, zarówno wnoszącego, jak i otrzymującego wkład.

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 maja 2016 r. (II FSK 1133/14).

W ramach aportu zorganizowanych części przedsiębiorstwa spółka przejęła prawa i obowiązki wynikające z różnorodnych umów zawartych przez spółkę wnoszącą aport. Kontrahenci spółki wnoszącej zaczęli świadczyć usługi, jak również dostarczali towary na rzecz spółki. We wniosku o interpretację spółka spytała, czy w przypadku gdy ureguluje zobowiązania wynikające z faktur wystawionych przez kontrahenta spółki wnoszącej po wniesieniu aportu, ale w stosunku do dostaw i usług świadczonych przed jego wniesieniem, a także tych faktur, które zostały wystawione przed wniesieniem aportu, ale dotyczą dostaw i usług świadczonych po jego wniesieniu, spółka będzie uprawniona do zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Spółka uznała, że będzie do tego uprawniona, ponieważ regulując rzeczone zobowiązania, poniesie ich ekonomiczny ciężar.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów