Obiady i kolacje podróżującego służbowo nie zawsze bez PIT

Diety i inne należności za czas delegacji pracownika są wolne od podatku, ale tylko do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy.

Publikacja: 24.05.2017 05:00

Obiady i kolacje podróżującego służbowo nie zawsze bez PIT

Foto: 123RF

Spółka w prowadzonej działalności gospodarczej wysyła swoich pracowników na delegacje krajowe i zagraniczne. Z obowiązującego regulaminu wynagradzania wynika, że zwrot kosztów wyżywienia poniesionych w trakcie podróży służbowej wypłaca wyłącznie w postaci diety do wysokości określonej w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (rozporządzenie). Spółka zwraca pieniądze za tzw. pozostałe wydatki poniesione podczas podróży służbowej tylko na podstawie dokumentów zewnętrznych potwierdzających ich poniesienie. Gdy uzyskanie dokumentu zewnętrznego nie jest możliwe, pracownik składa pisemne oświadczenie.

Pracodawca zapytał czy wartość wyżywienia zapewnionego pracownikom w trakcie podróży służbowych w wysokości wyższej niż kwoty wskazane w § 7 ust. 4 pkt 1 i § 14 ust. 2 rozporządzenia stanowi dla nich przychód opodatkowany PIT i czy ciążą na nim w tym zakresie obowiązki płatnika. Sam uważał – w kontekście obu pytań - że nie.

Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Wskazał, że przepisy rozporządzenia dopuszczają możliwość wypłacenia diety tylko w przypadku, gdy wyżywienie nie zostanie zapewnione lub zapewniono je w części, a podróż trwała określoną liczbę godzin. Przepisy te nie mówią natomiast o wyborze stosowania diet lub zapewnianiu wyżywienia, tylko wprost stanowią w jakich okolicznościach dieta nie przysługuje. Zwrot poniesionych wydatków na wyżywienie dla zatrudnionych pracowników, będący nadwyżką ponad limity określone w rozporządzeniu, zdaniem urzędników powinien być opodatkowany PIT. I to zarówno w sytuacji, kiedy pracownikom wypłacono zaliczkę na wyżywienie, jak i wtedy, gdy zaliczki nie wypłacono, lecz wyposażono pracownika w kartę płatniczą należącą do spółki.

Firma zaskarżyła interpretację, a WSA w Poznaniu przyznał jej rację. Wskazał, że gdy pracownicy skarżącej odbywają podróże służbowe i nabywają w imieniu i na rzecz spółki jako pracodawcy posiłki, które spożywają w trakcie podróży, to nie wystąpi przychód. Nawet jeśli wydatki te przekraczają kwotowo określone limity zawarte w odpowiednich rozporządzeniach dotyczących rozliczania diet i innych kosztów związanych z podróżami służbowymi.

Zdaniem WSA, ustawodawca wprowadził limit diety, który nie jest przychodem, ale tylko w przypadku jej ryczałtowego rozliczania. Ograniczenie ma na celu zapobieganie sytuacjom, kiedy pracownik otrzymywałby dietę jako ryczałt, a ponadto dostawałby dodatkową kwotę na podstawie zgromadzonych rachunków. W ten sposób dochodziłoby do nieuprawnionego zwolnienia po stronie pracownika. W ocenie sądu przy zapewnieniu zwrotu pełnych kosztów wyżywienia na podstawie rachunku nie można mówić o diecie, bowiem w takiej sytuacji nie przysługuje ona pracownikowi.

Tego stanowiska nie potwierdził jednak Naczelny Sąd Administracyjny. Odwołując się do swojego orzecznictwa wskazał, że nadwyżka kwot zwróconych pracownikowi wydatków na całodzienne wyżywienie w trakcie krajowej i zagranicznej podróży służbowej ponad kwoty diet z rozporządzeń jest przychodem pracownika ze stosunku pracy podlegającym opodatkowaniu PIT. Rezygnacja przez pracodawcę z wypłacania diety na rzecz zapewnienia bezpłatnego i pełnego wyżywienia nie oznacza, że zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o PIT nie określa limitu dla należności związanych z wyżywieniem pracownika podczas podróży służbowej.

NSA zauważył, że w regulacjach PIT istotne jest, aby niezależnie od formy, w jakiej pracodawca zapewnia pracownikom wyżywienie podczas wykonywania zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się jego siedziba, lub poza stałym miejscem pracy, ze zwolnienia od podatku korzystała tylko ta część otrzymanego świadczenia związanego z wyżywieniem, która nie przekracza wysokości diety określonej w przepisach.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 maja 2017 r. (II FSK 945/15).

Komentarz eksperta

Konrad Piłat, doradca podatkowy w kancelarii KNDP Kolibski Nikończyk Dec & Partnerzy

Analizowane w wyroku zagadnienie od kilku lat jest przedmiotem sporów pracodawców z organami podatkowymi. Przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi część z nich zakończyła się sukcesem podatników. Linia orzecznicza NSA potwierdza jednak stanowisko fiskusa.

Wynika z niej, że sporne świadczenie jest przychodem w rozumieniu ustawy o PIT. W tym zakresie NSA powołuje się (np. wyrok z 11 września 2015 r., II FSK 1516/13) na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 7/13). Wynika z niego, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które spełniają trzy kryteria. Po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie). Po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. Po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich). W ocenie NSA pokrycie (zwrot) pełnych kosztów wyżywienia w czasie podróży służbowej spełnia wszystkie powyższe warunki. Jest on zatem objęty zakresem przedmiotowym ustawy o PIT.

Ponadto NSA uznaje, że wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT limit zwolnienia z opodatkowania obowiązuje zarówno w przypadku wypłacania pracownikowi diety, jak i w sytuacji sfinansowania mu wyżywienia na podstawie przedstawionych faktur. W tym zakresie sądy powołują się na wykładnię celowościową. Wskazują, że funkcją diety nie jest pokrycie pełnych kosztów wyżywienia pracownika przebywającego w takiej podróży. Służy ona jedynie pokryciu zwiększonych wydatków pracownika z tego tytułu. ?

Spółka w prowadzonej działalności gospodarczej wysyła swoich pracowników na delegacje krajowe i zagraniczne. Z obowiązującego regulaminu wynagradzania wynika, że zwrot kosztów wyżywienia poniesionych w trakcie podróży służbowej wypłaca wyłącznie w postaci diety do wysokości określonej w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (rozporządzenie). Spółka zwraca pieniądze za tzw. pozostałe wydatki poniesione podczas podróży służbowej tylko na podstawie dokumentów zewnętrznych potwierdzających ich poniesienie. Gdy uzyskanie dokumentu zewnętrznego nie jest możliwe, pracownik składa pisemne oświadczenie.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Uwaga na truskawki z wirusem i sałatkę z bakterią. Ostrzeżenie GIS
Praca, Emerytury i renty
Wolne w Wielki Piątek - co może, a czego nie może zrobić pracodawca
Sądy i trybunały
Pijana sędzia za kierownicą nie została pouczona. Sąd czeka na odpowiedź SN
Sądy i trybunały
Manowska pozwała Bodnara, Sąd Najwyższy i KSSiP. Żąda dużych pieniędzy
Konsumenci
Bank cofa się w sporze z frankowiczami. Punkt dla Dziubaków