Czy warto utworzyć podatkową grupę kapitałową

Z początkiem 2018 r. weszły w życie przepisy, które znacząco zmieniły zasady tworzenia i funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych (dalej: PGK). Z jednej strony, utworzenie PGK może być łatwiejsze, z drugiej strony jednak, naruszenie warunków jej funkcjonowania może powodować dotkliwe skutki dla spółek tworzących grupę. W tym kontekście warto przyjrzeć się bliżej PGK w nowej odsłonie, gdyż – w zależności od przypadku – zawiązanie grupy może okazać się rozwiązaniem dającym wymierne korzyści.

Przykład

ABC sp. z o.o. (dalej: spółka lub ABC) posiada 75 proc. udziałów w spółce DOMY sp. z o.o. (dalej: DOMY) oraz 50 proc. akcji w spółce MIESZKANIA S.A. (dalej: MIESZKANIA). Ponadto, spółka DOMY posiada 25 proc. akcji w spółce MIESZKANIA.

Spółka ABC pełni w grupie kapitałowej funkcję podmiotu finansującego (spółki zależne są w całości finansowane przez ABC). Ponadto, ABC wyspecjalizowała się w świadczeniu na rzecz spółek zależnych wielu tzw. usług niematerialnych (np. doradczych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, etc.) oraz udzieliła im licencji na znak towarowy i know-how, które stanowią istotną pozycję kosztową spółek zależnych.

Zarząd spółki rozważa zawiązanie podatkowej grupy kapitałowej, Liczy na korzystny efekt, jaki może dać utworzenie PGK w zakresie zaliczania do kosztów podatkowych (dalej: KUP) kosztów finansowania zewnętrznego (odsetki z tytułu pożyczek między spółkami z PGK nie są objęte tzw. limitem odsetkowym wynoszącym w uproszczeniu 3 mln zł + 30 proc. EBITDA). Jednak zanim podejmie decyzję o utworzeniu grupy, musi przeanalizować, czy w tym przypadku będzie to możliwe.

Cztery warunki

PGK można utworzyć jeżeli:

1. Przeciętny kapitał zakładowy wszystkich spółek mających tworzyć PGK wynosi min. 500 tys. zł – w analizowanym przypadku ten warunek jest spełniony.

2. Posiadanie przez spółkę dominującą bezpośrednio 75-proc. udziału w kapitale zakładowym spółek zależnych – ten warunek nie jest spełniony, gdyż ABC posiada tylko 50 proc. akcji spółki MIESZKANIA.

3. Spółki zależne nie posiadają udziałów w kapitale innych spółek z PGK – warunek nie jest spełniony, gdyż spółka DOMY posiada 25 proc. akcji spółki MIESZKANIA.

4. W spółkach mających tworzyć PGK nie występują zaległości podatkowe – ten warunek nie jest spełniony, gdyż ABC ma zaległość w CIT za 2016 r.

Fakt zbyt niskiego udziału spółki ABC w spółce MIESZKANIA można rozwiązać w następujący sposób: brakujący pakiet 25 proc. akcji zostanie nabyty przez ABC od spółki DOMY ze środków pochodzących ze skumulowanej dywidendy (zysk spółki DOMY nie był dzielony, aby zapewnić spółce środki na rozwój). Oznacza to, że ABC nie musi pozyskiwać dodatkowych środków na sfinansowanie nabycia. Co więcej, środki pieniężne potrzebne spółce DOMY na rozwój wrócą do niej w postaci ceny.

W ten sposób spełnione będą warunki z punktów 2 i 3. Alternatywnie, spółka MIESZKANIA zostanie przejęta przez spółkę DOMY w drodze neutralnego podatkowo połączenia (parytet wymiany udziałów pozwoli utrzymać ABC przynajmniej 75-proc. kontrolę nad spółką DOMY). Jeżeli połączenie nie nastąpi teraz, to po utworzeniu PGK nadal może być rozważane.

Co prawda, skład PGK nie może ulegać zmianom (PGK nie może być rozszerzona o nowe spółki ani pomniejszona o żadną ze spółek), jednak zakaz ten nie obejmuje przypadku przejęcia, w którym biorą udział spółki tworzące PGK (po ewentualnym połączeniu podatkową grupę będą tworzyć spółki: ABC i DOMY).

Ostatni z warunków może zostać spełniony również po utworzeniu PGK. Wystarczy, aby spółka ABC skorygowała deklarację CIT za 2016 r. i uregulowała zaległość w ciągu 14 dni od korekty.

Okazuje się zatem, że utworzenie PGK będzie możliwe i nie będzie kolidowało z planami restrukturyzacyjnymi grupy kapitałowej ABC.

Czy to się opłaca

Skoro utworzenie grupy kapitałowej będzie możliwe, to nasuwa się kolejne pytanie – czy będzie opłacalne?

Według prognoz, podatkowa EBITDA (dochód z działalności operacyjnej przed odsetkami, opodatkowaniem i amortyzacją) spółek DOMY i MIESZKANIA w najbliższych okresach może być bliska zeru. Dla odmiany, EBITDA spółki ABC będzie dodatnia. Spółki DOMY i MIESZKANIA są finansowane jedynie przez spółkę i w 2018 r. łączna wartość podatkowych kosztów finansowych wyniesie 4 mln zł w każdej z nich (może się to też powtórzyć w kolejnych latach). Oznacza to, że – zgodnie z limitem odsetkowym –spółki DOMY i MIESZKANIA będą zmuszone co roku wyłączyć z KUP przynajmniej po 1 mln zł (tj. nadwyżkę kosztów finansowania ponad przyznany ustawowo limit 3 mln zł). Jeżeli dojdzie do utworzenia PGK, to wyłączanie odsetek z KUP nie będzie konieczne. Zarząd ABC sporządził hipotetyczną kalkulację w tym zakresie: