Ceny transferowe coraz częściej interesują fiskusa

Ceny transferowe są przedmiotem coraz większego zainteresowania ze strony organów podatkowych. W trakcie kontroli organy te mogą kwestionować poziom ponoszonych kosztów czy przychodów uzyskiwanych przez podatników w transakcjach z podmiotami powiązanymi. Aby temu zapobiec, podatnicy z kolei mają prawo podjąć działania mające na celu uzasadnienie rynkowego charakteru stosowanych cen. Można to osiągnąć poprzez przeprowadzenie analizy porównawczej cen transferowych (ang. benchmarking study).

Obecnie podatnicy nie są zobligowani do sporządzania analiz porównawczych cen. Jednak od 2017 roku nastąpi rewolucja w przepisach o cenach transferowych. Zaczną obowiązywać nowe przepisy, zgodnie z którymi tzw. analiza danych porównawczych stanie się obligatoryjnym elementem dokumentacji cen transferowych dla podatników uzyskujących przychody lub koszty powyżej 10 mln euro. Przepisy te będą mieć po raz pierwszy zastosowanie w odniesieniu do dokumentacji za 2017 rok, którą trzeba będzie sporządzić do końca marca 2018 roku. Nowe przepisy bez wątpienia umożliwią organom podatkowym skuteczniejszą kontrolę podatników w zakresie cen transferowych poprzez dostęp do szerszego zakresu informacji.

Warto zrobić analizę wcześniej...

Biorąc pod uwagę wzrastające kompetencje organów skarbowych w obszarze cen transferowych i pozyskiwanie przez nie nowych narzędzi do kontroli, ważne jest, aby analiza porównawcza została przeprowadzona w sposób profesjonalny. Warto zatem dobrze się do tego przygotować i rozważyć przeprowadzenie analizy porównawczej cen jeszcze przed wejściem w życie nowych przepisów, tak aby obowiązkowa analiza za 2017 rok nie była tą pierwszą. Podejście takie pozwoli zweryfikować, czy warunki przeprowadzanych transakcji są ustalone na poziomie rynkowym i w razie potrzeby umożliwi podatnikowi podjęcie niezbędnych działań korygujących.

...i skorzystać z metod fiskusa

Przepisy podatkowe nie wskazują, w jaki sposób podatnik powinien przeprowadzić analizę cen porównawczych. W tej sytuacji można kierować się Wytycznymi OECD w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz administracji podatkowych oraz przepisami rozporządzenia ministra finansów z 10 września 2009 roku w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych. Przepisy te co prawda adresowane są do organów podatkowych, lecz przeprowadzenie analizy w sposób analogiczny do metodologii stosowanej przez organy powinno zagwarantować uzyskanie podobnych wyników.

Porównanie transakcji

W pierwszej kolejności podatnik powinien przeanalizować warunki występujące w danej transakcji oraz – jeżeli jest to możliwe – zrobić porównanie wewnętrzne (porównanie z tzw. porównywalną transakcją zawieraną z podmiotem niepowiązanym).

Jeśli nie przeprowadza takiej transakcji z podmiotem niepowiązanym, to konieczne jest porównanie zewnętrzne. W tym celu niezbędna staje się identyfikacja i odpowiednia selekcja podmiotów porównywalnych (pod kątem np. ich przedmiotu i profilu działalności) oraz pozyskanie danych (głównie finansowych) dotyczących tych podmiotów.

Przydadzą się komercyjne bazy danych

Analiza powinna zostać przeprowadzona z wykorzystaniem rzetelnych i wiarygodnych danych finansowych na temat transakcji porównywalnych. Najczęściej wykorzystywanym źródłem danych finansowych są komercyjne bazy danych. Niewątpliwą zaletą przynajmniej niektórych z dostępnych na polskim rynku baz jest to, że w procesie wyszukiwania podmiotów możliwe jest wybranie kryteriów selekcji pozwalających na uzyskanie jak najbardziej porównywalnych podmiotów, co jest niezwykle ważne ze względu na wymogi odnośnie do porównywalności danych przyjmowanych do badania.

W trakcie pozyskiwania danych należy pamiętać, że warunki transakcji realizowanych przez podmioty niepowiązane mogą wahać się na skutek zmian rynkowych. W związku z tym wykorzystanie wyłącznie danych z jednego roku może dać rezultaty stosunkowo mało wiarygodne. W celu wyeliminowania wpływu wahań koniunktury zalecane jest stosowanie danych uśrednionych z przedziału kilku lat.

Ostatnim etapem jest analiza danych finansowych i określenie przedziału wskaźnika, który może zostać uznany za rynkowy. Zgodnie z wytycznymi OECD za przedział rynkowy wynagrodzenia można uznać przedział pomiędzy I a III kwartylem, a zatem co do zasady przedział zawierający połowę wartości, po odrzuceniu skrajnych wyników – 25 proc. dolnych i 25 proc. górnych.

W celu zmniejszenia ryzyka

Przeprowadzenie przez podatnika analizy cen transferowych pozwala przede wszystkim na „poznanie" rynkowego poziomu wynagrodzenia danej transakcji lub jego uzasadnienie i obronę stosowanych cen. Umożliwia to z kolei kontrolę i minimalizację ryzyka zakwestionowania cen w trakcie kontroli podatkowej. Dzięki przeprowadzonej analizie podatnik może też zawczasu zmodyfikować stosowane rozliczenia z podmiotami powiązanymi, tak aby zapewnić sobie wyższy poziom bezpieczeństwa podatkowego.

Można to jednak osiągnąć jedynie w sytuacji, gdy analiza porównawcza jest przeprowadzona w sposób prawidłowy, z wykorzystaniem rzetelnych i wiarygodnych danych finansowych na temat transakcji porównywalnych.