Jestem przedsiębiorcą, prowadzę podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zawarłem umowę leasingu samochodu osobowego i wpłaciłem opłatę wstępną. Czy na podstawie otrzymanej faktury koszt opłaty wstępnej mogę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo czy proporcjonalnie do okresu trwania umowy leasingu? – pyta czytelnik.
Osoby fizyczne oraz spółki cywilne, jawne i partnerskie prowadzące podatkowe księgi przychodów i rozchodów koszty uzyskania przychodów rozliczają z reguły tzw. metodą kasową. Zakładam, że również czytelnik stosuje taką metodę.
W przypadku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów metodą kasową koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione (zob. art. 22 ust. 4 ustawy o PIT), przy czym za dzień poniesienia kosztu u takich podatników uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu będącego podstawą do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (zob. art. 22 ust. 6b ustawy o PIT). Powoduje to, że momentem ujmowania kosztów w podatkowej księdze jest data ich poniesienia, czyli data wystawienia faktury, rachunku lub innego dokumentu (np. noty obciążeniowej) stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (zob. np. interpretację Izby Skarbowej w Łodzi z 4 czerwca 2012 r., IPTPB1/415-185/12-3/KSU).
Inaczej jest przy metodzie memoriałowej
Co istotne, w przypadku rozliczania kosztów uzyskania przychodów metodą kasową koszty powstają we wskazanej dacie poniesienia zawsze jednorazowo. Wśród regulacji określających tę metodę nie ma bowiem przepisu nakazującego rozliczanie kosztów uzyskania przychodów w czasie, np. ze względu na to, że dotyczą one okresu dłuższego niż rok. Taki przepis (zob. art. 22 ust. 5c ustawy o PIT) obowiązuje tylko podatników rozliczających koszty uzyskania przychodów metodą memoriałową, a więc przede wszystkim podatników prowadzących księgi rachunkowe. Metodę tę dobrowolnie stosuje także niewielka część podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów.
Decyduje dzień wystawienia faktury
Koszt opłaty wstępnej, o której mowa, jest zatem w przedstawionej sytuacji kosztem uzyskania przychodów jednorazowo w dacie wystawienia (a nie otrzymania) faktury dokumentującej tę opłatę. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 4 listopada 2010 r. (IPPB1/415-726/10-4/MT) czy interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 lutego 2013 r. (ILPB1/415-1100/12-4/AG). W pierwszym z tych pism czytamy, że „skoro wnioskodawca do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej stosuje metodę, o której mowa w art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych [czyli metodę kasową – przyp. aut.], to wydatki związane z uiszczeniem opłaty wstępnej powinny być zaewidencjonowane w kosztach uzyskania przychodów jednorazowo – w dacie ich poniesienia. Podkreślenia przy tym wymaga, iż zgodnie z art. 22 ust. 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników, o których mowa w art. 22 ust. 6 ww. ustawy (tj. prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów), z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba, 6bb i 7b (niemających zastosowania w niniejszej sprawie), uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu".
