Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną fiskusa w sprawie dotyczącej depozytu nieprawidłowego.
Kanwą sprawy była interpretacja. We wniosku spółka wyjaśniła, że zamierza przejąć na przechowanie od deponenta wygenerowane przez niego nadwyżki finansowe, ewentualnie zboże na podstawie umowy depozytu nieprawidłowego. Będzie posiadała prawo do korzystania z przekazanych do przechowania towarów oraz nadwyżek. Co do sposobu wynagradzania, to będzie to określony procent od wygenerowanego zysku czy też naliczony od salda zdeponowanych nadwyżek finansowych objęty osobną umową zawartą na czas określony. Po zakończeniu umowy wnioskodawczyni odda przechowywane rzeczy, pieniądze lub w zamian wyda rzeczy w innej postaci (np. pieniądze, inne składniki majątku). Deponent będzie miał prawo do zmiany przedmiotu zwrotu na podstawie art. 453 k.c. Podatniczka zapytała, czy zwrot depozytu nieprawidłowego w innej postaci niż ten otrzymany od deponenta spowoduje u niej powstanie skutków podatkowych w CIT.
Fiskus odpowiedział, że tak. Zauważył, że w spornej sprawie świadczenie pierwotne zostało zastąpione innym, obejmującym przeniesienie własności rzeczy. Potwierdził, że sama czynność otrzymania i zwrotu środków pieniężnych lub rzeczy oznaczonych co do gatunku w ramach odpłatnej umowy depozytu nieprawidłowego nie spowoduje skutków podatkowych. Ale już wykonanie zobowiązania przez świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum) prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania i w konsekwencji powstania przychodu.
Firma zaskarżyła interpretację i wygrała. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uznał, że sporna czynność jest neutralna podatkowo. Ostatecznie potwierdził to NSA. Jak zauważyła sędzia Anna Maria Świderska, datio in solutum nie jest odrębną umową, tylko surogatem wykonania zobowiązania. Zmiana nie powoduje zwiększenia majątku. W konsekwencji nie powoduje przysporzenia podlegającego opodatkowaniu. Dopiero nowelizacja ustawy o CIT wprowadzona od 1 stycznia 2015 r. wskazuje, że obecnie może istnieć podstawa prawna do opodatkowania przypadków podobnych do spornej. Sprawa spółki dotyczy jednak sytuacji sprzed nowelizacji. Wyrok jest prawomocny.
sygnatura akt: II FSK 1220/15
