Zwolnienie z PIT dotyczy beneficjenta dotacji

- Podatnik prowadzący niepubliczną szkołę jest beneficjentem środków pochodzących z UE w związku z realizacją projektu mającego zapewnić mobilność nauczycieli i młodzieży. Otrzymywane od agencji pośredniczącej w przekazywaniu dotacji środki finansowe wypłaca m.in. nauczycielom i uczniom, na podstawie zawieranych z nimi umów, na pokrycie wydatków związanych z wyjazdami tych osób w celach edukacyjnych (praktyki zawodowe, które uczniowie są zobowiązani odbyć w ramach programu nauczania w zakładach pracy). Osoby te otrzymują tzw. kieszonkowe, przeznaczone na sfinansowanie indywidualnych wydatków, np. zakup biletów na przejazdy komunikacją miejscową, z których nie muszą rozliczać się rachunkami. Czy kwoty wypłacane jako kieszonkowe podlegają opodatkowaniu PIT? – pyta czytelnik.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, zawartą w art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych z podatku oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku.

Czytaj także: Dopłaty do wypoczynku z ZFŚS a PIT

Przychodami są z kolei otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ustawy o PIT).

Preferencja...

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:

a) pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra, agencje rządowe lub agencje wykonawcze, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy oraz

b) podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy; zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca – bez względu na rodzaj umowy – wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem.

... i jej stosowanie

Warunkiem skorzystania ze zwolnienia dochodów od podatku na podstawie przytoczonego przepisu jest spełnienie łącznie obu przesłanek, tj.:

- bezzwrotna pomoc musi pochodzić od podmiotów wskazanych w ww. przepisie, w tym, gdy przekazanie środków następuje za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy przekazanej na podstawie, o której mowa w tym przepisie,

- podatnik musi bezpośrednio realizować cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.

Niedopełnienie któregokolwiek z tych warunków uniemożliwia skorzystanie ze zwolnienia.

Przesłankami warunkującymi zwolnienie z PIT są zatem zagraniczne pochodzenie i  bezzwrotny charakter środków finansowych, z których podatnik jest wynagradzany, oraz ustalenie podmiotu, któremu przyznano pomoc zagraniczną i który bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego ze środków bezzwrotnej pomocy.

Źródło finansowania się zgadza

W analizowanej sprawie środki finansowe wypłacane nauczycielom i uczniom na sfinansowanie indywidualnych wydatków zostały przekazane szkole (beneficjentowi) ze środków pochodzących z Unii Europejskiej. Zatem spełnione zostało pierwsze kryterium zastosowania zwolnienia z PIT, czyli kryterium pochodzenia środków (źródła finansowania), o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. a ustawy o PIT.

Należy jednak zauważyć, że art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. b ustawy o PIT wymaga, aby podatnik realizował cel programu bezpośrednio. Druga część tego przepisu stanowi, że „zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca – bez względu na rodzaj umowy – wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem". Nie każda osoba realizująca (faktycznie) cel programu będzie więc korzystała z tego zwolnienia. Zlecenie przez beneficjenta pomocy wykonania określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem – bez względu na rodzaj zawartej umowy – należy rozumieć szeroko, a więc chodzi tu o każdy rodzaj umowy: o pracę, o dzieło, zlecenia itp. Podatnikiem bezpośrednio realizującym cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy jest osoba, która wykonując czynności związane z tym programem otrzymała na ten cel środki od podmiotu wymienionego w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT, a więc jest bezpośrednim beneficjentem tych środków. Przychody podlegają zwolnieniu z opodatkowania, jeżeli są przychodami podatnika bezpośrednio realizującego cel programu.

Dofinansowanie otrzymał sam podatnik, prowadzący niepubliczną szkołę, który występuje jako strona umowy i jest jednocześnie bezpośrednim beneficjentem unijnej pomocy, a uczestnikami finansowanego z tych środków programu są nauczyciele i uczniowie.

Bezpośrednim beneficjentem jest podatnik, gdyż to on realizuje bezpośrednio cel programu, otrzymując na ten cel środki unijne we własnym imieniu i jest podmiotem odpowiedzialnym za jego realizację. Nauczyciele i uczniowie szkoły prowadzonej przez podatnika nie realizują celu programu, oni są tylko uczestnikami programu. Czerpią korzyści z uczestniczenia w programie, którego cel realizuje podatnik.

Oznacza to, że otrzymywane przez nauczycieli i uczniów kieszonkowe, związane z realizacją celów omawianego projektu, nie będzie podlegało zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT, ponieważ nie została spełniona przesłanka wynikająca z lit. b tego przepisu (por. interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 grudnia 2018 r., 0113-KDIPT2-3.4011.567. 2018.1.MS).