Zysk z likwidacji spółki podlegają CIT

Przekazanie zatrzymanego w spółce komandytowo-akcyjnej zysku akcjonariuszowi dopiero w momencie jej likwidacji powoduje, że środki takie będą obciążone podatkiem dochodowym.

Publikacja: 01.06.2016 03:00

Kamil Skomorowski, doradca podatkowy, menedżer w Accreo

Kamil Skomorowski, doradca podatkowy, menedżer w Accreo

Foto: materiały prasowe

Podatniczka jest akcjonariuszem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej. Jej akcjonariusze rozważają różne scenariusze dalszych losów działalności, m.in. likwidację podmiotu. Firma wskazała, że w przypadku likwidacji doszłoby do podziału majątku pomiędzy jej wspólników. Jako akcjonariusz wnioskodawczyni otrzymałaby zarówno środki pieniężne, jak i inne składniki majątku (np. wierzytelności wobec kontrahentów).

Spółka zapytała, czy w przypadku likwidacji i podziału majątku likwidowanego podmiotu pomiędzy wspólników byłaby ona zobowiązana do zapłaty CIT od wartości otrzymanych składników.

Fiskus odpowiedział, że zgodnie z linią orzeczniczą, która uformowała się po wydaniu przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwały z 16 stycznia 2012 r. (II FPS 1/11), akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej jest opodatkowany na poziomie wypłaconej mu dywidendy, która jest jego przychodem w momencie podjęcia uchwały lub w ustalonym dniu dywidendy. W ten sam sposób jest opodatkowana ewentualna zaliczka na poczet dywidendy wypłacana akcjonariuszowi spółki komandytowo-akcyjnej.

To stanowisko zaakceptował sąd pierwszej instancji. Po analizie przepisów, w tym konstytucji, doszedł do przekonania, że w przypadku zatrzymania zysku w spółce komandytowo-akcyjnej i jego dystrybucji na rzecz akcjonariusza dopiero w momencie likwidacji tej spółki środki takie będą podlegały opodatkowaniu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT. Przeciwne stanowisko, w ocenie sądu, mogłoby prowadzić do faktycznego wyłączenia z opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów określonej kategorii osób prawnych. Wystarczyłoby skumulowanie na dzień likwidacji spółki komandytowo-akcyjnej przychodów osiągniętych z udziału w tej spółce. A takie wyłączenie narusza konstytucyjną zasadę powszechności i równości opodatkowania.

Spółka zaskarżyła ten wyrok, ale Naczelny Sąd Administracyjny nie przyznał jej racji. NSA zgodził się, że w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym podstawą prawną opodatkowania jest art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, którego konstytucyjności nikt dotychczas nie kwestionował. Zdaniem NSA akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej powinien rozpoznać przychód na podstawie tego przepisu na dzień likwidacji spółki komandytowo-akcyjnej, jeszcze przed jej definitywną likwidacją, ale po spłaceniu wymagalnych zobowiązań wobec innych wierzycieli. Przychód ten powinien zostać ustalony przez zsumowanie kwot otrzymanych środków pieniężnych oraz wartości otrzymanych składników majątkowych innych niż pieniądze.

NSA uznał za chybiony zarzut naruszenia art. 5 ust. 1 ustawy o CIT. Zauważył, że przychód akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej niebędącego komplementariuszem z tytułu dywidendy wypłaconej na podstawie uchwały walnego zgromadzenia o podziale zysku podlega opodatkowaniu w dniu faktycznego otrzymania dywidendy. Przychodem akcjonariusza SKA z tytułu posiadanych udziałów w tej spółce są bowiem środki pieniężne lub wartości pieniężne otrzymywane w wyniku podziału zysku. Jest to przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Przychód ten podlega opodatkowaniu dopiero w momencie faktycznej wypłaty z zysku. Skoro jednak dywidenda nie została wypłacona, a akcjonariusz nie przypisuje sobie na bieżąco przychodów z tytułu udziału w spółce osobowej, to art. 5 ust. 1 ustawy o CIT nie ma zastosowania w takiej formie ani do niego, ani do innych wspólników.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 kwietnia 2016 r. (II FSK 1697/14).

Komentarz eksperta

Kamil Skomorowski, doradca podatkowy, menedżer w Accreo

Kwestia zasad opodatkowania zysków generowanych przez spółki komandytowo-akcyjne, przed objęciem tych spółek podatkiem dochodowym, przez długi czas budziła istotne wątpliwości, a orzecznictwo sądów administracyjnych nie było w tym zakresie jednolite. Ostatecznie NSA w uchwale ze stycznia 2012 r. (II FPS 1/11) uznał, że zyski SKA są opodatkowane dopiero w momencie ich dystrybucji, tj. wypłaty dywidendy wspólnikom. Takie samo stanowisko zajął minister finansów w interpretacji ogólnej wydanej 18 maja 2012 r. (DD5/033/1/12/KSM/DD-125). Oznaczało to w praktyce, że zyski generowane przez SKA nie podlegały w ogóle na bieżąco opodatkowaniu podatkiem dochodowym, aż do wypłaty dywidendy.

Za takim podejściem do zasad opodatkowania SKA nie nadążył natomiast ustawodawca. W ustawie o CIT wyraźnie bowiem wskazano, że środki pieniężne pochodzące z likwidacji spółki niebędącej osobą prawną, a taką bez wątpliwości była SKA, nie były zaliczane do przychodów podatkowych.

Łącząc zasady opodatkowania SKA wynikające z uchwały NSA oraz interpretacji ogólnej ministra finansów z treścią przepisów ustawy o CIT powinno się dojść do wniosku, że zarówno bieżące zyski SKA, jak i środki uzyskane z likwidacji SKA, nie podlegały opodatkowaniu CIT.

Niewątpliwie jest to sytuacja niepożądana z perspektywy budżetu państwa oraz sprzeczna z celami ustaw podatkowych. W omawianym wyroku NSA wyraźnie przyjął profiskalne podejście i opowiedział się za opodatkowaniem środków pieniężnych uzyskanych z likwidacji SKA. Zaprezentowane przez NSA stanowisko jest wynikiem wyłącznie wykładni celowościowej. Jego podstawą jest założenie konieczności opodatkowania zysków, a nie jednoznaczna treść istniejących przepisów ustawy podatkowej. Można w takiej sytuacji postawić pytanie, czy o cele fiskalne państwa powinien dbać ustawodawca czy sądy administracyjne.

Podatniczka jest akcjonariuszem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej. Jej akcjonariusze rozważają różne scenariusze dalszych losów działalności, m.in. likwidację podmiotu. Firma wskazała, że w przypadku likwidacji doszłoby do podziału majątku pomiędzy jej wspólników. Jako akcjonariusz wnioskodawczyni otrzymałaby zarówno środki pieniężne, jak i inne składniki majątku (np. wierzytelności wobec kontrahentów).

Spółka zapytała, czy w przypadku likwidacji i podziału majątku likwidowanego podmiotu pomiędzy wspólników byłaby ona zobowiązana do zapłaty CIT od wartości otrzymanych składników.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe